گزیده ای از کتاب "همواره مستدام، سپس نابود"
نوشته الکسی یورچاک
ترجمه دامون افضلی
نقل قول:
"هرگز به ذهنم خطور هم نکرده بود که چیزی در اتحاد شوروی تغییر کند، چه رسد به اینکه {کل آن} ناپدید شود. هیچکس انتظارش را نداشت؛ نه بچهها نه بزرگسالها. این تصور تاموتمام وجود داشت که همهچیز ابدی است."
تحلیل:
این نقل قول از آندرهیی ماکارهویچ، ترانهنویس و نوازندۀ معروف، بیانگر احساسِ مشترکِ بسیاری از مردم شوروی در آستانه فروپاشیِ این اتحادیه است. تصورِ عمومی بر این بود که نظام سوسیالیستی ابدی خواهد بود و هیچگاه تغییر نخواهد کرد.
تناقض:
اما یورچاک در ادامه به تناقضی ظریف اشاره میکند. با وجودِ اینکه فروپاشیِ شوروی غافلگیرکننده بود، اما مردم بهسرعت دریافتند که خود را برای چنین روزی آماده کرده بودند. به عبارت دیگر، در عینِ ناباورانهبودنِ این اتفاق، نوعی آمادگیِ ذهنی برای آن وجود داشت.
پارادوکس:
این تناقض، پارادوکسی را ایجاد میکند که یورچاک آن را "همواره مستدام، سپس نابود" مینامد. این پارادوکس بیانگرِ این است که چگونه یک نظامِ بهظاهرِ غیرقابلتغییر میتواند بهطورِ ناگهانی فرو بریزد.
کتاب:
کتابِ "همواره مستدام، سپس نابود" به بررسیِ این پارادوکس و ریشههایِ فروپاشیِ اتحاد جماهیر شوروی میپردازد. یورچاک در این کتاب، با استفاده ازِ روایتهایِ شخصی، خاطرات و تحلیلهایِ جامعهشناختی، به دنبالِ پاسخ به این پرسش است که چگونه یک نظامِ قدرتمند و ایدئولوژیک، بهطورِ ناگهانی و غیرمنتظره از هم پاشید.
نکات قابل تأمل:
تصورِ عمومی بر این بود که نظامِ سوسیالیستی در شوروی ابدی خواهد بود.
فروپاشیِ شوروی، با وجودِ غافلگیرکنندهبودن، نوعی آمادگیِ ذهنی در مردم ایجاد کرده بود.
کتابِ "همواره مستدام، سپس نابود" به بررسیِ پارادوکسِ فروپاشیِ شوروی میپردازد.
یورچاک در این کتاب، به دنبالِ پاسخ به این پرسش است که چگونه یک نظامِ قدرتمند و ایدئولوژیک، بهطورِ ناگهانی از هم پاشید.
سوال برای بحث:
به نظر شما، چه عواملی در فروپاشیِ اتحاد جماهیر شوروی نقش داشتند؟
آیا پارادوکسِ "همواره مستدام، سپس نابود" در موردِ سایرِ نظامهایِ سیاسی نیز صدق میکند؟
نظر شما