جلفا، محله‌ای تاریخی در اصفهان، به میزبانی از کلیساهای متعددی می‌پردازد که هرکدام یادآور تاریخ، فرهنگ و هنر غنی ارامنه در این منطقه هستند.

تنوع کلیساها

بنا به گفته شاعر جلفایی، باقراوغلی، در گذشته 24 کلیسا در جلفا وجود داشته است. از این تعداد، 10 کلیسا سالم و پا برجا باقی مانده و در آنها مراسم مذهبی برگزار می‌شود. 6 کلیسا متروک و ویران شده‌اند، اما بنای آنها به طور کامل از بین نرفته است. 2 کلیسا نیز نیمه متروک و در حال ویران شدن هستند. 6 کلیسا نیز به طور کلی تخریب شده‌اند و اثری از آنها باقی نمانده است.

لیست کلیساها

در اینجا لیستی از کلیساهای جلفا به تفکیک وضعیت آنها ارائه می‌شود:

کلیساهای سالم و پا برجا:

1. کلیسای جامع وانک (سورب آمناپرگیچ وانک)
2. کلیسای مریم مقدس (سورب آستواتساتسین) در محله میدان بزرگ
3. کلیسای گریگور لوساوریچ در محله میدان کوچک
4. کلیسای یحیی تعمید دهنده (سورب هوهانس) در محله چهارسو
5. کلیسای استپانوس در محله هاکوب جان
6. کلیسای نیکوغایوس مقدس (سورب نیکلاس) در محله قاراگل
7. کلیسای نرسس در محله کوچر
8. کلیسای میناس در محله داورژ
9. کلیسای سرکیس (آمناپرگیچ) در محله ایروان
10. دیر کاترین مقدس (سورب کاتارینه) در محله چهارسو

کلیساهای متروک و ویران شده:

1. کلیسای نازارت پرانشن (نوراشن)
2. کلیسای سورب هاکوب (مرادنتس)
3. کلیسای تومای مقدس (سورب توماس)
4. کلیسای شاولِنتس (سورب هوهانس)
5. کلیسای باقاتا (سورب هاکوب)
6. کلیسای وانک اوهانا (سورب سرکیس)

کلیساهای نیمه متروک:

1. کلیسای بیت اللحم (سورب بتقهم)
2. کلیسای خواجه (سورب گوُرک)

کلیساهای تخریب شده:

1. کلیسای روح القدس (سورب هُکی)
2. کلیسای مریم مقدس (سورب آستواتساتسین)
3. کلیسای میناس
4. کلیسای هرشتاکاپِتانس
5. کلیسای آنانیا آراکل
6. کلیسای خانه خواجه شفراز

اهمیت کلیساهای جلفا

کلیساهای جلفا به عنوان میراثی گرانبها از تاریخ و هنر ارامنه در ایران، از اهمیت بالایی برخوردارند. این کلیساها با معماری منحصر به فرد خود، تلفیقی از هنر ایرانی و ارمنی را به نمایش می‌گذارند و گنجینه‌ای از نقاشی‌ها و تزئینات مذهبی را در خود جای داده‌اند. حفظ و نگهداری از این کلیساها به عنوان نمادی از هویت و فرهنگ ارامنه، نقشی اساسی در حفظ تاریخ و تمدن این منطقه دارد.