موضوع : شهرشناسی | زاهدان شناسی

تاریخچه شهر زاهدان: از دزداب تا مرکز رشد و توسعه

شهر زاهدان، که پیش از این به نام دزداب شناخته می‌شد، دارای محلاتی با تاریخی غنی و متنوع می‌باشد. از محلات قدیمی این شهر می‌توان به محلهٔ سیک‌ها که در نزدیکی عبادتگاه آنها (گودوارهٔ سیک‌ها) واقع در تقاطع خیابان‌های امام خمینی و آیت‌الله کفعمی قرار داشت، اشاره کرد. همچنین محلهٔ گرگیج‌ها در نقاط شیر‌آباد و سعیدآباد، محلهٔ زابلی‌ها، محلهٔ بلوچ‌ها و محلهٔ بیرجندی‌ها به عنوان دیگر محلات تاریخی زاهدان مطرح می‌باشند. پادگان زاهدان نیز در شمال بلوار شهید مطهری و روبه‌روی گمرک فعلی واقع شده و هم‌اکنون شماری از ادارات دولتی در این مکان مستقر هستند.

این محلات با ایستگاه راه‌آهن و پادگان ارتش و همچنین اراضی کشاورزی مرتبط بودند که به شکل‌گیری و توسعهٔ آبادی دزداب کمک شایانی نموده و بستر را برای گذار این آبادی به شهر دزداب و پس از آن شهر زاهدان فراهم کرد.

در محدودهٔ سال ۱۳۲۰ خورشیدی، زاهدان با توجه به استقرار خدمات عمده و توجه دولت به این شهر، رشد چشمگیری داشته و جمعیت آن به حدود ۲۰ هزار نفر رسید. شهرداری زاهدان نیز قبل از سال ۱۳۱۱ خورشیدی با نام بلدیه تاسیس شد.

برق‌رسانی به زاهدان در سال‌های ۱۳۲۷-۱۳۲۸ خورشیدی صورت گرفت. کارخانه برق در خیابان شریعتی قرار داشت و بانی آن آقای رزاق‌زاده از یزدی‌های ساکن زاهدان بود. او همچنین در فاصلهٔ حدود ۱۵ کیلومتری جنوب شهر آن دوران، قنات و باغی احداث کرد که به کلاتهٔ رزاق‌زاده شهرت دارد.

در سال ۱۳۳۴ مردم شهر از تلفن برخوردار شدند و آبرسانی نیز توسط شهرداری در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت. مراکز آموزشی متعددی از جمله سپه، ۱۷ دی، شهناز، ایراندخت، ۱۵ بهمن، پروین‌دخت، علم، امیرمعز، شاه، ارم و… در این شهر فعال بودند. شخصی به نام ملک شفیع از هندوستانی‌های مقیم زاهدان در سال ۱۳۲۵ سالن سینمایی تأسیس کرد که با نام خودش (سینما ملک) شناخته شد؛ این سینما در دهه هشتاد خورشیدی تخریب شد.

زاهدان امروزی با وجود همهٔ این تاریخچه و تنوع فرهنگی، نمادی از توسعه و پیشرفت در منطقه است و محلات قدیمی همچنان نقش چشمگیری در هویت شهری این مکان دارند.

نظر شما