فهرست عناوین

‌ منبع: نامه جامعه : بهمن 1384، شماره 17

زهرا عاشوری

پیامبر اکرم9 آیةالکرسی را با عظمت ترین و سید آیات قرآن کریم دانسته اند. ائمه معصومین: به تلاوت آن در زمان ها و مکان های گوناگون سفارش کرده اند و آن را چون تابلوی زیبایی که همواره فراروی انسان است، قرار داده اند.

با اندکی دقت و آشنایی نسبت به فضیلت، خاصیت، آثار فراوان، گسترده و متنوع این آیه ی شریفه؛ احساس شوق و رغبت در انسان زنده می شود و مصمم می گردد تا هرچه بیشتر از برکت و فضیلت آن بهره مند شود. آیةالکرسی در بردارنده ی آثار مؤثر، مشکل گشا، اعجاز آفرین و فوق العاده ای است که همچون چراغی پر فروغ در مسیری تاریک و ناآشنا ما را از بیراهه به راه می کشاند و در سعادت و حلّ مشکلات روحی، معنوی، دنیوی، اخروی، کلی و جزیی نقش شگفت آوری دارد. پس چرا با آن دیر آشنا و مأنوس گشته ایم؟!

1

آیةالکرسی نام یک آیه

آیةالکرسی آیه 255 بقره است که با ‌الله لا إله إلاّ هوالحیّ القیّوم‌ آغاز و با ‌هو العلی العظیم‌ پایان می یابد. براساس روایات دو آیه ی بعد از آن جزء آیةالکرسی نمی باشد، هرچند به خواندن آن ها همراه آیةالکرسی تأکید و سفارش شده است.

فضیلت و عظمت آیةالکرسی

پیامبر اکرم9 از ابی بن کعب سؤال فرمودند: کدام آیه در کتاب خدا بزرگوارتر و شریف تر است؟ عرض کرد: ‌الله لا إله إلاّ هوالحیّ القیّوم...‌؛ پیامبر9 دست بر سینه ی او زد و فرمود: دانش بر تو گوارا باد...([1])

حضرت علی7 فرمودند: اگر از آثار معنوی این آیه ی شریفه آگاه بودید، در هیچ حال آن را ترک نمی-کردید.([2])

2

تلاوت آیةالکرسی

1. خواندن آیةالکرسی در هر شب؛ امام علی7 فرمودند: بر مسلمان لازم است که شب را به پایان نیاورد، مگر آن که آیةالکرسی را بخواند و اگر می دانستید که آیةالکرسی چیست، هرگز آن را رها نمی-کردید؛ سپس فرمود: من هر شب آن را می خواندم و هرگز آن را ترک نکردم؛ سپس فرمودند: هر شب در سه وقت آیةالکرسی را می خوانم.([3])

2. وقت خوابیدن؛ حضرت علی7 فرمود: پیامبر9 مرا خواست و فرمود: آن گاه که به بستر خواب رفتی بسیار استغفار کن و صلوات بفرست و سوره ی توحید را زیاد بخوان و بر تو لازم است "آیةالکرسی" را بخوانی؛ پس برای هر حرف آن هزار برکت و هزار رحمت است.([4])

3. هنگام وضو گرفتن؛ امام باقر7 فرمود: هر کس هنگام وضو گرفتن، آیةالکرسی بخواند، خداوند ثواب چهل سال عبادت به وی عطا کند، مقام او را چهل درجه بالا می برد و ....([5])

4. در تعقیب نماز واجب؛ پیامبر اکرم9 به حضرت علی7 فرمود: به تلاوت "آیةالکرسی" در پی نمازهای واجب مواظبت داشته باش زیرا تنها پیامبران، صدیقان و شهیدان، بدان مواظبت می-کنند.([6])

5 . در حال سجده؛ امام صادق7 می فرماید: کسی که در حال سجده "آیةالکرسی" بخواند، هیچ گاه داخل آتش جهنّم نخواهد شد.([7])

6 . قبل از برآمدن خورشید؛ از حضرت علی7 نقل شده است: هر کس قبل از طلوع خورشید، یازده مرتبه سوره ی "قل هو الله احد"، "إنا أنزلناه" و "آیةالکرسی" بخواند، خداوند مالش را از هر زیان و خطری حفظ می کند.([8])

7. قرائت در روز جمعه؛ امام صادق7 فرمود: هر کس "آیةالکرسی" را در روز جمعه قرائت کند، همه ی فرشتگان مقرّب و پیامبران مرسل برای او دعا می کنند.([9])

8 . جهت برآورده شدن حاجت؛ پیامبر اکرم9 به حضرت علی7 فرمودند: آن گاه که از منزل خارج شدی "آیةالکرسی" را تلاوت کن، زیرا موجب برآورده شدن حاجت می گردد.([10])

9. مایه ی برکت سفر؛ امام صادق7 می فرماید: هر زمان سفر کنی با میمنت است؛ به شرط این که قبل از آن، صدقه بدهی و "آیةالکرسی" بخوانی.([11])

امام کاظم7 فرمود: هرکس می خواهد سفر کند، به طرف در بایستد و سه مرتبه "آیةالکرسی" را به طرف راست و چپ و مقابل خود بخواند که این موجب حفظ و دفع بدی ها و پریشانی می-شود.([12])

10. هنگام سوار شدن بر مرکب؛ [اعم از حیوان یا هر وسیله ی دیگر]؛ هر کس هنگام سوار شدن بر مرکب، "آیةالکرسی" بخواند و بگوید: واغفرلی ذنوبی لایغفر الذنوب إلاّ أنت خداوند به فرشتگان می فرماید: بنده می داند که تنها آمرزنده ی گناهان، من هستم؛ شماگواه باشید که او را آمرزیدم.([13])

11 . دورساختن شیطان؛ از پیامبراکرم9 نقل شده است: درخانه "آیةالکرسی" بخوانید؛ در این صورت شیطان به شما نزدیک نمی شود.([14])

12. شفای مریض؛ پیامبر اکرم9 در این باره می فرماید: بر بالین مریض و بر میّت، "آیةالکرسی" بخوانید.([15])

13. هدیه کردن ثواب آن به مردگان؛ از پیامبر اکرم9 نقل شده است: هرگاه کسی "آیةالکرسی" را بخواند و بر اهل قبور هدیه کند، خداوند از هر حرف آن، ملکی می آفریند که تا قیامت برای آن شخص تسبیح می کند.([16])

14. پس از تولد فرزند؛ پیامبر9 سفارش فرمودند: هرگاه خداوند فرزندی به شما عنایت کرد، به گوش راست او اذان و به گوش چپش، اقامه بگویید و نیز همراه اذان، فاتحة الکتاب، اخلاص، "آیةالکرسی"، فلق، ناس و آخر سوره ی حشر را بخوانید.([17])

3

15. دفع چشم زخم؛ از امام رضا7 نقل شده است: تأثیر چشم، درست است، لذا برای دفع آن، در ورقه ای حمد، اخلاص، فلق، ناس و "آیةالکرسی" را بنویس و همراه داشته باش.([18])

یادآوری:

آن چه در این نوشتار آمد، تنها گوشه ای از فضایل و آثار مربوط به آیةالکرسی بود. مطالب دیگری در باب عظمت آیةالکرسی و تلاوت و موارد به کار بستن آن وجود دارد که علاقه مندان می توانند با مراجعه به منابع روایی از اسرار بی کران این آیه ی قرآن کریم آگاهی و بهره جویند.

قرآن، ای آیه ی رحمت، تو را دوست داریم؛ ما را به طریق "هدی للمتقین" رهنمون باش!

4

پی نوشت:

[1]. تفسیر درالمنثور، ذیل بقره ‌2‌ : 255.

[2]. شیخ طوسی، امالی، ص 509 .

[3]. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 86 ، ص 125.

[4]. همان، ج 76، ص 231.

[5]. همان، ج 80 ، ص 317.

[6] . همان، ج 86 ، ص 24.

[7] . همان، ج 89 ، ص 269.

[8] . همان، ج 86 ، ص 249.

[9] . همان، ص 355.

[10]. همان، ج 92، ص 159.

[11]. همان، ج 59 ، ص 24.

[12]. همان، ج 76، ص 39.

[13]. همان، ص 294.

[14]. همان، ج 63 ، ص 361.

[15]. همان، ج 81 ، ص 239.

[16]. همان، ج 82 ، ص 63 .

[17]. همان، ج 104 ، ص 126.

[18]. همان، ج 63 ، ص 5 .