بر سر اینکه مازندران از ابتدا همین سرزمین کنونی بوده باشد، اختلاف نظر وجود دارد. تا قرن‌ها نام ناحیه‌ای که بخش اصلی آن را استان مازندران کنونی تشکیل می‌داده، «تپوری» یا «تپورستان» یا «طبرستان» بوده‌است. این نام‌ها برگرفته از نام قوم باستانی تپورها است که در مازندران سکونت داشتند و پس از اسلام طبری نامیده شدند. این قوم پیش از ورود آریایی‌ها، در کنار آماردها، قومیت اصلی منطقه بودند.

بعدها عبارت مازندران به نواحی جلگه‌ای جنوب دریای خزر اطلاق شد و در کنار طبرستان (برای نواحی کوهپایه‌ای) استفاده می‌شد. متأخر بودن نام مازندران برای این ناحیه این تردید را به وجود آورده است که مازندران در شاهنامه فردوسی به سرزمینی که اکنون مازندران نامیده می‌شود، اطلاق نمی‌گردد. صادق کیا مطابق با نظر ظهیرالدین مرعشی، مازندران را بخشی از طبرستان می‌داند و می‌گوید طبرستان شامل دو ولایت مازندران و گرگان بود و از دیناره جاری تا ملاط لنگرود بخشی از طبرستان بود.

ظهیرالدین مرعشی در کتاب تاریخ طبرستان و رویان و مازندران می‌نویسد: حد طبرستان از طرف شرقی دیناره جاری و از طرف غربی ملاط که آن قریه شهر هوسم (فرضه روده‌سر) اشتهار دارد. حد مازندران از طرف شرقی بیشه انجدان و از طرف غربی ملاط است.

یاقوت حموی در معجم البلدان می‌نویسد: «طبرستان معروف به مازندران است و نمی‌دانم از کی به مازندران نامیده شده‌است و آن نامی است که ما آن را در کتاب‌های قدیم نیافتیم.»

در حقیقت، این دو اسم (طبرستان و مازندران) به یک معنی بوده‌اند، اما در همان حال که اسم طبرستان بر تمامی نواحی کوهستانی و اراضی پست ساحلی اطلاق می‌شد، کلمهٔ مازندران بر منطقهٔ اراضی پست جلگه‌ای از دلتای سپیدرود تا جنوب شرقی بحر خزر اطلاق می‌گردید.

مازندران را موزاندرون می‌گفتند به سبب آنکه موز نام کوهی است که از حد گیلان تا بلار و قصران کشیده شده و موزکوه نیز نامیده می‌شد.