کارشناسی ارشد 1397
پدیدآور: علی واحدی پاک استاد راهنما: مرتضی نادری
دانشگاه اراک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی
چکیده

در کنوانسیون رامسر ) 1091 ( تالاب اینگونه تعریف گردید آب ساکن یا جاری، شور یا نیم شور و ازجمله مناطق دارای آبهای دریایی که عمق آنها در حالت جزر کامل از 3 متر بیشتر نباشد تالاب نامیده بخشی از با ارزشترین اکوسیستمهای ایران با تنوع زیستی قابلتوجه از حیاتوحش و گیاهان و ویژگیهای منحصربهفرد چشماندازها و .» میشود محیط فیزیکی، جزو مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیطزیست ایران میباشند. این مناطق شامل پارکهای ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاههای حیاتوحش و مناطق حفاظتشده هستند که برخی عنوانهای بینالمللی ذخیرهگاه زیستکره یا عضویت در کنوانسیون رامسر را نیز دارا میباشند. پایش مناطق حفاظتشده و محیط پیرامون آنها در مقیاسهای محلی یا منطقهای ضروری بوده و در امر مدیریت زیستگاهها و نیز به انجام رساندن توافقات ملی و بینالمللی دارای اهمیت است. استفاده مؤثرتر از اطلاعات بهدستآمده از پایش مناطق حفاظتشده، به مدیریت بهینه این مناطق و نیز برنامهریزی برای مدیریت در آینده، کمک میکند ) Nagendra, 2013 ) . . تالاب مره به جهت ویژگیهای طبیعی همواره بهعنوان زیستگاه حیاتوحش و شکارگاه و تفرجگاه شناختهشده است. تالاب مره علاوه بر ارزش زیستمحیطی به خاطر بالا بودن تنوع گونه و پرندگان مهاجر دارای ارزش اقتصادی است که نقش مهمی در تغییر مدیریت و حفاظت تالاب خواهد داشت. ارزشهای زیستمحیطی و اقتصادی از طبیعت بهطور فزایندهای برای تعریف مناطق با الویت بالا برای برنامهریزی و مدیریت مورداستفاده قرار میگیرد . ارزشهای اجتماعی ریشه در درک انسان از کالاها و خدمات اکوسیستم که بهندرت در نظر گرفته میشود دارد ) Chan, Satterfield and Goldstein, 2012 (. خدمات اکوسیستم در دهههای اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. نوآوری و ابتکاراتی نظیر سیستمهای طبقهبندی خدمات اکوسیستم در سطح بینالمللی مانند پایش اکوسیستم هزاره از آن جملهاند. در چارچوب پیشنهادی پایش اکوسیستم هزاره ) MA ) اکوسیستمها از منظر خدماتی که برای جامعه فراهم میکنند، مشاهده میشوند و خدمات اکوسیستم منافعی هستند که افراد به شکل مستقیم یا غیرمستقیم از اکوسیستم به دست میاورند (Millennium Ecosystem Assessmen, 2005) طبق طبقهبندی برنامه مطالعه اقتصاد اکوسیستمها و تنوع زیستی (TEEB) خدمات اکوسیستمی در چهار طبقه قرار دارند خدمات شامل فراهمسازی، تنظیمی، فرهنگی و خدمات حمایتی زیستگاهی است (TEEB, 2010) . تالاب مره در ضلع غربی منطقه حفاظتشده کویر و در دشت مسیله قرار دارد. این تالاب ازجمله پنج تالاب مهم استان قم بوده که در کیلومتر 09 جاده قم گرمسار قرارگرفته که بهصورت گسترده پذیرای انواع پرندگان مهاجر در گونههای متنوع فلامینگو، تنجه، انواع مرغابی، حواصیلها، - کاکاییها، سلیمها، چوبپا، خروس کلی است. در این منطقه بیش از 89 گونه گیاهی ازجمله درمنه بیابانی، اشنان، تاغ زرد و سیاه، سودا و اسفناج وجود دارد . هزاران پرنده مهاجر ازجمله فلامینگو، حواصیل و انواع مرغابی این روزها در تالاب مره قم به سر میبرند )گفتگوی شفاهی با محیط بانان منطقه(.