موضوع : شهرشناسی | قم شناسی

زندگی و سیرت میرزا ارسطوی قمی؛ شاعر و دولتمرد دوره ناصری

میرزا ارسطوی قمی یکی از شعرای برجسته دوره ناصری بود که در مناطق مختلف ایران نظیر مازندران، شیراز، کرمان، کرمانشاهان و کردستان در امور دیوانی خدمت می‌کرد. وی در زمان حکمرانی مؤیدالدوله به عنوان وزیر او فعالیت داشت و به مدت دو سال در این نقش خدمت کرد. با این وجود، پس از احضار به تهران، در سال ۱۲۹۷ هجری قمری درگذشت و در صحن عتیق به خاک سپرده شد.

مطابق با نوشته‌های «حدیقة الشعراء»، ارسطوی قمی از اهل قم بود و در شغل دبیری و انشای صاحب منصبان به فعالیت می‌پرداخت. علی اکبر فیض، نویسنده تذکره شعرای قم که هم‌دوره و معاشر ارسطوی قمی بوده، در باره او چنین می‌نویسد: “در دوران سلطنت فتحعلی شاه، حکمرانی مناطق مازندران و طبرستان به عهده شاهزاده ملک آرا، یعنی محمد قلی میرزا بود، که ارسطوی قمی را نیز در جمع ندما و نزدیکان خود قرار داد. بعد از فوت فتحعلی شاه، ارسطوی قمی به زادگاه خود قم بازگشت و در همان‌جا به دیار باقی شتافت.”

میرزا ارسطوی قمی با اشعارش که ترکیبی از مجد و فضیلت را به نمایش می‌گذارند، جایگاه قابل‌توجهی در ادبیات آن دوران پیدا کرد. یکی از ابیات مشهور او به زیبایی اهمیت و بزرگی شخصیت او را بیان می‌کند:

«به حیرتم که چگونه به دخمه جای گرفت
یکی جهانی از مجد و عالمی ز افضال»

این بیت منعکس‌کننده عظمت و نفوذ فکری او حتی پس از مرگ است. میرزا ارسطوی قمی با آثار ادبی خود توانست در میان شعرای زمان خود به یک چهره برجسته و ماندگار تبدیل شود.

نظر شما