برگرفته از متن آقای شهرام امیری در خبرگزاری میراث آریا

حفاظت از میراث‌ فرهنگی و اماکن تاریخی، به‌ویژه در شهر تاریخی اصفهان، همواره یک دغدغه اساسی بوده است. اصفهان، مانند بسیاری از شهرهای تاریخی دیگر، دارای آثار باارزشی است که برخی از آن‌ها تحت نظارت نهادهای مسئول قرار دارند و برخی دیگر در اماکن عمومی واقع شده‌اند. این دسته دوم، به دلیل عدم نظارت مستقیم، نیازمند حساسیت و توجه ویژه‌ای برای حفظ و نگهداری هستند.

در روزهای اخیر، تصاویری از آسیب به یکی از شیرهای سنگی پل تاریخی خواجو در شبکه‌های مجازی منتشر شد که نگرانی‌ها و نقدهای متعددی را در خصوص حفاظت از این آثار به همراه داشت. اگرچه بخشی از این نقدها یک‌جانبه و اغراق‌آمیز بود، اما سازمان‌های مسئول نیز با اتهاماتی از جمله کم‌کاری یا بی‌تفاوتی روبه‌رو شدند.

اهمیت حفاظت از آثار تاریخی در اصفهان از اواسط دهه ۸۰ خورشیدی و با تلاش رسانه‌های محلی برای افزایش آگاهی عمومی آغاز شد. این تلاش‌ها منجر به شکل‌گیری حس مالکیت عمومی نسبت به میراث فرهنگی شد، به‌طوری‌که مردم به این آثار به‌عنوان سند هویت جمعی خود نگریستند. اما چالش‌های متعددی همچنان بر سر راه این آگاهی‌بخشی وجود دارد.

یکی از این چالش‌ها، تحولات ساختاری و مدیریتی در سازمان‌های متولی میراث فرهنگی است. با تشکیل وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، این مجموعه توانست به سامان قطعی اداری دست یابد، اما تغییرات مدیریتی و عدم ثبات در رأس هرم اداره‌کل همچنان از جمله موانع اصلی در ادامه روند آگاهی‌بخشی عمومی و حفاظت از آثار تاریخی است.

ورود گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های مجازی از اوایل دهه ۹۰ خورشیدی نیز به‌نوعی دو لبه شمشیر بودند. از یک‌سو، این شبکه‌ها فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی و ایجاد جریان‌های مطالبه‌گری فراهم کردند، اما از سوی دیگر، انتقادات صرف و بدون اطلاع کامل در این فضاها رشد کرد و تخریب فرهنگی و اجتماعی را به همراه داشت.

در این میان، پدیده وندالیسم (تخریب گرایی) به‌ویژه در اماکن عمومی مانند پل تاریخی خواجو، یکی از نمونه‌های بارز این افول ارزش‌های اجتماعی است. این پل که از زیباترین پل‌های تاریخی جهان است، اکنون به مکانی برای بروز رفتارهای غیرفرهنگی تبدیل شده و نیازمند توجه ویژه و همدلی عمومی است.

فرجام سخن اینکه، در دنیای پیچیده و متکثر امروزی، ما بیش از هر زمان دیگر به همدلی و وفاق عمومی برای حفاظت از میراث فرهنگی نیاز داریم. نقدهای آگاهانه و خیرخواهانه باید با ایجاد جریان‌های مطالبه‌گر همراه شود و این جریان‌ها می‌توانند از طریق تشکیل سمن‌ها و افزایش آگاهی عمومی نقش مؤثری در حفاظت از میراث فرهنگی ایفا کنند.

در نهایت، ملت کهن و فرهنگی ایران باید به‌عنوان مالکان اصلی این آثار، حافظان و پاسداران این میراث ارزشمند باشند و مسئولان نیز در دوره‌های کوتاه مسئولیت خود، پاسخگو و متعهد به این امر مهم باشند.