مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان‌شمالی از شروع کاوش اضطراری در محوطه تاریخی «کلاته یاور» بجنورد خبر داد. این کاوش با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و به سرپرستی علی‌اکبر وحدتی انجام می‌شود. علی مستوفیان اعلام کرد که اجرای طرح ساخت ۱۱۹ واحد مسکونی در نزدیکی این محوطه باستانی، بخشی از آثار آن را به خطر انداخته و به همین دلیل، کاوش اضطراری برای مستندسازی و نجات‌بخشی آثار آغاز شده است.

کشفیات و اهمیت تاریخی

تاکنون چهار فرورفتگی در این محوطه باز شده و آثاری از چهار تدفین عصر مفرغ شناسایی شده است. این تدفین‌ها در لایه‌های رسوبی شن و ماسه رودخانه‌ای و به شکل گورهای چاله‌ای ساده قرار دارند. در برخی از این گورها، هدایای تدفینی شامل ظروف سفالی، سنجاق‌های مفرغی و مهره‌های سنگی یا استخوانی کشف شده که نشان‌دهنده تمدن خراسان بزرگ است.

پیوستگی‌های فرهنگی و تاریخی

این گورهای عصر مفرغ، علاوه بر کلاته یاور، در چند محوطه باستانی دیگر در شمال خراسان و کشورهای همسایه شرقی ایران نیز پیدا شده‌اند، که نشان‌دهنده روابط فرهنگی و پیوستگی‌های سیاسی و اجتماعی در مناطق وسیعی از ایران شرقی است.

پیشینه و برنامه‌های آینده

محوطه باستانی کلاته یاور در سال ۱۴۰۰ به‌طور تصادفی کشف شد و پژوهش‌های باستان‌شناسی در سال ۱۴۰۲ با روش مغناطیس‌سنجی وجود تدفین‌های انسانی و بقایای معماری عصر مفرغ را تأیید کرد. بخشی از اراضی این محوطه که برای تامین مسکن روستایی تفکیک شده بود، پس از مطالعات باستان‌شناسی از طرح تامین مسکن خارج شد.

اهمیت خراسان شمالی

خراسان شمالی با داشتن هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی، یکی از مناطق مهم تاریخی در شمال شرق کشور است و سالانه میزبان میلیون‌ها مسافر و گردشگر است. از این تعداد، ۷۴۵ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند که شامل آثار تاریخی، طبیعی، ناملموس و منقول تاریخی می‌باشند.