دوشنبه 11 تیر ,1375 1 ژوئیه ,1996 سال چهارم , شماره 1007

اشاره:
بخش نخست گزارش تحقیقی دکتر حسینعلی رونقی, پیرامون علل مهاجرت
پزشکان ایرانی به سایر کشورها از جمله آمریکا را در شماره قبل
خواندید. آنچه در پی می آید, بخش دوم این گزارش است. برای اطلاع
خوانندگان علاقه مند, لازم است یادآوری کنیم که منابع و مراجع این
گزارش سه قسمتی, در بخش پایان آن خواهد آمد.
o از 59 پزشک ایرانی شهر سن دیاگو , 40 نفر آنان فارغ التحصیل
دانشگاههای ایران هستند که فقط 28 نفر از آنها به کار طبابت اشتغال
دارند.
روش کار
با همکاری دانشگاه کالیفرنیا در سن دیاگو(.D .S UC ) آخرین آمار
پزشکانی که از ایران گواهینامه پایان تحصیل گرفته و هم اکنون پروانه
کار در امریکا دارند از انجمن پزشکان امریکا دریافت گردید. اما چون
این آمار در برگیرنده شمار ایرانیانی که از امریکا دانشنامه پزشکی
گرفته و یا پزشکانی که از ایران به امریکا آمده اما در امریکا به
کار پزشکی اشتغال نورزیده اند نمی شد, بررسی همه جانبه ای از پزشکان
ایرانی مقیم سن دیاگو و حومه به عنوان نمونه به عمل آمد. برای این
کار نام و نشانی کلیه پزشکان ایرانی همراه با نام دانشگاه و تاریخ
فارغ التحصیلی آنان و داشتن یا نداشتن پروانه پزشکی از راه تماسهای
شخصی به دست آورده شد. آمار انجمن پزشکی امریکا نشان دهنده آن است که
تا پایان سال 1993 میلادی تعداد 3616 نفر فارغ التحصیلان دانشکده های
پزشکی دانشگاههای ایران با گرفتن پروانه پزشکی در ایالات متحده
امریکا به کار مشغولند. جدول شماره 2 سال فارغ التحصیلی پزشکان
فارغ التحصیل دانشگاههای ایران را نشان می دهد.
بررسی پزشکان ایرانی مقیم سن دیاگو چنین نشان می دهد که از 59 تن پزشک
ایرانی در این شهر 40 تن آنان فارغ التحصیل دانشگاههای ایران بوده که
از این گروه 28 تن بکار طبابت اشتغال دارند و 19 نفر پزشک ایرانی
دیگر فارغ التحصیل دانشگاههای امریکا می باشند.
بی گمان آماری که از پزشکان ایرانی در سن دیاگو بدست آمده نمونه کاملا
درستی از دیگر شهرهای ایالات متحده نیست ولی در شرایط کنونی عملی ترین
راه برآورد نزدیک به واقع شماره پزشکان در سراسر امریکا تواند بود
به ویژه آنکه با نظرخواهی از گروهی از همکاران پزشک در شهرهای
نیویورک, شیکاگو, بوستن و هوستن و آگاهی از برآورد آنان از شماره
پزشکان امریکا در محل سکونت آنان نتایج مشابهی با آنچه از پژوهش
سن دیاگو حاصل شده بود بدست آمد بنابراین می توان گفت که با پنج درصد
ضریب خطای محاسبه, از دقت نسبی برخوردار بوده و چنین می نماید که:
نزدیک به هفت هزار تن پزشک ایرانی در امریکا زندگی می کنند که دست
کم شش هزار تن آنان بکار پزشکی می پردازند و بازمانده بکارهایی جز
در رشته پزشکی مشغولند و یا دوران بازنشستگی. می گذرانند.
از شماره پزشکان ایرانی و یا ایرانی تبار در کشورهای اروپایی ,
کانادا و استرالیا آماری در دست نیست لیکن بی تردید گروهی از پزشکان
ایرانی نیز مقیم این کشورها می باشند.
بحث و نتیجه گیری دانش پزشکی پس از رنسانس اروپا مثل دیگر دانشها
که از فرمانروایی کلیسا رهایی یافته بودند در سده هفدهم و هیجدهم و
نوزدهم میلادی پیشرفت چشمگیری کرد به ویژه در فرانسه و آلمان و
انگلستان که پیشتازان این دانش به شمار می رفتند.
در نخستین دهه های قرن کنونی و به ویژه بین جنگهای جهانگیر نخست و
دوم گروه بسیاری از پزشکان و دانشمندان اروپایی راهی امریکا شدند و
تکنولوژی و دانش پزشکی در این کشور گسترش پرشتابی یافت و به زودی
کعبه پزشکی جهان از اروپا به امریکا تغییر مکان داد و پس از جنگ
جهانگیر دوم و با پیشرفتی که در توان آموزشی ایالات متحده رخ داد
بسیاری از پزشکان برای ادامه آموزش به سوی امریکا روی آوردند. ( 9 )
تا پیش از سال 1958 برای پزشکان خارجی که خواهان کار در
بیمارستانهای امریکابودند سخت گیری چندانی نمی شد اما در این سال و
از آن پس مدیریت بیمارستانها و دیگر نهادهای بهداشتی و آموزشی برای
ورود پزشکان به بازار کار در ایالات متحده آزمایش ویژه پزشکی و زبان
انگلیسی بنا گذاشتند تا بتوانند بهترین ها را از میان آنها
برگزینند.
پس از ترور جان کندی معاون او لیندن جانسون توانست بزرگترین برنامه
رفاه اجتماعی رئیس جمهور فقید را با تکیه بر محبوبیت ناشی از کشته
شدن وی به تصویب کنگره امریکابرساند. این برنامه که شامل بیمه
رایگان بینوایان و سالمندان بود که به یکباره سالانه نزدیک 20
میلیارد دلار به رشته پزشکی و بخش های وابسته به آن وارد کرد و طبعا
نیاز بسیار به پزشکان خارجی پیدا شد. آسان گرفتن قوانین مهاجرتی در
طی نیمه دوم دهه شصت تا سال 1977 شماره پزشکان خارجی را به بیشتر از
صد هزار تن افزایش داد که نیاز بیمارستانهای این کشور را برآورده
ساخت در این سال کنگره امریکا با تصویب قانون تازه ای مهاجرت پزشکان
خارجی را به ایالات متحده بشدت محدود کرد(9 ) از آنسو شماره
دانشکده های پزشکی نیز از 80 به 120 فزونی داده شد تا جائیکه این
کشور با زیادی تعداد پزشکان روبرو گردید. ( 9 )
پژوهشهائی که برای یافتن دلائل مهاجرت پزشکان خارجی به امریکا انجام
یافته است همگی این دلائل را به دو گروه فراردهنده در کشورهای دیگر
و جذب کننده در کشور میزبان تقسیم می کند. ( 1310 ) .
. عوامل جذب کننده: شامل درآمد و رفاه اقتصادی و سیستم آزادارائه
خدمات درمانی است که شاید بزرگترین عامل به حساب آید و نیز امکانات
پژوهشی و تحقیقاتی پیشرفته نیز عامل دیگری در جذب نیروهای انسانی در
رشته های مختلف بویژه پزشکان به این کشور است.
. عوامل فراردهنده: در کشورهائی مثل کشورهای اروپائی وکانادا
عوامل اقتصادی ناشی از سیستم پزشکی ملی (درانگلستان و کانادا)
می باشد. انگلستان گرچه هر ساله از سوئی شمار قابل توجهی از پزشکان
هندی را برای مهاجرت به انگلستان می پذیرد اما از سوی دیگر گروهی از
پزشکان انگلیسی به امریکا مهاجرت می کنند تا از درآمد محدودی که در
آن کشور دارند رهائی یافته به درآمد بسیار بیشتری در امریکا دسترسی
پیدا کنند.
در بسیاری از کشورهای جهان سوم بر عوامل فوق عامل مهم عدم وجود
آزادیهای سیاسی نیز افزوده می گردد و نبود امکانات آموزشی و پژوهشی
نیز عامل دیگری در تشویق پزشکان در مهاجرت به خارج به شمار می آید.

گرچه فقر اقتصای به عنوان عامل مهمی در تشویق به مهاجرت واز عوامل
مهم فراردهنده در کشورهای جهان سوم است و بهیچروی فقر در این
کشورها کاهش نیافته است اما با بحرانی که در سیستم پزشکی امریکا
پیش بینی می شود عامل اقتصادی جذب پزشک به امریکا تاثیر کمتری پیدا
کرده است.

منابع:
. Edition . Publication AMA , " Graduates Medical Foreign " ., .D J
Loft, ., .a M EILAR,
. ., Co & Mouton Paris, " . Countries Developed To Developing
from Manpower Level High of Migration The " : .J F HOEK, VAN

پیش از سال 1940 میلادی بین سالهای 1940 تا 1949 بین سالهای 1950
تا 1959 بین سالهای 1960 تا 1969 بین سالهای 1970 تا 1979
بین سالهای 1980 تا 1989 بین سالهای 1990 تا 1993
1 نفر3219971159765273

جدول شماره 2 پزشکان فارغ التحصیل دانشگاههای ایران در امریکا
برمبنای سال فراغت از تحصیل