روزنامه شرق، سه شنبه ۲۳ دی ۱۳۸۲ - ۲۰ ذیقعده ۱۴۲۴ - ۱۳ ژانویه ۲۰۰۴

مرجان غروی:

سطح سوم تشخیص موارد بیماری و درمان مورد و بازتوانی شخص در صورت ایجاد ناتوانی. بیماریابی در هر یک از مراحل دو و سه لزوم کنترل مجدد محیط کار از نظر وجود عامل بیماری زا و آلاینده را مطرح می کند که پیشگیری سطح اول برای همکاران سالم شخص بیمار است. ضمن اینکه معاینه افراد قبل از جایگیری در پست شغلی خاص جهت تشخیص تناسب بین کار و وضعیت فعلی روانی _ جسمی شاغل جزو این برنامه است.

این برنامه سطح بندی شده تامین سلامت شغلی، توسط تیمی متشکل از اعضایی با مسئولیت مشخص و مرتبط با شغل مورد پایش اجرا می شود. بنابراین نحوه ارائه خدمات سلامتی در این حیطه از شیوه رایج در پزشکی کاملاً متمایز است، چرا که اولاً گروه هدف در این جا گروه شاغلان ظاهراً یا فعلاً سالمی هستند که از مخاطرات محیط کار و علائم بیماری های ناشی از کار خود بی اطلاعند و در صورتی که در استخدام فرد یا ارگانی باشند و قوانین حمایتی محکمی در نظام کشور برای شاغلان نباشد هزینه نمودن برای حفظ سلامت زیر مجموعه که به عهده فرد یا ارگان مربوطه است، معمولاً انجام نمی شود به علاوه خدمات سلامتی توسط تیم با اعضای مختلف شامل پزشک متخصص و عمومی، کارشناس ها و مهندسان مختلف و ... ارائه می شود.احساس عدم نیاز گروه هدف برای دریافت خدمات سلامتی و نیاز به عملکرد گروهی منسجم و نیز لزوم همکاری بین بخشی تنگاتنگ و وسیع در سطح کلان کشور و وجود اهرم های قانونی کار آمد و قوی برای اجرای راهکارهایی که تیم سلامت شغلی پیشنهاد می کند فرآیند بازدهی مطلوب گروه را بسیار پیچیده می کند به طوری که در ایالات متحده آمریکا با وجود سابقه چندین دهه در اجرای برنامه سلامت شغلی با سیستم ذکر شده و پرورش نزدیک به دو هزار پزشک متخصص و تعبیه راهکارهای اجرایی و ایجاد پشتوانه قوی قانونی و مالی، در سالی ۱۹۹۴ ، ۳/۶ میلیون نفر آسیب ناشی از حوادث کار و پانصد و پانزده هزار نفر بیماری ناشی از کار گزارش شد و حوادث ناشی از کار به تنهایی بدون درنظر گرفتن بیماری های شغلی ۱۲۱ بیلیون دلار هزینه دستمزد بدون انجام کار، درمان های تجویز شده و خدمات بازتوانی بر بودجه آن کشور تحمیل کرده بود و پیش بینی شد در سال ۲۰۰۵ میلادی با وجود ۱۴۷ میلیون شاغل هر ۵ ثانیه یک شاغل دچار حادثه ناشی از کار می شود و هر ۱۰ ثانیه یک شاغل دچار ناتوانی موقت یا دائم خواهد شد.در ایران نیز با توجه به جمعیت زیاد و نسبت سربالای (شاخصی که بیان کننده نسبت بین افراد بدون درآمد و درآمدزای خانواده است که معادل ۷۰ میلیون جمعیت به ۱۷ میلیون شاغل است) و وجود صنایع متعدد و برنامه های گسترده سازندگی حفظ سلامت شغلی در دستور العمل وزارت بهداشت و درمان قرار گرفته است.از سال ۱۳۷۴ دانشگاه علوم پزشکی تهران اقدام به تربیت متخصص در رشته تخصصی طب کار کرده و تاکنون ۵۰ پزشک متخصص در این رشته فارغ التحصیل شده  اند. متاسفانه به دلیل فرهنگ ضعیف کار گروهی در ایران، نبودن همکاری های بین بخشی به دلایل متعدد از جمله نشناختن ضرورت عملکرد این تیم در حفظ سلامت شغلی حتی در سطوح کلان کشور، نبودن قوانین حمایتی و اجرایی واضح و کارآمد، نبودن دستور العمل های شفاف برای تعیین دقیق وظیفه اعضای تیم و از همه مهم تر عدم آگاهی جامعه از خطراتی که کار روزمره آنها را تهدید می کند از تمام توان بالقوه این جمع محدود استفاده نمی شود. با توجه به ضایعات جبران ناپذیر بیماری های ناشی از کار و هزینه ای که بر بودجه کشور تحمیل می کند و آگاهی از خطرات بالقوه هر شغل، تدوین قوانین و دستور العمل های شفاف برای جلوگیری از تداخل عمل تیمی و ایجاد پشتوانه های اجرایی و قانونی قوی برای حفظ سلامت شاغلان گریز ناپذیر است.