ائل‌گلی (شاه‌گلی): یکی از مهم‌ترین گردشگاه‌های تبریز
ائل‌گلی یا شاه‌گُلی، یکی از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری تبریز و از آثار تاریخی و تفریحی برجسته ایران است که در جنوب شرقی شهر تبریز و در فاصله ۷ کیلومتری مرکز شهر واقع شده است. این مجموعه شامل باغ، استخر (دریاچه) و عمارت شاه‌گلی است و با قدمتی که به دوره آق‌قویونلوها بازمی‌گردد، از میراث تاریخی و فرهنگی تبریز به شمار می‌رود.
مشخصات کلی:
- نام: ائل‌گلی (شاه‌گلی)
- مکان: جنوب شرق تبریز، استان آذربایجان شرقی
- قدمت: دوره آق‌قویونلوها (سده ۱۵ میلادی)
- کاربری کنونی: تفرجگاه تفریحی
- شماره ثبت ملی: ۲۴۷۷۴
- تاریخ ثبت ملی: ۲۷ بهمن ۱۳۸۷
- مالک: مردم آذربایجان
پیشینه تاریخی:
دوره آق‌قویونلوها:
- ائل‌گلی در ابتدا به عنوان بزرگ‌ترین منبع ذخیره آب برای آبیاری باغ‌های شرقی تبریز تا دروازه تهران و تپلی‌باغ ساخته شد.
دوره صفویان:
- در این دوره، شن و ماسه‌های دریاچه تخلیه و دیواره‌ای سنگی به دور آن کشیده شد.
دوره قاجار:
- قهرمان میرزا (هشتمین پسر عباس میرزا) این مجموعه را به گردشگاه سلطنتی تبدیل کرد و خیابان‌هایی در اطراف استخر احداث شد.
- درختانی مانند تبریزی، بید مجنون و گل‌های اطلسی برای تزئین کاشته شدند.
دوره پهلوی:
- در این دوره، ائل‌گلی به شهرداری تبریز واگذار شد و به یک گردشگاه عمومی تبدیل گردید.
- در سال ۱۳۴۶، عمارت کلاه‌فرنگی بازسازی و به شکل امروزی ساخته شد.
دوره جمهوری اسلامی:
- پس از انقلاب ۱۳۵۷، نام این مجموعه از «شاه‌گلی» به ائل‌گلی (به معنای دریاچه مردم) تغییر یافت.
- با این حال، مردم محلی همچنان از نام قدیمی «شاه‌گلی» استفاده می‌کنند.
ویژگی‌های ائل‌گلی:
۱. دریاچه:
- مساحت: ۵۵,۰۰۰ متر مربع
- گنجایش آب: ۷۲۰,۰۰۰ متر مکعب
- عمق: ۱۲ متر
- دریاچه ائل‌گلی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این مجموعه است که در آن قایقرانی انجام می‌شود.
- آب دریاچه از رودخانه لیقوان تأمین می‌شود که از جنوب شرقی وارد دریاچه می‌گردد.
- تپه‌ای جنگل‌کاری‌شده در بخش جنوبی دریاچه قرار دارد که آبشارهای مصنوعی از آن به سمت دریاچه سرازیر می‌شوند.
۲. عمارت کلاه‌فرنگی:
- عمارت هشت‌ضلعی کلاه‌فرنگی در مرکز دریاچه قرار دارد و به عنوان کاخ شاه‌گلی شناخته می‌شود.
- این عمارت ابتدا یک ساختمان خشتی بود که در سال ۱۳۴۶ توسط شهرداری تبریز بازسازی و به یک ساختمان دوطبقه مقاوم تبدیل شد.
- امروزه این عمارت به عنوان تالار پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳. امکانات تفریحی:
- شهربازی (لوناپارک)
- رستوران‌ها، فست‌فودها و کافی‌شاپ‌های متعدد
- هتل پارس ائل‌گلی: این هتل پنج‌ستاره در نزدیکی مجموعه ساخته شده و به جذب گردشگران داخلی و خارجی کمک کرده است.
نام‌شناسی:
- شاه‌گلی: به معنای دریاچه شاه، نام اصلی این مجموعه در دوران پیش از انقلاب بوده است.
- ائل‌گلی: به معنای دریاچه مردم، نامی است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ برای حذف واژه «شاه» انتخاب شد.
- با این حال، مردم محلی هنوز از نام «شاه‌گلی» استفاده می‌کنند.
ارزش فرهنگی و گردشگری:
- ائل‌گلی به دلیل تاریخچه غنی و زیبایی طبیعی، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری تبریز و ایران است.
- این مجموعه با ترکیب طبیعت، معماری تاریخی و امکانات مدرن، محلی برای گردش، استراحت و تفریح خانواده‌ها و گردشگران است.
تصاویر و چشم‌اندازها:
- نمای زمستانی: در فصل زمستان، دریاچه یخ می‌زند و منظره‌ای زیبا و چشم‌نواز ایجاد می‌کند.
- سراسرنمای تبریز: از بوستان ائل‌گلی می‌توان چشم‌انداز زیبایی از شهر تبریز را مشاهده کرد.
جمع‌بندی:
ائل‌گلی (شاه‌گلی)، با قدمتی که به دوره آق‌قویونلوها بازمی‌گردد، یکی از جاذبه‌های تاریخی و تفریحی ایران است. این مجموعه با دریاچه زیبا، عمارت کلاه‌فرنگی و امکانات تفریحی متنوع، همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده و نمادی از فرهنگ و تاریخ تبریز محسوب می‌شود.
نظر شما