خبر بازگشت بیش از ۵۵۸ هزار تبعه افغانستانی غیرمجاز در سال گذشته از طریق مرز دوغارون، نشان از ابعاد گسترده مسئله مهاجرت غیرقانونی در ایران و تلاش‌های دولت برای کنترل این پدیده دارد. این رویداد دارای پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی متعددی برای هر دو کشور ایران و افغانستان است.

نکات کلیدی قابل توجه از سخنان فرماندار تایباد:

• موج بازگشت گسترده: بازگشت بیش از ۵۵۸ هزار نفر در سال گذشته و ادامه این روند در سال جاری، نشان از یک موج گسترده بازگشت اتباع افغانستانی به کشور خود دارد.
• تردد قانونی: علی‌رغم بازگشت اتباع غیرمجاز، تردد قانونی مسافران و فعالان اقتصادی بین دو کشور همچنان ادامه دارد.
• ریشه‌های تاریخی مسئله: مشکل حضور اتباع افغانستانی غیرمجاز در ایران ریشه در سال‌های گذشته دارد و مربوط به شرایط خاص افغانستان و ایران است.
• تلاش برای کنترل مهاجرت غیرقانونی: دولت ایران تلاش‌های گسترده‌ای را برای شناسایی و بازگرداندن اتباع غیرمجاز انجام داده است.

پیامدهای این رویداد:

• فشار بر زیرساخت‌های افغانستان: بازگشت این تعداد زیاد مهاجر می‌تواند فشار زیادی را بر زیرساخت‌های افغانستان وارد کند.
• تغییرات جمعیتی: کاهش جمعیت افغانستانی در ایران می‌تواند بر ترکیب جمعیتی برخی مناطق به ویژه مناطق مرزی تأثیر بگذارد.
• تأثیر بر بازار کار: بازگشت این تعداد کارگر می‌تواند بر بازار کار در برخی صنایع ایران تأثیر بگذارد.
• پیامدهای امنیتی: حضور اتباع غیرمجاز می‌تواند به عنوان یک تهدید امنیتی تلقی شود و بازگشت آن‌ها می‌تواند به کاهش این تهدید کمک کند.

چالش‌ها و فرصت‌ها:

• چالش‌ها:
  • مشکلات اقتصادی افغانستان: شرایط اقتصادی دشوار در افغانستان می‌تواند بازگشت مهاجران را با مشکل مواجه کند.
  • قاچاق انسان: بازگشت گسترده مهاجران می‌تواند فرصت را برای قاچاقچیان انسان فراهم کند.
  • تأثیر بر روابط دو کشور: این مسئله می‌تواند بر روابط دو کشور ایران و افغانستان تأثیر بگذارد.
• فرصت‌ها:
  • توسعه همکاری‌های دوجانبه: این مسئله می‌تواند فرصتی برای تقویت همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف مانند توسعه اقتصادی، اجتماعی و امنیتی باشد.
  • بازگشت سرمایه‌ها: بازگشت مهاجران می‌تواند به همراه داشتن سرمایه و دانش باشد که به توسعه افغانستان کمک می‌کند.

پیشنهادات:

• تقویت همکاری‌های دوجانبه: تقویت همکاری‌های دوجانبه بین ایران و افغانستان در زمینه‌های مختلف مانند توسعه اقتصادی، اجتماعی و امنیتی
• حمایت از بازگشت داوطلبانه: تشویق به بازگشت داوطلبانه مهاجران و فراهم کردن تسهیلات لازم برای آن‌ها
• توسعه برنامه‌های بازگشت، ادغام و توسعه: اجرای برنامه‌های جامع برای بازگشت، ادغام و توسعه مهاجران بازگشته در افغانستان
• مبارزه با قاچاق انسان: تقویت همکاری‌های بین‌المللی برای مبارزه با قاچاق انسان

نتیجه‌گیری:

بازگشت گسترده اتباع افغانستانی از ایران، یک رویداد پیچیده با پیامدهای متعدد است. برای مدیریت این رویداد، نیاز به همکاری همه جانبه دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و جامعه مدنی است.