نگاهی به اسلام و توسعه پایدار
توسعه یکی از مفاهیم جدیدی است که وارد حوزه‌های گوناگون زندگی اجتماعی انسان امروز شده است. توسعه اگرچه مفهومی جدید و امروزی است امّا به لحاظ وسعت حوزهی کاربرد آن تأثیرات عمیقی بر مفاهیم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جوامع بشری نهاده است. این مفهوم خصوصاً از آن جهت که به عنوان هدف نهایی کشورهای در حال توسعه برای پیوستن به کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است، اهمیت ویژه‌ای دارد. اگرچه به اعتقاد برخی متفکران غربی وقوع فرایند توسعه در کشورهای جهان سوم آثار زیانبار فرهنگی ـ اجتماعی متعددی را در پی دارد اما واقعیتها، نیازها و روابط حاکم بر جهان آن را اجتناب‌ناپذیر و ضروری ساخته است. دسترسی و مشارکت اگرچه به عنوان دو اصل برای تحقق توسعه در نظر گرفته می‌شود، امّا ایجاد یک توازن همه جانبه را می‌توان مهمترین رکن آن برشمرد. اصل توسعه متوازن انسان را به فکر حفاظت از منابع تجدیدناپذیر طبیعی انداخت و بدین‌گونه اصل توسعه پایدار مطرح شد.
به اعتقاد ما مسلمانان زمانی فرا خواهد رسید که توجه به اصل توسعه پایدار به عنوان یکی از آموزه‌های مکتب، انسان را از اتلاف منابع تجدیدناپذیر باز خواهد داشت و بدین ترتیب تمام ارکان کره خاکی در تعادل بسر خواهند برد.
کتاب حاضر که از انتشارات کانون اندیشه جوان میباشد، به بررسی این مفهوم پرداخته است.
این مجموعه شامل قسمتهای زیر است:
- فصل یکم: شناخت و بررسی اجمالی توسعه ی پایدار
• مقدمه: توسعه ی پایدار از تئوری تا عمل
• سیر تحول مفهوم رشد و توسعه ی اقتصادی
• علل شکل‌گیری مفهوم توسعه ی پایدار
• چگونگی شکل‌گیری مفهوم توسعه ی پایدار و تعاریف آن
• جمع‌بندی ویژگی‌های توسعه ی پایدار
• روند بین‌المللی مجامع مربوط به توسعه ی پایدار
• توجه جهانی به محیط زیست
• کنفرانس لاهه؛ ارائه دستور کار عملی
• اجلاس سران؛ بالاترین اجتماع در مورد توسعه ی پایدار
• توجه به توسعه ی پایدار در دهه 1990
• نتیجه توجهات بین‌المللی در مورد توسعه ی پایدار
• چگونگی اندازه‌گیری توسعه ی پایدار؟
• شاخص‌های معرف توسعه ی پایدار
• لزوم بازیافت زائدات و ارزیابی پیامدهای زیست‌محیطی توسعه
- فصل دوّم: عوامل ناپایداری توسعه
• مقدمه: آینده سیاره را چگونه می‌بینیم؟
• تکنولوژی مخرّب و ناپایداری توسعه
• شکاف شمال ـ جنوب؛ عاملی در ناپایداری توسعه
• جمعیت، فقر، محیط زیست و ناپایداری توسعه ی اقتصادی
• عوامل مخرّب دیگر محیط زیست و ناپایداری توسعه ی اقتصادی
• نتیجه‌گیری: راه‌حل عملی کدام است؟
- فصل سوّم: اسلام و توسعه ی پایدار اقتصادی
• مقدمه
• دیدگاه کلی اسلام درباره ی توسعه ی پایدار
• ترسیم چگونگی تحقق توسعه ی پایدار در پرتو تعالیم اسلامی
• تعالیم اسلامی و عوامل ناپایداری توسعه
• توسعه و رشد تکنولوژی
• هدایت صحیح طرف تقاضا و مصرف و توسعه ی پایدار
• رشد جمعیت و تخریب محیط زیست
• خلاصه و نتیجه‌گیری
منبع: / سایت / باشگاه اندیشه
نویسنده : حسن دادگر
نویسنده : عسگر دیرباز
نظر شما