در شین‌تو محلی که روح یک خدا جای دارد و یا به آن جا فراخوانده می‌شود. از نظر تاریخی جین‌جاها در نقاطی با طبیعتی زیبا قرار داشتند؛ اما در دوران جدید ایزدکده‌های شهری رایج شده‌اند. اگرچه ممکن است جین‌جاها از مجموعه‌های ساختمان‌ها گرفته تا محل‌های کوچک دعای کنار خیابان متغیر باشند، اما عموماً از سه واحد تشکیل می‌شوند:
1) هون دِن (که شین‌دِن نیز خوانده می‌شود)، خدا خانه‌ی اصلی است که روح خدا در آن جای دارد، و معمولاً فقط پریستاران به آن نزدیک می‌شوند؛ این‌جا دعاهایی خوانده می‌شوند که کامی را«به پایین فرا می‌خواند»و سپس آن را باز می‌فرستند؛
2) هِی‌دِن (تالار پیشکش‌ها)، یا نوریتو – دِن (تالار ذکر دعاها) که پریستاران آیین‌های دینی را در آن اجرا می‌کنند؛
3) های‌دِن (تالار پرستش) که مؤمنان در آن عبادت و دعا می‌کنند. ایزدکده‌های بزرگ می‌توانند سازه‌های اضافی داشته باشند، مانند کاگوُرا – دِن (صحنه برای رقص آیینی)، شاموشو (دفتر ایزدکده)، ته‌میزو – یا (حوضچه‌ی غسل برای شستن دست‌ها و دهان پیش از عبادت)، و نیز کومااینو (پیکره‌های حیوانات نگهبان) و تورو (فانوس‌هاس سنگی یا مفرغی که آنها را پیشکش می‌آورند). حدّ مجموعه‌ی مقدس با یک ورودی یا توری‌یی که دروازه مانندی است مشخص می‌شود. از بازگشت مِی‌جی در 1868 تا پایان جنگ جهانی دوم، ایزدکده‌های شین‌تو را وزارت کشور اداره می‌کرد و از بودجه‌ی حکومت به آنها کمک مالی می‌شد. پس از آن که شین‌توی دولتی حمایت و تأیید رسمی حکومت را از دست داد و با منع قانونی یارانه‌های مالی به آن، بقای ایزدکده‌ها به پیشکش‌های اهالی‌بخش وابسته‌شان و دیگر پرستندگان و به درآمد حاصل از گردشگری و خدمات محلی مانند کودکستان‌ها وابسته شد، بسیاری از پریستاران برای حفظ خود و خانواده‌هایشان شغل پیشه کردند.

کامی‌دانا
(ژاپنی:«طبقه‌ی خدا»)، در شین‌تو یک ایزدکده‌ی مدل کوچک (مینیاتوری)، مرکز عبادت روزانه در منزل یا مغازه. معمولاً کامی‌دانا از یک قفسه یا طبقه‌ی کوچک تشکیل می‌شود که پرسته‌ها و پیشکش‌های روزانه را روی آن به تماشا می‌گذارند. در مرکز این دایره تای‌ما قرار دارد که تخته‌یی کتیبه‌دار از ایزدکده‌ی اصلی، ایزدکده‌ی بزرگ ایسه است که نماینده‌ی یک کامی جهانی است. در هر دو طرف آن تعویذهای کاغذی گوناگونی هست که با خدایان نگهبان محلی (اوجی – گامی) و ارواح نیاکان در پیوند است. ممکن است کامی‌دانا یک شیمه‌ناوا هم داشته باشد، که ریسمان مقدسی از کاه و کلش برنج تابیده شده است که به طور سنتی برای تعیین مرز یک منطقه‌ی مقدس به کار می‌رود. پیشکش‌های آب، ساکه، غذا و سرشاخه‌های سبز را روزانه در مقابل این ایزدکده قرار می‌دهند و برای برکات اهل خانه دعا می‌کنند.

هاچی‌مان
یکی از محبوب‌ترین خدایان شین‌تو. او خدای حامی دودمان میناموتو و به طور کلی حامی جنگ‌آوران است و اغلب به عنوان خدای جنگ به او اشاره می‌شود. هاچی‌مان را معمولاً خدا شده‌ی ئوجین، پانزدهمین امپراتور ژاپن، می‌دانند. ایزدکده‌های هاچی‌مان غالباً وقف سه خدا است: هاچی‌مان به مثابه‌ی ئوجین، مادرش امپراتریس جین‌گو، و بانو خدا هیمه گامی.
اولین ایزدکده‌ی هاچی‌مان، یعنی اوُسا هاچی‌مان – گو در استان ئوایتا، در 725 میلادی بنا شد. این خدا در سراسر ژاپن بسیار محجوب است، و نیمی از ایزدکده‌های ثبت‌شده‌ی شین‌تو وقف او است. در طول دوره‌ی نارا (710-784) هاچی‌مان به مثابه‌ی یک خدای بودایی پذیرفته شد و به عنوان هاچی‌مان دای بو ساتسو (بوداسف بزرگ: بودای بزرگ آینده) شناخته شد. پیش از ساختن پیکره‌ی عظیم بودا در معبد تودای به عنوان ایزد پیش‌گو با او مشورت کردند و او به عنوان خدای نگهبان معبد، ایزدکده‌ی خاص خود را در درون مجموعه‌ی معبد دارد.

ایسه، ایزدکده‌ی بزرگ
یا ایسه دای جین‌گو یا ایزدکده‌ی ایسه، مهم‌ترین معبد شین‌تو در ژاپن، که در ایسه در هونشوی که در ایسه در هونشوی جنوبی واقع است. این ایزدکده مرکز اصلی پرستش آماته راسو بانو خدای خورشید و نیای سنتی دودمان امپراتوری ژاپن است. بنابر سنت، هیمی‌کو اولین فرمانروای شناخته‌شده‌ی ژاپن، آن را در 4 ق‌م بنیاد نهاد.
ایزدکده‌ی بزرگ از یک ایزدکده‌ی درونی و یک ایزدکده‌ی بیرونی تشکیل شده است که حدود 4 مایل با هم فاصله دارند. آینه‌ی مقدس، یکی از سه گنج مقدس ژاپن (سانشو نو جینگی) در ایزدکده‌ی درونی نگهداری می‌شود. ایزدکده‌ی بیرونی (گِکو) که در اواخر قرن پنجم بنا شد، وقف تویوکه (تویو اوُکه) ئوکامی خدای خوراک، پوشاک و سکونت‌گاه است. بانو پریستار، سایشو («رئیس مراسم دینی») در مقامی بالاتر از پریستار اعظم، دای – گوُجی قرار می‌گیرد؛ در گذشته این منصب از آن شاهزاده خانم مجردی از دودمان امپراتوری بود. در هر دوی این ایزدکده‌ها ساختمان اصلی یک کلبه‌ی گاله‌پوش است که از سرو ژاپنی (هینوکی) رنگ نخورده ساخته شده است. از قرن هفتم تا اوایل قرن هفدهم این ساختمان‌ها هر بیست سال از نو ساخته می‌شدند؛ از آن به بعد هر 21 سال از نو ساخته شده‌اند. زیارت این ایزدکده‌ها رواج دارد.

ایناری
در اساطیر ژاپنی، خدایی که از کشت برنج حفاظت می‌کند و به رونق آن کمک می‌کند. ایناری را که خدای حامی شمشیرسازان است خصوصاً بازرگانان و پیشه‌وران می‌پرستند و نیز با روسپی‌خانه‌ها و بازیگران پیوند دارد.
در افسانه‌های شین‌تو ایناری را با اوُگا نو میتاما نو کامی («روح خجسته‌ی غذا») پسر توفان خدا، سوُسانوئو یکی می‌دانند، اما در برخی ایزدکده‌های شین‌تو با بانو خدای غذا، اوُکه‌موچی نوکامی پیوند دارد. ترسیمات ایناری از مرد ریشوی سوار بر روباهی سفید گرفته تا زنی با موهای بلند که دسته های برنج را حمل می‌کند، متفاوت است.
گاهی روباه را پیام‌آور ایناری می‌دانند، و تعداد فراوانی از پیکره‌های روباه هم در درون و هم بیرون ایزدکده‌های وقف خدای برنج دیده می‌شود. ویژگی‌های دیگر ایزدکده‌های ایناری ساختمان‌های سرخ سیر، ردیف‌های طولانی توری‌یی (دروازه مانندهای) نذری و هوشوُ – نوتاما (یک نشان گلابی شکل که روی آن نمادهای شعله مانند قرار دارد.) است.

پی‌نوشت:
1. والکری‌ها (walkyrie) مستخدمه‌های اودین (odin) خدای خرد در نزد اسکاندیناوی‌های باستان بودند که ارواح کشته‌شده‌ی قهرمانان را به تالار و الهالا (walhala) به حضور اودین هدایت می‌کردند. –م.

منبع: / فصلنامه / هفت آسمان / شماره30 ۱۳۸۵/۰۹/۲۶
نویسنده : ابوالقاسم جعفری