پیشنهاده دکتری حرفه‌ای (عمومی) 1402
پدیدآور: علی مهتدی فر 
استاد راهنما: محمد حسین علوی 
استاد راهنما: عبدالغفار اونق
دانشگاه ارومیه، دانشکده دامپزشکی

چکیده

طوطی‌ها یکی از رایج ترین پرندگانی هستند که به عنوان حیوانات خانگی نگهداری می شوند. عوامل متعددی، از جمله ارگانیسم های قارچی، می توانند باعث ایجاد عفونت و بیماری در پرندگان در طول دوره نگهداری پرنده شوند. برخی از این ارگانیسم‌ها قادر به ایجاد بیماری در انسان و پرندگان هستند که اهمیت آنها را بیشتر کرده است (Mani and Maguire, 2009).کریپتوکوکوزیس بیماری قارچی مشترک بین انسان و پرندگان است که از طریق ورود قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمنس از بدن پرندگان به دستگاه تنفسی انسان ایجاد میشود(Cheng, et al. 2001). کریپتوکوکوس نئوفورمانس دارای دو واریته نئوفورمنس و گاتی می باشد که باعث بیماری در انسان می شود. این دو گونه در حدت، دامنه میزبانی، حساسیت ضد قارچی، اپیدمیولوژی و توزیع جغرافیایی با یکدیگر متفاوت هستندet al. 2010) Loperena-Alvarez,). از بین همه گونه‌های کریپتوکوکوس، کریپتوکوس نئوفورمنس مهمترین پاتوژن انسان و حیوانات است که دارای کپسول پلی ساکاریدی بوده و در گیاهان، خاک و مدفوع پرندگان زندگی میکند (Kohler, et al. 2015). در حال حاضر، کریپتوکوکوس نئوفورمنس بر اساس ویژگی های ژنتیکی و خصوصیات سرولوژی کپسول پلی ساکاریدی به دو واریته کریپتوکوکوس نئوفورمنس واریته نئوفورمنس(سروتیپ (Dو کریپتوکوکوس واریته گروبی)سروتیپ (A تقسیم می شود (Heitman, J. et al., 2010). کریپتوکوکوس نئوفورمنس واریته گروبی گستردگی جهانی داشته و به طور طبیعی در درختان و مدفوع پرندگان وجود دارد. کریپتوکوکوس واریته نئوفورمنس غالباً در اروپا گزارش شده است.اما کریپتوکوکوس گاتی غالباً محدود به مناطق گرمسیری و تحت گرمسیری استet al. 2014) Chen,). تحقیقات نشان می‌دهد که سروتیپ A سروتیپ غالب کریپتوکوکوس نئوفورمنس می‌باشد که از منابع محیطی و بیماران آلوده با ویروس HIV جداسازی شده است .(Agha Kuchak Afshari, et al. 2012) در صورت استنشاق هاگهای این قارچ، عفونت ممکن است در ریه‌ها ایجاد شود. کریپتوکوس نئوفورمنس مهمترین گونه پزشکی میباشد که باعث فرم شدید مننژیت و مننژوانسفالیت در افراد مبتلا به ایدز و همچنین ممکن است در افراد گیرنده پیوند عضو یا تحت درمان سرطان باعث ایجاد بیماری شود(Cheng, et al. 2001). کریپتوکوکوس نئوفورمنس در فضولات خشک و یا مرطوب پرندگان میتواند دو سال یا بیشتر زنده بماند و افزایش میزان رطوبت سبب تکثیر ارگانیسم شده و در تابستان و در زیر تابش نور مستقیم آفتاب این عامل به سرعت از بین میرود، البته در تابستانهای سردتر و با رطوبت بیشتر ماندگاری ارگانیسم بیشتر است. مقاومت پرندگان به این مخمر را به میزان بالای آهن سرم آنها و البته دمای بالای بدنشان نسبت میدهند. مخمر از طریق استنشاق به آلوئولهای تنفسی رسیده و در صورت کپسولدار بودن معمولاً بیگانه‌خوار قادر به کشتن آن نخواهند بود و اغلب عفونت به سیستم عصبی مرکزی رسیده و نهایتاعلائم عصبی بیماری ظاهر می‌گردد .(Quinn, et al. 2011) مطالعات بسیاری اهمیت مدفوع پرندگان را به عنوان یک بستر مناسب برای رشد مخمرها و قارچ ها تأیید کرده اند. دلیل این امر این است که فضولات پرندگان به دلیل محتوای زیاد نیتروژن، به طور کلی زمینه مناسبی برای تولید گونه های قارچ است . مدفوع پرنده، از جمله فضولات طوطی، می تواند ناقل بالقوه ای برای انتشار قارچ های بیماری زا مانند کریپتوکوکوس نئوفورمنس در محیط باشد. کریپتوکوکوزیس مهمترین عفونت قارچی تهدید کننده زندگی در افراد دارای نقص ایمنی مانند بیماران ایدز است که توسط کریپتوکوکوس نئوفرمنس ایجاد می شود(Elhariry, et al. 2015) روش های رایجی که به صورت کاربردی برای تشخیص این عامل استفاده می شوند شامل رنگ آمیزیIndia ink ، کشت و روش های سرولوژیک و مولکولی می باشند. (Cheng, et al. 2008).