فاطمه کاوند

ابیانه، روستایی تاریخی و منحصر به فرد در استان اصفهان و از توابع بخش مرکزی شهرستان نطنز است. این روستا که در دامنه کوه کرکس و در ارتفاع 2160 متری از سطح دریا قرار دارد، به واسطه معماری بومی، بافت تاریخی، لباس‌های سنتی و آداب و رسوم خاص خود شهرتی جهانی یافته است. ابیانه در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ به شماره 1089 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
 

معماری و ویژگی‌های منحصر به فرد ابیانه

روستای ابیانه به دلیل نمای کاهگلی قرمز خانه‌ها که از خاک سرخ منطقه تهیه می‌شود، جلوه‌ای بی‌نظیر دارد. این خانه‌ها به صورت پلکانی و بر دامنه شیب‌دار ساخته شده‌اند و برخی از آن‌ها تا چهار طبقه ارتفاع دارند. پنجره‌های چوبی مشبک، ایوان‌های چوبی و سقف‌های طارمی‌دار، جلوه‌ای خاص به این معماری بخشیده است.

همچنین، مردم روستا در تپه‌های اطراف، انبارهایی به نام کَنده حفر کرده‌اند که برای نگهداری دام، آذوقه زمستانی و ابزار کشاورزی استفاده می‌شود.
 

آثار تاریخی و قدمت روستا

باستان‌شناسان قدمت ابیانه را با توجه به وجود آتشکده هارپاک، به دوران ساسانیان نسبت می‌دهند. علاوه بر آن، آثار به جای مانده از دوره‌های سلجوقی، صفوی و قاجار نشان‌دهنده تاریخ غنی این روستا هستند.
 

فرهنگ و زبان مردم ابیانه

مردم این روستا گویشی از زبان‌های مرکزی ایران دارند که ریشه در زبان‌های ایرانی شمال شرقی دارد. لباس‌های سنتی این منطقه نیز همچنان حفظ شده و به نوعی نماد هویت آن‌ها است. مردان شلوار گشاد و زنان چارقدهای گلدار به همراه پیراهن‌های بلندی از پارچه‌های رنگارنگ می‌پوشند.
 

جمعیت و وضعیت کنونی

طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت ابیانه ۳۰۱ نفر در قالب ۱۴۷ خانوار بوده است. با این حال، مهاجرت جوانان موجب کاهش جمعیت روستا شده است.

ابیانه به عنوان یکی از مقاصد گردشگری محبوب ایران، هر ساله میزبان علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و معماری سنتی است و همچنان به عنوان نمادی از تاریخ زنده ایران شناخته می‌شود.