غلامعلی آزادگان
غلامعلی آزادگان، متولد سال ۱۲۹۱ شمسی و درگذشته در سال ۱۳۵۴ شمسی، یکی از شخصیتهای برجسته و فرهنگی قم بود که با تأسیس قدیمیترین کتابفروشی مدرن در این شهر نقش مهمی در ترویج علم و فرهنگ ایفا کرد. او مردی متدین، فهیم و اهل نظر بود که تحصیلات مناسبی داشت و به علوم مختلف علاقهمند بود.
در سال ۱۳۱۷ شمسی، با توصیه مرحوم آیتالله مرعشی نجفی، غلامعلی آزادگان کتابفروشی خود را در چهارراه بازار قم، نزدیک به مسجد امام حسن عسکری تأسیس کرد. این کتابفروشی تا پایان حیاتش مکان خود را تغییر نداد و به عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی و علمی قم شناخته میشد. اکنون، مغازهای به نام "چای آزادگان" در محل قدیمی این کتابفروشی قرار دارد.
مرحوم آزادگان در کتابفروشی خود نماینده فروش بسیاری از انتشارات مهم کشور از جمله امیرکبیر، علمی، جاویدان، حافظ، خیام، کلاله خاور، صفی علیشاه و بسیاری دیگر بود. او همچنین مجلههای معروفی مانند بررسیهای تاریخی، وحید و آینده را در قم به فروش میرساند و روزنامههای اطلاعات و کیهان را نیز عرضه میکرد. او حتی فهرستهای نسخههای خطی نایاب و ارزشمندی را برای علاقهمندان به نمایش میگذاشت.
غلامعلی آزادگان خود به زبان فرانسه تسلط داشت که آن را از دانشآموختگان دارالفنون بهصورت شخصی آموخته بود. او تنها کتابفروشی قم بود که کتابهای خودآموز زبانهای انگلیسی و فرانسه را عرضه میکرد. او همچنین نماینده فروش کتابهای فارسی انتشارات میر مسکو در قم بود و اولین فردی بود که کتابهای رمان و داستانهای مدرن را در محیط سنتی قم عرضه کرد.
با وجود تمام این فعالیتها و نقش مهمی که در ارتقاء فرهنگ قم داشت، مرحوم آزادگان هیچگاه از نظر مالی به حج مستطیع نشد و به حج نرفت. غلامعلی آزادگان در سال ۱۳۵۴ شمسی چشم از جهان فروبست، اما کتابفروشیاش تا سال ۱۳۵۹ شمسی توسط پسرش محمدرضا آزادگان اداره شد.
یکی از پسران او علاقهمند به عکاسی بود و عکسهای بسیاری از او، حتی در محیط کتابفروشی، به یادگار گرفت. هرچند در حال حاضر به این عکسها دسترسی نداریم، اما دفترهای داد و ستدهای او هنوز باقی است و گواهی بر تلاشهای فرهنگی و علمی او محسوب میشود.
در پایان، عبدالرحیم جعفری، بنیانگذار موسسه انتشارات امیرکبیر، در خاطرات خود از مرحوم آزادگان یاد کرده است و کتابفروشی او را بهعنوان یکی از مراکز مهم فروش کتابهای مذهبی و فرهنگی قم نام برده است.
نظر شما