خیابان کریم‌خان زند در تهران یکی از خیابان‌های مهم و پرتردد این شهر است که به‌عنوان یکی از محورهای مرکزی تهران شناخته می‌شود. این خیابان در دهه پنجاه شمسی، پیش از ساخت پل و تغییرات گسترده شهری، حال و هوای متفاوتی داشت. در این دوره، خیابان کریم‌خان زند هنوز به‌طور کامل به شکل امروزی توسعه نیافته بود و نمای آن ساده‌تر و کمتر شلوغ به نظر می‌رسید. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این خیابان در آن زمان، نمای کلیسای سرکیس مقدس بود که در ابتدای خیابان کریم‌خان، در تقاطع خیابان نجات‌الهی (ویلا) قرار داشت.

کلیسای سرکیس مقدس؛ نگینی در خیابان کریم‌خان

کلیسای سرکیس مقدس که در سال ۱۳۴۹ شمسی (۱۹۷۰ میلادی) ساخته شد، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کلیساهای ارامنه در تهران است. این کلیسا با معماری خاص خود که ترکیبی از سبک‌های سنتی ارمنی و تغییرات معاصر است، در همان زمان به یکی از نمادهای خیابان کریم‌خان تبدیل شد.

• موقعیت مکانی: کلیسا در تقاطع خیابان کریم‌خان زند و خیابان نجات‌الهی (ویلا) قرار دارد.
• معمار: طراحی این کلیسا توسط اوژن آفتاندلیانس، یکی از معماران برجسته ارمنی، انجام شده است.
• معماری: نمای کلیسا با سنگ مرمر سفید پوشیده شده و سقف آن با گچ تزئین شده است. گنبد کلیسا، که بدون تکیه‌گاه به نظر می‌رسد، یکی از ویژگی‌های برجسته معماری آن است.
• ساخت: هزینه ساخت این کلیسا توسط یک خیر ارمنی به نام مارکار سرکیسیان تأمین شد.

خیابان کریم‌خان در دهه پنجاه شمسی

در دهه پنجاه شمسی، خیابان کریم‌خان زند هنوز فاقد پل‌ها و سازه‌های مدرن امروزی بود. این خیابان بیشتر به‌عنوان یک محور ارتباطی بین مناطق مرکزی و شمالی تهران شناخته می‌شد. بافت شهری در این منطقه هنوز ساده بود و ساختمان‌های بلند و مدرن امروزی در آن دیده نمی‌شد.

• فضای خیابان: خیابان کریم‌خان در آن زمان، خیابانی آرام‌تر با درختان بلند و سایه‌دار بود.
• نمای کلیسا: نمای کلیسای سرکیس مقدس به‌خوبی از خیابان قابل مشاهده بود و به‌عنوان یکی از نقاط شاخص این خیابان شناخته می‌شد.
• ترافیک: ترافیک خیابان کریم‌خان در مقایسه با امروز بسیار کمتر بود و بیشتر خودروها از مدل‌های قدیمی بودند.

تغییرات خیابان کریم‌خان پس از دهه پنجاه

پس از دهه پنجاه شمسی، خیابان کریم‌خان زند شاهد تغییرات گسترده‌ای شد. ساخت پل‌ها، افزایش ساختمان‌های بلند و مدرن، و توسعه زیرساخت‌های شهری، چهره این خیابان را به‌طور کامل تغییر داد. با این حال، کلیسای سرکیس مقدس همچنان به‌عنوان یکی از نمادهای تاریخی و فرهنگی این خیابان باقی مانده است و هر ساله توجه بسیاری از گردشگران و علاقه‌مندان به معماری را به خود جلب می‌کند.

نتیجه‌گیری

خیابان کریم‌خان زند در دهه پنجاه شمسی، با نمای ساده و آرام خود، یکی از خیابان‌های مهم و زیبا در تهران بود. کلیسای سرکیس مقدس با معماری خاص و موقعیت برجسته‌اش، یکی از نمادهای این خیابان به شمار می‌رفت و همچنان به‌عنوان یکی از آثار برجسته معماری ارمنی در تهران شناخته می‌شود. این کلیسا، علاوه بر ارزش مذهبی، به‌عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی، بخشی از هویت خیابان کریم‌خان و شهر تهران است.