ایوان خسرو
عکس از صفا دانشور
ایوان خسرو یا طاق کسری یا ایوان مدائن برجستهترین یادگار شاهنشاهی ساسانی، در تیسفون واقع در کشور عراق کنونی است.[۲] ایوان طاق کسری به عرض ۲۵متر پس از پل گاومیشان در ایران، عریضترین طاق معماری باستان است.[۳] این ایوان بلندی تقریبی ۳۰ متر و پهنایی نزدیک به ۴۳ متر دارد. ارتفاع نمای عمارت زمانی به ۷ متر بلندتر از ارتفاع طاق میرسید.[۴]
کاخ تیسفون و به خصوص ایوان باشکوه آن در زمان ساسانیان محل برگزاری دیدارهای مهم، بارعام و همچنین محل برگزاری جشنهای سنتی مانند نوروز در حضور شاهنشاه ساسانی بودهاست.
در زمان حملهٔ اعراب به ایران، این کاخ، در سدهٔ هفتم میلادی غارت شد. سپس مدتی بعد از آن به عنوان مسجد استفاده شد و پس از آن کمکم متروکه شد. اما همیشه زیبایی و عظمت این کاخ مورد توجه و حیرت شاعران، جهانگردان و تاریخنگاران بودهاست.
مشهور است که فرش معروف بهار خسرو در این ایوان پهن شده بود که در زمان هجوم اعراب تکهتکه شد.[۵]
مطالعات متعددی بر روی این بنای تاریخی انجام شده، که شامل عکسهایی بسیار نفیس میشود که قبل از اینکه یک سوم بنا در سیل ۱۸۸۸ میلادی تخریب شود گرفته شده و در سفرنامه ژان دیولافوا به چاپ رسیدهاست.[۶]
واژه کسری، عربی است که عربها پادشاهان ساسانی را به آن لقب میخواندهاند و آن کلمه معرب اسم خسرو اول و خسرو دوم است که به آهنگ و لهجهٔ عربی درآمده. داستان کوشش منصور خلیفهٔ عباسی در تخریب کاخ ساسانیان معروف است که او نخست شروع به تخریب کرد و چون دید که آن عمل، خرج گزاف دارد و کاری دشوار است، از ادامهٔ کار منصرف شد.[۷]
نظر شما