در سال‌های اخیر، افزایش چشمگیر تجاوزات جنسی در جمهوری دموکراتیک کنگو گزارش شده است. بر اساس گزارش اخیر سازمان "پزشکان برای حقوق بشر"، تعداد تجاوزات جنسی در این کشور از ۴۰ هزار مورد در سال ۲۰۲۱ به ۹۰ هزار مورد در سال ۲۰۲۳ رسیده است. این آمار با توجه به کمبود گزارش‌های واقعی حتی ممکن است بیشتر باشد.

عاملان اصلی این افزایش، گروه‌های مسلح هستند که بخش‌های شرقی کنگو را تحت کنترل دارند. در بسیاری از موارد، زنان و دخترانی که برای جمع‌آوری چوب یا غذا به جنگل‌ها و مناطق اطراف اردوگاه‌های آوارگان می‌روند، مورد تعرض قرار می‌گیرند. زنان این مناطق نه تنها مورد تجاوز قرار می‌گیرند، بلکه تمام وسایل‌شان نیز به سرقت می‌رود. لا‌ئتیا بوکِبو، یک دانشجوی حقوق ۱۸ ساله که در گومای شرقی کنگو زندگی می‌کند، از تجربه‌های تلخ زنانی که به اردوگاه‌ها پناه آورده‌اند، می‌گوید. او گزارش می‌دهد که بسیاری از زنان به دلیل نداشتن منابع کافی به مناطق خطرناک می‌روند و پس از تعرض جنسی با نگاه‌های سرزنش‌آمیز به اردوگاه بازمی‌گردند.

نبود امنیت در اردوگاه‌های آوارگان نیز یکی از عواملی است که این وضعیت را تشدید می‌کند. در این اردوگاه‌ها هیچگونه تدابیر امنیتی مناسبی وجود ندارد؛ چادرها قفل ندارند و حتی سرویس‌های بهداشتی نیز درب ندارند، که این موضوع خود به افزایش خطر تجاوز جنسی کمک می‌کند.

گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی نیز نشان می‌دهد که تجاوزات جنسی تنها در مناطق اطراف اردوگاه‌ها رخ نمی‌دهد، بلکه حتی داخل اردوگاه‌ها نیز خطر جدی برای زنان و کودکان وجود دارد. سازمان پزشکان بدون مرز در گزارشی اعلام کرد که تیم‌های پزشکی آن‌ها در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۲۵ هزار قربانی تجاوز جنسی کمک کرده‌اند. بسیاری از این زنان توسط مردان مسلح و به صورت گروهی مورد حمله قرار گرفته‌اند و بیش از ۸ هزار زن پس از تجاوز، باردار شده‌اند و درخواست سقط جنین کرده‌اند.

درگیری‌های مسلحانه طولانی‌مدت در شرق کنگو، که از زمان نسل‌کشی رواندا در سال ۱۹۹۶ آغاز شده، همچنان ادامه دارد و میلیون‌ها نفر را آواره کرده است. منابع غنی معدنی مانند طلا، مس و کبالت در این منطقه باعث شده تا گروه‌های مسلح برای کنترل معادن و سود حاصل از فروش آن‌ها به نزاع بپردازند. با خروج نیروهای صلح‌بان سازمان ملل از منطقه در سال ۲۰۲۴ و حمایت دولت از برخی گروه‌های مسلح، این وضعیت وخیم‌تر شده و احساس بی‌مجازاتی در میان مرتکبان جنایات افزایش یافته است.

با وجود این شرایط، تلاش‌های محلی برای افزایش امنیت زنان ادامه دارد. یونیسف با ارائه چراغ قوه به زنان و طراحی قفل‌هایی برای چادرها سعی در کاهش خطر تجاوز جنسی دارد. علاوه بر این، زنان در اردوگاه‌ها به صورت گروهی و با همراهی مردان به دستشویی و یا برای جمع‌آوری چوب می‌روند تا خطرات احتمالی را کاهش دهند.

با وجود همه مشکلات، امید به آینده همچنان در میان زنان اردوگاه‌ها دیده می‌شود. بوکِبو، که به عنوان خبرنگار کودکان با یونیسف همکاری می‌کند، می‌گوید که زنان علیرغم همه سختی‌ها و خطرات، همچنان با اطمینان از آینده‌ای بهتر برای خود و خانواده‌هایشان صحبت می‌کنند.

در حالی که جامعه بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری به دنبال راه‌حل‌های فوری برای کاهش خشونت‌ها و تجاوزات جنسی هستند، بسیاری بر این باورند که صلح تنها راه پایدار برای پایان دادن به این جنایات است. دادگاه کیفری بین‌المللی نیز اخیراً تحقیقات خود را درباره جنایات جنگی در این منطقه از سر گرفته و اعلام کرده که مسائل مربوط به تجاوز جنسی از اولویت‌های اصلی آن‌ها خواهد بود.