متولد ۱۲۸۰ و زنده تا سال ۱۳۴۷ق

این سفرنامه به کوشش آقای حسین متقی در مجله «میراث اسلامی ایران» به چاپ رسیده است. مصحح در مقدمه می‌گوید: 
سفرنامه‌ای که از نظر می‌گذرد گزارش سفر به قم مقدسه در سال ۱۳۰۰ق و یکی از چندین سفرنامه نگارنده آن است که در مجموعه شمارهٔ ۱۱۱۵۴ با عنوان روزنامه سفر خراسان و «قم فهرست نسخ خطی کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی (ره) ثبت شده است. این نسخه در اثر رطوبت خیلی از برگ‌های آن به هم چسبیده و قابل انفکاک نیست و برگ‌هایی هم که جدا شده اثرات شدید رطوبت و بدی خط و غلط‌های بی‌شمار و جمله بندی‌های ناقص کار تحقیق را دو چندان مشکل نموده است. 
این نسخه شامل یک سفرنامه به قم و چند سفرنامه به خراسان است. در این مجلد از میراث اسلامی این سفرنامه قم یا روزنامه سفر قم تقدیم می‌شود. این رساله گزارش سفر خان اعتماد الدوله قاجار از تهران به قم است. در این سفرنامه گزارشی از تفریح و تفرّج‌های حین سفر و شکار و ... داده شده و
مواردی از مکان‌ها و شخصیت‌ها و بعضی آداب اجتماعی مردم قم اشاراتی مین‌ماید که به نظر می‌رسد حاوی اطلاعاتی هر چند محدود برای روشن شدن بعضی نکات تاریخی و حلقه‌های مفقود تاریخی باشد. 
نگارنده گزارش روزنامه سفر حاج جعفر قلی خان اعتمادی جلال الملک - معین السلطان متولد در حدود سال ۱۲۸۰ق پسر عیسی خان والی اعتماد الدوله قاجار قویونلو و برادر اندر مهد علیا مادر ناصر الدین شاه که ابتدا از پیش‌خدمتان ناصر الدین شاه بود پس از مهدی قلی خان مجدالدوله برادر خود غلام بچه‌باشی - رئیس غلام بچه‌باش اندرون شاه شد. در سفر اول ناصرالدین شاه به اروپا در سال ۱۲۹۰ق به سمت پیش‌خدمت و در سفر دوم در سال ۱۲۹۵ق سمتش غلام بچه‌باشی و از همراهان شاه به اروپا بود. 
جعفر قلی‌خان در سال ۱۳۰۱ق ملقب به جلال الملک و در سال ۱۳۱۰ق پس از عزل حسینعلی خان حاجب الدوله پسر علاء الدوله در سن سی سالگی حاجب الدوله فرّاش‌باشی شاه شد. جعفر قلی‌خان سمت مزبور را تا پس از کشته شدن ناصر الدین شاه (۱۳۱۳ق) داشت. در زمان سلطنت مظفر الدین شاه سمت و لقب مزبور را در این سال به مصطفی خان قاجار دولو حاجب الدوله دادند و بعد جعفر قلی‌خان ملقب به معین السلطان گردید. نامبرده مرد معمولی و برادر مجد الدوله بود و از یک پا هم قدری میلنگید و در تهران درگذشت. با توجه به دستخط و امضای وی در این مجموعه خطی او تا سال ۱۳۴۷ق زنده بوده است.

منابع:
۱.میراث اسلامی ایران، ج ۹، ص ۲۹۲.
۲.کتاب‌شناسی قم و کریمه اهل بیت‌ع، مهدی رضوانی‌پور، زائر، ۱۳۸۸.