موضوع : شهرشناسی | قم شناسی

سید جواد قمی و ملا غلامرضا قمی: علمای برجسته و مواضع آنها در برابر تحولات اجتماعی و سیاسی

سید جواد قمی، یکی از چهره‌های تأثیرگذار فقاهتی و علمی در قرن سیزدهم هجری قمری، در سال 1240 هجری قمری (1825 میلادی) در قم به دنیا آمد. او از نوادگان دختری میرزای قمی و پدرش از علمای بزرگ قم بود. سید جواد در محضر اساتید بزرگی چون سید محمد باقر شفتی، شیخ محمد حسن نجفی و شیخ مرتضی انصاری به تحصیل پرداخت و به فقاهت و رجال‌شناسی در عصر خود دست یافت.

وی آثاری چون «مقالید الاحکام» در شش جلد و «الدرة الباهره فی أحکام العترة الطاهرة» در دو جلد را به جهان فقه و تشیع عرضه کرد. سید جواد قمی به ویژه در عصر اوج فعالیت بابیه، شیخیه و بهائیت، با این فرقه‌ها مقابله کرد و مردم را نسبت به آنها آگاه ساخت. از ویژگی‌های اخلاقی او می‌توان به عبادت فراوان و تواضع شدید اشاره کرد. سید جواد در سال 1303 هجری قمری (1886 میلادی) درگذشت و در قم به خاک سپرده شد.

ملا غلامرضا قمی، معروف به حاج آخوند، یکی دیگر از علمای بزرگ قم بود که در سال 1255 هجری قمری (1840 میلادی) به دنیا آمد. او پس از تحصیلات مقدماتی در قم، تهران و اصفهان، به نجف رفت و نزد اساتیدی همچون شیخ مرتضی انصاری و میرزا حبیب‌الله رشتی به تحصیلات دینی تکمیلی پرداخت.

ملا غلامرضا پس از بازگشت به قم در سال 1298 هجری قمری به ریاست مذهبی و علمی شهر دست یافت. وی آثار متعددی در زمینه فقه و اصول، از جمله کتاب‌های «القضاء»، «الصلاة» و «کنوز الجواهر»، تألیف کرد. با آغاز انقلاب مشروطه، ملا غلامرضا قمی مخالف سرسخت مشروطیت شد و از مواضع شیخ فضل‌الله نوری دفاع کرد. او در اعلامیه‌ای، نظام مشروطه را نقد کرد و آن را مغایر با شریعت اسلام دانست.

در نهایت، ملا غلامرضا قمی در سال 1333 هجری قمری (1915 میلادی) در سن 75 سالگی وفات یافت و در صحن اتابکی مدفون شد. مقاومت او در برابر مشروطه و دفاع از اصول شریعت، نشان‌دهنده پایبندی او به سنت‌های مذهبی و نگرانی‌اش از تغییرات اجتماعی و سیاسی بود.

نظر شما