جان استوارت میل (1806-1873) فیلسوف و اقتصاددان بریتانیایی بود که به عنوان یکی از بنیانگذاران لیبرالیسم مدرن شناخته می شود. او در کتاب اصول فلسفه اخلاقی (1861) به بررسی نسبت بین آزادی فردی و رفاه اجتماعی پرداخته است.

میل آزادی را به عنوان توانایی افراد برای انجام آنچه را که می خواهند، بدون دخالت دیگران تعریف می کند. او معتقد است که آزادی یک ارزش ذاتی است و برای دستیابی به رفاه فردی و اجتماعی ضروری است.

میل استدلال می کند که آزادی برای رشد و شکوفایی فردی ضروری است. وقتی افراد آزادانه انتخاب می کنند که چگونه زندگی خود را بگذرانند، می توانند به طور کامل استعدادهای خود را توسعه دهند و به بهترین شکل ممکن به شادکامی دست یابند.

میل همچنین معتقد است که آزادی برای رفاه اجتماعی ضروری است. وقتی افراد آزادانه انتخاب می کنند که چگونه در جامعه مشارکت کنند، می توانند به ایجاد یک جامعه عادلانه و متعالی کمک کنند.

میل با این حال، معتقد است که آزادی مطلق نیز مضر است. او استدلال می کند که آزادی باید با مسئولیت پذیری همراه باشد. افراد باید از آزادی خود برای انجام کارهایی استفاده کنند که به خود و دیگران آسیب نرسانند.

آمارتیا کومار سن (1933-2009) اقتصاددان و فیلسوف هندی بود که به عنوان یکی از برجسته ترین نظریه پردازان توسعه در جهان شناخته می شود. او در کتاب رفاه و آزادی (1999) به بررسی نسبت بین آزادی فردی و رفاه اجتماعی پرداخته است.

سن آزادی را به عنوان توانایی افراد برای انجام آنچه را که می خواهند، بدون دخالت دیگران در صورتی که به دیگران آسیب نرساند، تعریف می کند. او معتقد است که آزادی یک ارزش ذاتی است و برای دستیابی به رفاه فردی و اجتماعی ضروری است.

سن استدلال می کند که آزادی برای رشد و شکوفایی فردی ضروری است. وقتی افراد آزادانه انتخاب می کنند که چگونه زندگی خود را بگذرانند، می توانند به طور کامل استعدادهای خود را توسعه دهند و به بهترین شکل ممکن به شادکامی دست یابند.

سن همچنین معتقد است که آزادی برای رفاه اجتماعی ضروری است. وقتی افراد آزادانه انتخاب می کنند که چگونه در جامعه مشارکت کنند، می توانند به ایجاد یک جامعه عادلانه و متعالی کمک کنند.

سن با این حال، معتقد است که آزادی مطلق نیز مضر است. او استدلال می کند که آزادی باید با عدالت همراه باشد. افراد باید از آزادی خود برای انجام کارهایی استفاده کنند که به دیگران نیز فرصت های برابری برای دستیابی به رفاه بدهد.

مقایسه دیدگاه های میل و سن

دیدگاه های میل و سن در مورد نسبت بین آزادی فردی و رفاه اجتماعی در موارد زیر مشابه است:

• هر دو اندیشمند آزادی را به عنوان یک ارزش ذاتی می دانند که برای دستیابی به رفاه فردی و اجتماعی ضروری است.
• هر دو اندیشمند معتقدند که آزادی برای رشد و شکوفایی فردی ضروری است.
• هر دو اندیشمند معتقدند که آزادی برای رفاه اجتماعی ضروری است.

با این حال، دیدگاه های این دو اندیشمند در موارد زیر نیز متفاوت است:

• میل آزادی را به عنوان توانایی افراد برای انجام آنچه را که می خواهند، بدون دخالت دیگران تعریف می کند، در حالی که سن آزادی را به عنوان توانایی افراد برای انجام آنچه را که می خواهند، بدون دخالت دیگران در صورتی که به دیگران آسیب نرساند، تعریف می کند.
• میل معتقد است که آزادی باید با مسئولیت پذیری همراه باشد، در حالی که سن معتقد است که آزادی باید با عدالت همراه باشد.

نتیجه گیری

میل و سن هر دو معتقدند که آزادی یک ارزش اساسی است که برای دستیابی به رفاه فردی و اجتماعی ضروری است. با این حال، دیدگاه های این دو اندیشمند در مورد ماهیت آزادی و رابطه آن با عدالت متفاوت است.