پارسا کارشناسی ارشد 1392
موضوع: کشاورزی، عمومی و میان رشته ای
پدیدآور: مهدی سرپرست صیدمحمدخانی
استاد راهنما: حمیدرضا عسگری 
استاد مشاور: محمد عجمی
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده مرتع و آبخیزداری

چکیده

ما‎سه‎های روان، بزرگترین مانع توسعه پایدار در نواحی خشک و نیمه‎خشک ایران است و موثرترین راه حفظ و بهبود توسعه‎ی پایدار، اصلاح و بازیابی پوشش گیاهی در این نواحی است. با توجه به وجود ماسه زارهای احیا شده در منطقه ی بیابانی تایباد در طی توالی زمانی، میزان تغییرات برخی از ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی و شاخص‎های فرسایش‎پذیری خاک سطحی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 5 سایت متفاوت بر اساس سن کشت تاغ (ساله 41، 28، 19 و 11 و یک سایت شاهد (بدون کشت تاغ)) انتخاب شدند. با توجه به افزایش قدمت کاشت تاغ، نتایج نشان دهنده‎ی 24% کاهش در مقدار شن، 14% و 8% افزایش به ترتیب در مقدار سیلت و رس است. جرم مخصوص ظاهری نیز از 1/57 به 1/37 گرم بر سانتیمتر مکعب کاهش یافت. حداکثر میانگین وزنی قطر خاکدانه‎ها مربوط به سایت 41 ساله و برابر با 2/48 میلیمتر و حداقل آن مربوط به سایت شاهد و برابر با 0/85 میلیمتر است. بیشترین مقدار اسیدیته و سدیم قابل جذب در سایت 41 ساله (3/4،17/8 قدیمی ترین سایت از لحاظ کشت) و کمترین مقادیر آن در سایت شاهد (7/39، 3/92 بدون احیای پوشش) است. بیشترین مقدار شوری نیز در سایت 41 ساله (ms/cm 0/694) و کمترین مقدار آن در سایت شاهد (ms/cm 0/334) است. مقدار کلسیم کربنات و کربن آلی و ازت به ترتیب به 0/6 ، 0/24 و 0/02 درصد رسید. بیشترین مقدار ترسیب کربن برابر با 15/5 تن در هکتار (در سایت 41 ساله) بود. از آنجا که تاغکاری باعث افزایش خطر شور و سدیمی شدن خاک، کاهش نفوذپذیری خاک (که به تبع آن افزایش وقوع سیلاب در منطقه را سبب شده است) شده است، لذا برغم تاثیرات مثبت آن بر کاهش فرسایش بادی و حفاظت خاک بهتر است تا نسبت به جایگزین نمودن آن با سایر گونه های مقاوم و بومی مطالعاتی صورت گیرد.