اصفهان از قدیم دروازه هایی در جهات مختلف شهر داشته که در موقع هجوم دشمن با بستن آنها سدی در برابر حملات به وجود می آوردند. در اکثر منابع و مأخذی که در ادوار مختلف، اصفهان را معرفی کرده اند از دروازه های متعدد این شهر مطالبی به چشم می خورد، از جمله دروازه طوقچی، به نوشته محققین این دروازه نقطه شروع یکی از محورهای شهر بوده و در همه ادوار اهمیت خاصی داشت است. در روزگار صفویه که شهر اصفهان وسعت یافت دروازه های شمالی شهر تغییر کرد. در این زمان بود که بالاتر از دروازه طوقچی چهار باغی ساخته شد. در یک طرف این دروازه سردر باغ معروف به قوشخانه احداث گردید، بسیاری از سیاحان از وجود یک مسجد عالی و نفیس در کنار این باغ مطالبی نوشته اند در این منطقه آرامگاه صاحب بن عباد واقع شده است که مزار این دانشمند و ادیب و شاعر قرنها زیارتگاه مردم اصفهان می باشد. در اطراف دروازه دو شیر سنگی وجود داشته که اکنون در پل خواجو نصب است. این دو شیر در زمان صورات "حاج محمد حسین خان صدر اصفهانی" و ایام سلطنت فتحعلی شاه قاجار از دروازه طوقچی به پل خواجو منتقل گردیده است. در مورد وجه تسمیه این محله به (طوقچی) نظرات گوناگونی ابراز شده است. برخی از محققین (طوقچی)را همان محله ای (می دانند که قبلا" (دربه) یا (دریه) معروف بوده است. در دوره آل بویه (طوقچی) از محلات جدید الاحداثی به حساب می آمد که اکثر بزرگان شهر در آن روزگار در این محله ساکن بودند و بعد از فوت نیز در خانه های خود به خاک سپرده می شدند. در دوره سلجوقیان نیز محله طوقچی به علت نزدیکی با میدان بزرگ شهر و مساجد از اهمیت بسیاری برخوردار بود. در دوره صفویه نیز محله طوقچی مهم و مطرح بود. شاردن این محله را در عصر صفویه با 80 باب خانه و 4 بازار نام برده و باغ قوشخانه یا باغ سلطنتی را نیز در صد و پنجاه قدمی این محله نوشته است. امروزه نیز محله طوقچی از محلات بزرگ و مهم شهر به شمار می رود.