روستای تاریخی دولت آباد، واقع در بخش سلفچگان و در پنجاه کیلومتری شهر قم، یکی از نمونه‌های بارز و ارزشمند قلعه‌های قدیمی ایران است که همچنان پابرجاست و با زندگی سنتی و آیین‌های عزاداری خود، روح تاریخی خود را حفظ کرده است.

قلعه‌ای تاریخی با درب چوبی از دوران افشاریه

دولت آباد، به عنوان یک قلعه-روستا یا ده-قلعه شناخته می‌شود که بر روی یک قلعه بزرگ و قدیمی بنا شده است. ویژگی منحصربه‌فرد این روستا در درب چوبی بزرگ و خاصی نهفته است که ورود و خروج از قلعه تنها از طریق آن ممکن است. این درب طبق روایت‌های شفاهی از دوران افشاریه، زندیه، و صفویه به جای مانده و با قدمتی دوصد ساله همچنان پابرجاست.

ساختار قلعه و کارکرد نظامی

این قلعه در گذشته دارای کارکرد نظامی بوده و در چهار گوشه آن برج‌های بزرگ نگهبانی ساخته شده بود. دیوارهای پهن قلعه به گونه‌ای بوده که دو گاوآهن به راحتی از روی آن عبور می‌کردند. برج‌های قلعه نیز با سوراخ‌هایی برای تیراندازان طراحی شده بوده‌اند تا از ساکنان قلعه در برابر حملات دفاع کنند.

آیین‌های منحصر به فرد عزاداری

یکی از رسوم خاص این روستا، نخل‌گردانی و سینه‌زنی در روز عاشورا است. در این مراسم، نخل بر روی دوش حمل می‌شود و مردان روستا با سینه‌زنی تا امامزاده ساریه خاتون پیش می‌روند. هنگامی که نخل به روستای مجاور می‌رسد، ساکنان دولت آباد با اهالی روستای میزبان این دم را سر می‌دهند که حاکی از اتحاد و همبستگی بین دو روستا است.

مراسم تاسوعا و جمعیت هزار نفری

مراسم شب تاسوعا در دولت آباد نیز بسیار پرشور و حال است. اهالی ساکن و غیر ساکن پس از مراسم عزاداری و صرف شام، مسیر سه کیلومتری تا امامزاده را طی می‌کنند و با عبور از مسیر سخت رودخانه به قلعه برمی‌گردند.

مشکلات و نیازهای روستا

با وجود قدمت و ارزش تاریخی، دولت آباد با مشکلات بسیاری مواجه است. نداشتن آب آشامیدنی یکی از بزرگترین مشکلات این روستا است. تانکری در ابتدای روستا قرار داده شده که آب شرب ساکنان را تأمین می‌کند. دیوارها و برج‌های قلعه نیز به شدت فرسوده شده‌اند و نیاز مبرم به ترمیم و بازسازی دارند. تعمیراتی جزئی توسط میراث فرهنگی انجام شده، اما کفایت نمی‌کند.

دعوت به بازدید و حمایت

به تمام هموطنان و به ویژه اهالی قم توصیه می‌شود که از این روستای ارزشمند بازدید کنند و مراسم تاسوعا و عاشورا را از دست ندهند. همچنین امیدواریم مسئولان محترم به این میراث ارزشمند توجه کافی داشته باشند و در مقابل تخریب‌های فرهنگی و اخلاقی، سهم ریالی این روستا به درستی اختصاص یابد.

بیشتر مطالب در کتاب “پژوهش نگاری از دولت آباد میراثی سترگ” نوشته عبدالله باقری که به زودی منتشر خواهد شد، قابل مطالعه است.