پارسای داخل کشور دکتری حرفه‌ای (عمومی) 1395
موضوع: دامپزشکی
پدیدآور: وحیده مهدوی‌فرد 
استاد راهنما: فریبرز شریعتی شریفی
استاد مشاور: مریم گنجعلی 
استاد مشاور: محمد جهانتیغ
دانشگاه زابل، دانشکده دامپزشکی
چکیده

حدود 10 هزار گونه پرنده در جهان وجود دارد ، پرندگان متنوع ترین نوع مهره داران می باشندکه از لحاظ ظاهری، تغذیه و سبک زندگی باهم متفاوت هستند. تاکنون بیش از 542 گونه پرنده در ایران شناسایی شده است. پرندگان زینتی سال هاست به عنوان یک هم نشین با انسان ها مانوس شده وخواسته یا ناخواسته وارد محیط زندگی انسان ها شده اند. پرندگانی که در ایران بیشتر به عنوان پرنده زینتی شناخته می شوند عبارتند از: کبوتر ، قناری، مرغ عشق ، طوطی کاسکو، عروس هلندی ، مرغ مینا، انواع فنچ و طوطی کوتوله.گروه های مختلفی از انگل های خارجی وجود دارد که در پرندگان ایجاد آلودگی و خسارت می کنند این گروه ها که جزو بندپایان محسوب می شوند عبارتند از: جرب ها ،کنه ها ، شپش ها ، ساس ها ،کک ها ، پشه ها و مگس ها . بررسی انگل های خارجی در پرندگان اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا سبب کاهش پرها، جراحت و آسیب پوستی، حالت های عصبی و کاهش تولید می گردند، این انگل ها هم چنین می توانند به عنوان حامل عوامل پاتوژن مطرح باشند. هدف: با وجود تنوع و جمعیت غنی پرندگان در ایران تنها تعداد اندکی تحقیق پیرامون فون انگلی به خصوص انگل های خارجی پرندگان انجام شده است. خسارات و عوارضی که توسط این گروه از انگل ها ایجاد می شود ، همچنین تنوع گونه ای وسیع انگل های خارجی آلوده کننده پرندگان، ما را برآن داشت تا به منظور شناسایی گونه های انگلی آلوده کننده پرندگان زینتی و درصد شیوع آلودگی به انگل خارجی در پرندگان زینتی شمال استان سیستان و بلوچستان ، به بررسی پرندگان زینتی این ناحیه بپردازیم . بدین منظور تعدادی از پرندگان زینتی موجود در پرنده فروشی ها و باغ وحش های شهرستان های زاهدان و زابل به طور تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند . بدن هرگونه پرنده به تفکیک و به طور کامل از لحاظ وجود انگل خارجی بررسی شد. نمونه های مشاهده شده روی بدن و پر پرندگان به وسیله پنس جدا و به لوله های حاوی اتانول 70 % منتقل گردید. پس از جمع آوری همه نمونه ها به منظور شناسایی نوع انگل و جنس و گونه آن؛ نمونه ها را در KOH 10% شفاف نموده، سپس با استفاده از میکروسکوپ نوری و باتوجه به خصوصیات مورفولوژیکی وکلیدهای توصیفی مطرح شده برای هرگونه ، به شناسایی انگل ها پرداختیم.در مجموع 318 پرنده متعلق به 4 راسته طوطی سانان، کبوترسانان، گنجشک سانان و ماکیان مورد برسی قرار گرفتند. از این تعداد پرنده 70/21% آلودگی به انگل های خارجی را نشان دادند. انگل های خارجی جدا شده از این 69 پرنده شامل 6 نوع شپش، یک نوع کنه، یک نوع مگس و یک نوع پشه می باشند. شپش ها شامل گونه های، منوپون گالینه، مناکانتوس استرامینئوس، میرسیدیا فاسیاتا، کولومبیکولا کلومبه، گونه ناشناخته ای از جنس فیلوپتروس و گونیودس پاوونیس هستند. کنه مشاهده شده در این بررسی کنه نرم آرگاس پرسیکوس بود که بیشتر شکل نوزاد آن در حال خون خواری از میزبانان، مشاهده شد. آلودگی به مگس سودولینشیا و لارو آن در کبوتران بالغ و جوجه های آن ها ملاحظه شد و طی بررسی قفس تعدادی طوطی سبز، یک گونه پشه کولیکوئیدس شناسایی شد.