هنر بینظیر معماری اسلامی در مسجد امام: گنجینهای از تاریخ و هنر صفوی
مسجد امام اصفهان، یکی از برجستهترین نمونههای معماری اسلامی، در ضلع جنوبی میدان امام قرار دارد و به نامهای دیگری همچون مسجد مهدیه، مسجد جامع عباسی، و مسجد شاه نیز شناخته میشود. این بنا که در سال ۱۰۲۰ هجری قمری (معادل با دوره حکومت شاه عباس اول) توسط استاد علی اکبر اصفهانی و نظارت محب علی بیکالله ساخته شد، با استفاده از کاخکاریهای فیروزهای و معماری بینظیر خود، از آثار برجسته همه دورانها به شمار میرود.
یکی از جنبههای بینظیر این مسجد، کتیبههای فوقالعادهای است که توسط برخی از برجستهترین خوشنویسان آن زمان، از جمله علیرضا عباسی و محمدرضا امامی، نگاشته شده است. این کتیبهها نه تنها هنر خوشنویسی را به نمایش میگذارند، بلکه حاوی اطلاعات تاریخی و شرحی بر ساخت مسجد نیز هستند.
مسجد امام به دلیل ساختار معماری مبتکرانه و طراحی هوشمندانه بهویژه در منعکسکننده جهت قبله، توجه معماران و جهانگردان بسیاری را به خود جلب کرده است. سازندگان این شاهکار معماری با ساخت سردری که بهطور نامحسوس با یک زاویه ۴۵ درجه جهت قبله را نشان میدهد، یکی از ابداعات فاتحانه عصر صفوی را به نمایش گذاشتهاند.
گنبد دوپوش این مسجد، با ۵۴ متر ارتفاع، یکی از بزرگترین و پرتکنیکترین گنبدهای معماری قرن ۱۱ هجری به حساب میآید. فضای بین دو پوشش گنبد که حدود ۱۶ متر است، باعث ایجاد انعکاس صوتی خاصی در زیر گنبد میشود که از ویژگیهای منحصر به فرد این بناست.
در طراحی ورودی، سردر زیبای مسجد با کاشیکاریهای معرق و نقوش گل و گیاه، پرنده و مقرنسهای چند رنگ، شکوه خاصی به بنا میبخشد. این سردر نه تنها از لحاظ زیباییشناسی خیرکننده است، بلکه به عنوان ورودی نمادین به دنیای اسرارآمیز مسجد عمل میکند.
مسجد امام همچنین دارای دو مدرسه، با نامهای ناصری و سلیمانیه، میباشد که در دو گوشه جنوب شرقی و جنوب غربی قرار دارند. در مدرسه سلیمانیه، سنگ شاخص مشهوری وجود دارد که توسط شیخ بهائی طراحی شده و ظهر شرعی را در چهار فصل نشان میدهد.
این مسجد با منارههای بلند، ایوانهای سر به فلککشیده و شبستانهای عالی، یکی از شاهکارهای بینظیر و مسلم معماری صفویه است و همچنان درخشش و جلال خود را در طول زمان حفظ کرده است. این بنا به راستی یکی از عجایب دوران خود بوده و همچنان به عنوان یکی از ستارههای درخشان معماری و هنر اسلامی در جهان شناخته میشود.
نظر شما