ازبوه (زوفا)، گیاهی دارویی و معطر بومی استان کرمانشاه، با نام‌های محلی ئه‌زبوله و ئه‌زبوه نیز شناخته می‌شود. این گیاه کوهستانی و معطر که در دامنه‌های زاگرس به وفور می‌روید، از دیرباز در طب سنتی جایگاهی ویژه داشته و خواص درمانی متعددی به آن نسبت داده می‌شود.
 

طبیعت ازبوه گرم و خشک است و از جمله ترکیبات مهم آن می‌توان به اسانس‌های فرار، تیمول، کارواکرول، رزمارینیک اسید و پتاسیم اشاره کرد.

از خواص دارویی بارز ازبوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تقویت قلب و عروق: ازبوه به دلیل داشتن ترکیبات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی، به تقویت قلب و عروق کمک می‌کند و از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری می‌کند.
• ضد فشار خون: این گیاه دارویی با تنظیم فشار خون، می‌تواند در کنترل و درمان فشار خون بالا موثر باشد.
• ضد چربی خون: ازبوه به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون کمک می‌کند و از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری می‌کند.
• تقویت سیستم ایمنی: این گیاه دارویی با تقویت سیستم ایمنی بدن، به مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند.
• ضد سرماخوردگی و آنفولانزا: ازبوه به دلیل داشتن خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی، می‌تواند در پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفولانزا موثر باشد.
  
• آرامبخش و ضد اضطراب: ازبوه خاصیت آرامبخش و ضد اضطراب دارد و می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
• ادرار آور: این گیاه دارویی با افزایش دفع ادرار، به سم زدایی بدن و پاکسازی کلیه‌ها کمک می‌کند.
• ضد درد: ازبوه می‌تواند به تسکین انواع درد از جمله سردرد، دندان درد و درد قاعدگی کمک کند.
• بهبود عملکرد گوارشی: این گیاه دارویی به هضم غذا کمک می‌کند و نفخ و سوء هاضمه را از بین می‌برد.
• ضد انگل: ازبوه خاصیت ضد انگلی دارد و می‌تواند به دفع انگل‌های روده کمک کند.
   

علاوه بر موارد ذکر شده، ازبوه در درمان بیماری‌های دیگری همچون:

• دیابت
• رماتیسم
• آرتروز
• مشکلات پوستی

نیز موثر است.
 

نحوه مصرف ازبوه:

ازبوه را می‌توان به صورت‌های مختلف از جمله دمنوش، جوشانده، عصاره، پودر و ضماد مصرف کرد. برای تهیه دمنوش ازبوه، یک قاشق مرباخوری از گیاه خشک را به یک لیوان آب جوش اضافه کرده و به مدت 10 تا 15 دقیقه دم کنید. سپس می‌توانید آن را صاف کرده و میل کنید.