روزنامه شرق، چهارشنبه ۱۰ دی ۱۳۸۲ - ۷ ذیقعده ۱۴۲۴ - ۳۱ دسامبر ۲۰۰۳

فیلیپ ای راس - ترجمه کیوان فیض اللهی:در بخش اول این مقاله که روز دوشنبه ۸ دی از نظرتان گذشت خواندید که نیم دوجین از قوانین سرانگشتی کمی بیشتر از نیم قرن در عصر فیزیک حالت جامد پایدار مانده اند. در بخش اول ۳ قانون مهم مور، راک و ماکرونه را خواندید. دو قانون دیگر هم اکنون پیش روی شماست.

۴-قانون متکالف:

ارزش یک شبکه متناسب با توان دوم تعداد کاربرانش رشد می کند. رابرت متکالف (R.Metcalfe) مبدع این قانون، در ۱۹۹۶ در نیویورک تایمز چنین می نویسد: «داشتن تنها یک تلفن در جهان ارزشی معادل صفر خواهد داشت. اما این ارزش به ازای هر تلفن دیگری که بتوان با آن تماس گرفت افزایش می یابد.» متکالف اولین بار در سال ۱۹۸۰ درباره این تفکر صحبت کرد، اما این جورج گیلدر (G.Gilder) روزنامه نگار بود که آن را در مقاله ای در سال ۱۹۹۳ قانون نامید. گیلدر مدعی بود که قانون متکالف باعث تقویت قانون مور خواهد شد.

از آنجایی که ارزش، در واقع همان چیزی که اقتصاددان آن را مطلوبیت می نامند، قابل اندازه گیری نیست، برخلاف قانون های پیشین نمی توان بیانی عددی برای قانون متکالف ارائه کرد. اما این ضعف مانع از تجزیه و تحلیل این قانون به دست اقتصاددانان نشد. به این استدلال توجه کنید که بیشترین ارزشی که از تلفن تان به دست می آورید ناشی از امکان شماره گیری ۵۰ شماره ای است که بیشترین تماس های پی درپی را با آنها برقرار می کنید و دیگر بخش های شبکه به هیچ وجه آن قدر اهمیت ندارند. به گفته  هاچسون «شما مثل بسیاری دیگر، شاید بیشتر تنها با ۵۰ تا ۱۰۰ نفر تماس می گیرید، اما هر یک از آنها نیز به ۵۰ تا ۱۰۰ نفر دیگر نیاز دارند. بنابراین افزایش شبکه آنها را تشویق به پیوستن به آن می کند.» هاچسون افزود: «در واقع همین نوع توجیه اقتصادی مقیاس شبکه، علت شکست ناپذیر بودن استانداردهای پرسابقه ای مثل ویندوز را تفسیر می کند» اما به هر حال تمامی افزایش ها باعث ارزشمند تر شدن شبکه نمی شود. به گفته اندرو پی مک آفی (A.P.McAfee)، استادیار دانشکده بازرگانی هاروارد، «برخی از اعضای شبکه که ما آنها را آلاینده ها می نامیم، دست کم از دیدگاه شما باعث کاهش این ارزش می شوند.» نمونه هایی مثل شرکت های بازاریابی تلفنی که وقت خوردن شام و ناهار با تماس هایشان مزاحمت ایجاد می کنند، نامه های الکترونیکی اسپم شده ای که وعده های عجیب و غریبی برای بزرگ تر کردن برخی از اندام های بدنتان می دهند و گره های ناقصی که مسیر اطلاعاتی را که سعی در دریافت آنها از شبکه دارید، می بندند. سال گذشته در همایشی با عنوان مقابله با محدودیت های شبکه، مک آفی و فرانکو خاویر اولیویو (F.X.Oliveau) ، یکی از مشاوران گروه مشاور بوستون، در مقاله ای چهار مشکل دیگر رشد شبکه ها را شناسایی کردند: اشباع، آمیختگی آزاردهنده صداها، دسته بندی و جست وجو. اشباع زمانی رخ می دهد که یک شبکه از قبل محتوی تمام چیز های ارزشمندی باشد که اعضای جدید می توانند به آن اضافه کنند، مثل تمام فایل های موزیکی که یک سرویس اشتراک فایل می تواند امیدوار به جمع آوری آنها از اعضای جدیدش باشد. آمیختگی زمانی رخ می دهد که تاثیر متقابل میان اعضا بسیار پیچیده تر از آن می شود که قابل دنبال کردن باشد، برای مثال گروه گفت وگوی اینترنتی که رشته ای از صدها پاسخ تولید می کند. دسته بندی زمانی رخ می دهد که اعضا به گروه هایی تقسیم می شوند که هریک از بخش خاصی از شبکه استفاده می کنند، مثل خانم های کلاس بالاتری که سعی می کنند از طریق نامه های زنجیره ای برای امور خیریه پول جمع کنند و تنها به مکاتبه با یکدیگر می پردازند. سرانجام هزینه های جست وجو به نقطه ای رسیده است که در عمل بیشتر به منابع یک شبکه غیرقابل دسترسی می ماند.شبکه ها تنها چیز هایی نیستند که براساس قانون متکالف معامله نمی کنند. حتی به نظر می رسد پیشرفت های به وجود آمده در زمینه سخت افزار نیز نتایج نزولی دارد، البته آن طور که قانون ورت حکم می کند.

۵- قانون ورت:

این قانون که اولین بار در سال ۱۹۹۵ توسط نیکلاس ورت(N.Wirth)، مخترع زبان کامپیوتری پاسکال، باب شد، می گوید که اجرای نرم افزار با روند بزرگتری نسبت به افزایش سرعت سخت افزار، کند می شود. کلمه کلیدی درباره این قانون «باب شده» است. در واقع ورت به هنگام استفاده از این قانون در مقاله ای، صراحتاً آن را به مارتین ریزر (M.Reiser)، عضو سابق بخش تحقیقات IBM و مدیرفعلی انستیتو ارتباطات رسانه ای فراون هوفر در آلمان، نسبت می دهد. به گفته ریزر «این اولین بار نیست که من متهم به گفتن چیزی می شوم که اصلاً به خاطر نمی آورم و به احتمال فراوان هرگز نگفته ام.»

این تفکر در قانون ورت یا ترجیحاً ریزر، توسط فرد شوخ طبع ناشناسی به سبک عبارت های کتاب مقدس بیان شده بود: «گراوز می دهد و گیتس می گیرد» در واقع با افزایش سرعت محاسبات به لطف اندی گراوز (A.Groves) شرکت اینتل، حجم محاسبات مورد نیاز برای انجام کارها نیز به لطف بیل گیتس مایکروسافت افزایش می یابد که از این کشمکش به زحمت چیزی گیر کاربران می آید.

ورت در آن مقاله از این مسئله شکایت می کند که برنامه های ویراستاری متن در سال های دهه ۱۹۷۰ با ۸ هزار بایت ظرفیت کار می کردند در حالی که معادل های مدرن امروزی به ظرفیتی صد برابر نیاز دارند. سپس او این پرسش را مطرح کرد «آیا این نرم افزار های چاق و چله، هیچ سریع تر شده اند؟ برعکس اگر سخت افزارهایی هزاران بار سریع تر وجود نداشتند این نرم افزار های مدرن به کلی غیرقابل استفاده می شدند.» بسیاری از ویژگی هایی که باعث ورم کردن این برنامه ها می شوند، برای بیشتر کاربران و در بیشتر وقت ها نیز ضروری هستند. برای مثال من می توانم با استفاده از نرم افزار Wordت۲۰۰۰ کلمات یونانی بنویسم، اما این اولین بار در سابقه نویسندگی من است و شاید آخرین بار. ورت توضیح می دهد که کاربران به دو دلیل این وضعیت را تحمل می کنند: شرمندگی از افزایش سرعت محاسبات به لطف قانون مورکه پف کردن نرم افزار ها را میسر می کند و نادانی کاربرانی که مانع از تشخیص مفید از غیرمفید آنها می شوند. او در ادامه بحث خاطر نشان می کند به هر حال ریشه این پف کردن نرم افزارها، بیشتر از آنکه تحمل کاربران باشد اشتیاق کمپانی های نرم افزار است. با همه اینها، فشار رقابت محصولات جدید برای به چنگ آوردن بازار مانع از آن می شود که برنامه نویسان کارهایشان را به دقت هرس کنند.

البته این قوانین و قانون های حماقت به این پنج تا ختم نمی شوند. یکی دیگر از این قانون ها در مورد عصر اینترنت، قانون پهنای باند اینترنت نیلسن است. در آوریل ۱۹۹۸ ژاکوب نیلسن (J.Nielsen)، کارشناس قابلیت استفاده اینترنت، قانون خود را مطرح کرد. او پیشگویی کرد که سرعت اتصال کاربران مجهز به کامپیوتر های پیشرفته هر سال ۵۰ درصد افزایش می یابد، اما سازندگان سایت های اینترنتی تا سال ۲۰۰۳ قادر نخواهند بود از این پهنای باند افزوده برای ساختن صفحه های وب بزرگ تر استفاده کنند. حق با او است؟ شما قضاوت کنید.

Spectrum.icee,Dec.2003