روزنامه شرق، یکشنبه ۲۱ دی ۱۳۸۲ - ۱۸ ذیقعده ۱۴۲۴ - ۱۱ ژانویه ۲۰۰۴

ترجمه لیلی کشوادی: پوشاک ارزان بهای خود را دارد، گرچه ممکن است این بها برای مصرف کننده زیاد باشد، ولی زنان کارگری که در کشورهای در حال توسعه پوشاک تولید می کنند، روزهای کاری سخت و طاقت فرسایی را پشت سر می گذارند، اخیراً یک سازمان مدافع حقوق زنان در آلمان مبارزه ای را جهت تغییر این روند شروع کرده است.

در آغاز هر فصل، آخرین های مد پوشاک در ویترین فروشگاه های پاریس، لندن و رم به معرض نمایش و فروش گذاشته می شود و سپس خانم ها برای خرید آخرین مد لباس یا حداقل انواع ارزان تر آن، خرامان به خیابان ها می روند.اما معدودی از مصرف کنندگان می دانند که اکثر این لباس ها در شرق اروپا، آسیا و آمریکای لاتین تولید شده است. بنابر گزارش سازمان حقوق زنان آلمان یا (TDF)، بیش از ۹۵ درصد پوشاکی که در بازار آلمان عرضه می شود عمدتاً به وسیله زنان کارگر این کشورها دوخته و تولید شده است.حتی شمار معدودتری از مصرف کنندگان از شرایط سخت کاری که این زنان با آنها مواجه هستند، آگاهی دارند. TDF می گوید: «در کارخانه هایی که برای شرکت های بزرگ پوشاک تولید می کنند، حقوق بشر همواره و به طور روزمره نقض می شود. دستمزد کارگران بسیار ناچیز است و حتی برای ادامه زندگی کفایت نمی کند. کارگران در صورت فعالیت های اتحادیه ای اخراج می شوند و این ها قوانینی عادی در مراکز تولید پوشاک است که اجرا می شود.»

خانم «جونیالک یایسمپراست» از کارگران زن تولید کننده پوشاک برای یک شرکت معتبر و هماهنگ کننده مبارزات کارگری تایلند، می گوید: «بارها و بارها شرکت ها تلاش کرده اند تا از فعالیت های کارگران جهت تشکیل اتحادیه کارگری جلوگیری  کنند.» این خانم هنگامی که درصدد بود زنان کارگر را وادار به دریافت دستمزد اضافه  کاری خود کند، با این برخورد مواجه شد.

TDFمی خواهد این روند را تغییر دهد و مبارزه جدیدی را در آلمان شروع کرده و آن را: «مد، قدرت و حقوق زنان» نامیده است. هدف سازمان این است تا مصرف کنندگان و نیز شرکت های بخش تولید پوشاک را از وضعیت سخت و دشوار کارگران آگاه کند که با دستان آنها البسه موجود در بازار دوخته می شود و مردم را هنگام خرید این البسه نسبت به شرایط نامناسب کاری کارگران حساس و تحریک کند.

مشکلات سلامتی

زنان خیاط در تایلند، بنگلادش و مقدونیه، صبح هنگام که مشغول کار می شوند، نمی دانند چه موقع از شب به خانه باز می گردند. اگر کارخانه آنها سفارش جدیدی گرفته باشد، مجبورند تمام روز را تا اواخر شب پشت چرخ های خیاطی خود بنشینند و کار کنند. اوقات استراحت آنها بسیار کم و صحبت حین کار ممنوع است. مهم ترین مسئله تمام کردن سفارش ها است.

TDF می گوید، کارگران زن همچنین در معرض رفتارهای تحقیر کننده، سوءاستفاده جنسی و خطرات دائمی بهداشتی قرار دارند که به علت عدم رعایت مقررات بهداشتی و ایمنی در محیط کار است. «جونیا» اظهار می دارد: «در حال حاضر ماهیت تولید تغییر کرده است. از این رو زنان کارگر سخت تر و سریع تر کار می کنند و فرصت بسیار کمی را برای استراحت دارند به همین دلیل دچار مشکلات و بیماری های متعدد هستند، از جمله ابتلا به عفونت های مجاری ادرار زیرا به هنگام نیاز اجازه ترک محل کار را ندراند.»او می گوید: «این زنان فرصت چندانی ندارند تا به خانواده های خود بپردازند، پس از بروز بحران اقتصادی در تایلند ما شاهد بودیم که بسیای از زنان سرپرست خانوار مجبور به اشتغال در صنعت تولید پوشاک شدند، زیرا همسران آنها در مواجهه با بحران اقتصادی، خانواده و کشور را ترک کردند و بار نگهداری از فرزندان را به دوش زنان گذاشتند.»«انیفادمیروسکا» از فعالان یک انجمن خیریه و بشر دوستانه می گوید: «در مقدونیه نیز زنان مشاغل در صنعت پوشاک، چنین مشکلاتی را تجربه کرده اند.» او می افزاید: «به هر حال، گرچه دستمزدها بسیار ناچیز است اما گاهی اوقات حتی حقوق و مزایای تامین اجتماعی نیز پرداخت نمی شود. این روند به مفهوم آن است که زنان کارگر مسن تر نمی توانند بازنشسته شوند، زیرا حق بیمه های پرداختی آنها در سیستم بازنشستگی محو می شود.»

صدای شما رساتر از صدای ما

یکی از اعضای TDF خاطر نشان می سازد که مسئله پایین بودن دستمزدها مهم ترین بحث افرادی است که درصدد احداث کارخانه در کشورهای در حال توسعه بر می آیند. معذالک دستمزد زنان خیاط، فقط معادل یک درصد از قیمت تمام شده پوشاک، بلوز، شلوار یا کت است.در حال حاضر این سازمان از مصرف کنندگان آلمانی خواسته است تا هنگام خرید پوشاک توجه بیشتری به کارگران تولید کننده و شرایط سخت و دشواری که تحت آنها این لباس ها تولید شده است، بکنند. این عضو TDF می گوید: «اگر تعداد زیادی از زنان به این مسئله توجه نموده و به آن اعتراض کنند، به شرکت های سفارش  دهنده پوشاک اهمیت موضوع یا حساسیت مشتریانشان نسبت به این مسئله ثابت می شود و تاثیر این اقدام ها باعث می شود تا شرکت ها در سیاست های خود تجدیدنظر کنند و حداقل معیارهای اجتماعی را در نظر بگیرند. طرفداران حقوق زنان می خواهند، مصرف کنندگان آلمانی همبستگی خود را با کارگران صنعت پوشاک نشان دهند. این اقدام تاثیر بیشتری را در بهبودی شرایط کاری آنها دارد تا این که کارگران خودشان به تظاهرات بپردازند. به همین دلیل «جونیا» خطاب به مشتریان ابراز کرده است. «صدای شما رساتر از صدای ماست.»

منبع: دویچه وله