پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1395
پدیدآور: نعیمه شعبانی 
استاد راهنما: غلام محمد محمدی خرم آبادی 
استاد مشاور: محمد مصطفائی
دانشگاه حکیم سبزواری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی
چکیده

آرامش از جمله اساسی‌ترین نیازهای بشر است. تأمین این نیاز بسته به سبک زندگی فرد است و لذا انتخاب شیوه‌ای از زندگی که نیکوترین و کامل‌ترین پاسخ را به این نیاز بدهد، ضروری می‌نماید. آرامش در اسلام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است به گونه‌ای که قرآن از واژگان گوناگونی برای این منظور استفاده کرده است. سکینه و طمأنینه از جمله‌ مهمترین واژگان در این زمینه‌اند و به ترتیب مشتق از ریشه «سکن» و «طمن» می‌باشند. بررسی معنا، اهمیت، عوامل ایجابی و سلبی و آثار سکینه و طمأنینه در سبک زندگی اسلامی، موضوع این پژوهش است. در آغاز با تحلیلی لغوی و اصطلاحی به این نتیجه رسیدیم که این دو واژه اگرچه به نظر لغت شناسان از قرابت معنایی زیادی برخوردارند اما در نگاه قرآنی هر یک دارای انواع و مراتب گوناگون است. در آیات، ماده «سکن»، به معنای خلاف حرکت، به دو نوعِ سکون ظاهری و سکون نفسانی(آرامش) قابل تقسیم است که این سکون نفسانی مراتبِ عام، خاص و اخص(سکینه) دارد. ماده «طمن» به همان معنای سکون، که البته اختصاصا برای سکون نفس و آرامش خاطر به-کار می‌رود، برای اشاره به دو مرتبه‌ی آرامشِ عام و آرامشِ ایمانی، استفاده شده است و ضمنا در برخی آیات، به آرامشی مذموم دلالت می‌کند. در مرحله بعد با توجه به مراتبِ مشترک و اختصاصی آرامش در سکینه و طمأنیه، عوامل ایجابی و سلبی آن مراتب، مبتنی بر آیات و روایات و در قالب درخت سبک زندگی اسلامی مشتمل بر ریشه‌ها (خانواده، عوامل انتسابی و...)، ساقه‌ (نگرش به هستی، نگرش به خود، نگرش به جنس مخالف و...) و شاخه‌ها (ایمان، یادخدا، توکل و...) بررسی شد و ضمن آن‌که آسیب‌های متناظر با هر عامل ایجابی، به عنوان عوامل سلبی مطرح گردید، در نهایت نیز برخی از مهم‌ترین عوامل سلبی مانند گناه، حرص و غفلت از یاد خدا به طور جداگانه تحلیل شد. بررسی تأثیرات سکینه و طمأنینه در زندگی از جمله: افزایش ایمان، حفظ اسرار، پایداری در اهداف، و ... آخرین موضوع این پژوهش است.