ریشه در دودمان شمشیرزنان:

ایل قلخانی، ریشه در دودمان دو سردار شجاع به نام‌های علی‌قلخان و عالی‌قلخان دارد. این دو سردار، در سپاه امپراتوری صفویه و در رکاب نادر شاه افشار، شمشیرزنی و رشادت خود را به اثبات رساندند.

مهاجرتی از ظلم به پناه:

ظلم و ستم خان ملک ایوانی، ایل قلخانی را ناگزیر به ترک زادگاه خود، جوی زر ایوان، و مهاجرت به دالاهو کرد. در دالاهو، آنها با آغوش باز سادات یارسان روبرو شدند و در پناه آنها سکنی گزیدند.

اسلام آوردنی با داستانی عاشقانه:

بر اساس روایات، دلباختگی دختر میر اولای باجلان به علی‌قلخان، سرآغاز تحولی بزرگ در زندگی او بود. علی‌قلخان با ازدواج با دختر میر اولای، به میان گوران بازگشت و به یارسانیت مشرف شد.

حمایت نادرشاه از یارسانان:

لشکرکشی نادرشاه افشار به غرب ایران، نقطه عطفی در تاریخ ایل قلخانی بود. سرداران گوران، از جمله علی‌قلخان و عالی‌قلخان، به همراه آقا سید درویش، پیر یارسان، به استقبال نادرشاه رفتند و او را از یارسانیت خود آگاه ساختند. نادر شاه که تحت تاثیر صداقت و شجاعت آنها قرار گرفته بود، نه تنها از یارسانان حمایت کرد، بلکه اجازه اسکان در دالاهو را به آنها داد.

تقسیم‌بندی و استقلال:

ایل قلخانی به مرور زمان به دو شاخه اصلی بهرامی و قلخانی تقسیم شد. این دو ایل تا سال‌ها جزئی از گوران بزرگ بودند تا اینکه پس از واقعه قلعه شویل، از گوران بزرگ جدا شده و مستقل شدند.

مرکز اعتقادی و تعهد به پیران حقیقت:

دول دالان به عنوان مرکز اعتقادی ایل قلخانی، همواره مورد احترام و تقدیس آنها بوده است. مردم این ایل، خود را پیرو کلام پیران حقیقت و رهرو فرامین مسند نشینان تکیه حیدری می‌دانند.

نقشی پررنگ در تاریخ:

ایل قلخانی در طول تاریخ خود، نقشی پررنگ در تحولات سیاسی و اجتماعی منطقه ایفا کرده است. رشادت‌ها، فداکاری‌ها و تعهدات این ایل به خاک و هویت خود، در صفحات تاریخ ثبت شده است.

فرهنگ و آداب و رسوم:

فرهنگ و آداب و رسوم ایل قلخانی، گنجینه‌ای ارزشمند از سنت‌ها، باورها و رسوم اصیل ایرانی است. موسیقی، رقص، پوشاک و غذاهای این ایل، هر کدام نمادی از غنای فرهنگی آنها به شمار می‌رود.

مهمان‌نوازی و خونگرمی:

مردم ایل قلخانی به مهمان‌نوازی و خونگرمی مشهور هستند. صمیمیت، فروتنی و احترام به مهمان، از ویژگی‌های بارز این ایل است.

سفری بی‌پایان:

تاریخ ایل قلخانی، سفری بی‌پایان در گذر زمان است. سفری که از دودمان شمشیرزنان آغاز شده و تا به امروز، با فراز و نشیب‌های فراوان، به نسل‌های آینده منتقل می‌شود.

منابع:

• نسخه خطی تاریخ ایل قلخانی به قلم نعمت زحمتکش
•