روزنامه شرق، سه شنبه ۱۶ دی ۱۳۸۲ - ۱۳ ذیقعده ۱۴۲۴ - ۶ ژانویه ۲۰۰۴

بالاخره فضاپیمای آمریکایی مریخ نورد که شبح (spirit) نام دارد بر سطح مریخ فرود آمد و مأموریت سه ماهه خود را برای جست وجوی آب آغاز کرد. این فضاپیما که برای رسیدن به مریخ حدود هفت ماه در راه بود، کیلومترها از خاک مریخ را طی خواهد کرد تا نمونه های متفاوتی از خاک را برای آزمایش جمع آوری کند. شبح برای آنکه از سرعت سرسام آور نوزده هزار کیلومتر در ساعت خود بکاهد و فرود ایمنی انجام دهد موتورهای کاهنده سرعت خود را روشن کرد و چتر فرود را به کار انداخت، تا بتواند شرایط سخت سقوط و پرواز در جو ۱۳۰ کیلومتری را به سلامت طی کند و در منطقه ای حوالی استوای مریخ فرود آید. پس از آنکه این مریخ نورد توانست به سلامت در سطح مریخ فرود آید در اتاق فرمان این فضاپیما جشن پیروزی به راه افتاد به ویژه آنکه بیشتر مأموریت های ناسا که تاکنون به مقصد مریخ انجام گرفته بود، موفقیت چندانی در پی نداشت. فرودگر اروپایی بیگل ۲ نیز که اخیراً توسط اسا (سازمان فضایی اروپا) به مریخ پرتاب شده بود، سرانجام خوش یمنی پیدا نکرد و ارتباط آن با فضاپیمای مادر قطع شده است. جست وجوی فضاپیمای مادر برای یافتن بیگل ۲ نیز تاکنون بی نتیجه بوده است .

شبح پس از آن که در خاک مریخ فرود آمد دکل دوربین دار خود را به کار انداخت و ده هاتصویر با وضوح بالا ارسال کرد. در این عکس ها که دقایقی پیش از غروب خورشید در افق مریخ تهیه شده است، معلوم می شود که مریخ نورد در دشتی از سنگ و صخره فرود آمده است.

البته لازم به ذکر است که شبح یکی از دو مریخ  نورد ناسا است و قرار است همزاد شبح که فرصت (Opportunity) نام دارد طی هفته های آینده درسوی دیگر مریخ فرود آید.

از آنجایی که مأموریت های فرودگر قطبی مریخ و ناظر مریخ سرانجام خوش یمنی نداشتند، ناسا در برنامه های خود تغییرات بسیاری را اعمال کرد، از جمله آن که در این مأموریت شبح در تمام مراحل از جمله ورود به جو مریخ و فرود در سطح سیاره ارتباط مستمری داشت.

فقدان چنین ارتباط هایی باعث شده است که دلیل اصلی عدم موفقیت های مأموریت های قبلی به طور کامل مشخص نشود.

- مشخصات رهنورد شبح

وزن: ۱۷۵ کیلوگرم

قدرت: صفحه های خورشیدی و باتری یون لیتیون که ۱۴۰ وات را در سطح مریخ فراهم می آورد.

تجهیزات علمی: دوربین های عکس برداری منظره گسترده، طیف سنج نشر حرارتی کوچک، طیف سنج موسبائر، طیف سنج اشعه X ذرات آلفا، تصویربرداری میکروسکوپی، ابزار تراش سنگ ها، آرایه مغناطیسی.

ارتفاع: ۵/۱۴۹ سانتیمتر.

طول: ۶/۱۵۸ سانتیمتر.

عرض: ۸/۲۲۸ سانتیمتر.

- اجزای مهم رهنورد

۱. دکل: یک طیف سنج اجسام دور را هدف گرفته و ترکیب شیمیایی آنها را بررسی می کند. دوربین ها عکس هایی با نمای گسترده از سطح و آسمان مریخ تهیه می کنند.

۲. بازو: حفره  هایی را در سنگ ها و صخره ها ایجاد می کند تا به موادی که دچار هوازدگی نشده اند دست پیداکند، با استفاده از میکروسکوپ از آنها تصویربرداری کرده و ترکیب شیمیایی آنها را مشخص می کند.

۳. چرخ ها و سیستم تعلیق: رهنورد به گونه ای طراحی شده است که بتواند در جا ۳۶۰ درجه بگردد، موانع را تشخیص داده و از آنها دوری کند، می تواند بدون آن که واژگون شود تا ۴۵ درجه کج شود.