تا اواخر دوران قاجار، فقدان مرکزی تخصصی برای درمان بیماری‌های زنان، منجر به افزایش نگران‌کننده مرگ و میر مادران و نوزادان می‌شد. در این مقاله به بررسی تاسیس اولین بیمارستان زنان تهران، که بعدها به بیمارستان امیراعلم تغییر نام داد، می‌پردازیم.

تأسیس مریضخانه نسوان:

در سال ۱۲۹۵ شمسی، به همت دکتر امیراعلم، وزیر معارف وقت، اولین بیمارستان زنان تهران با نام “مریضخانه نسوان” در خیابان صنیع‌الدوله (دروازه دولت) افتتاح شد. این اقدام گامی مهم در بهبود سلامت زنان به شمار می‌رفت. بودجه اولیه بیمارستان از عایدات اوقاف تامین شد و مراسم افتتاحیه با حضور وزرا و دولتمردان برگزار گردید.

مدیریت و آموزش:

در ابتدا، به دلیل کمبود پزشک زن ایرانی، قرار بود از قابله‌های اروپایی استفاده شود، اما در نهایت مدیریت درمانگاه به “فراسکینا”، یک قابله با دیپلم قابلگی، سپرده شد. همچنین، ده دانش‌آموز دختر دارالمعلمات در این بیمارستان آموزش قابلگی می‌دیدند.

توسعه و تغییر نام:

در سال ۱۳۲۲، با اضافه شدن بخش‌های تخصصی گوش و حلق و بینی، چشم‌پزشکی و اطفال، مریضخانه نسوان به “بیمارستان امیراعلم” تغییر نام داد تا قدردانی از خدمات دکتر امیراعلم باشد.

بیماری‌های رایج زنان در تهران قدیم:

بر اساس پژوهش‌های “علی کریمیان”، نویسنده و پژوهشگر، و گزارش‌های “جان گیلمور”، بیماری‌های رایجی مانند تب نوبه، مرده‌زایی، سقط جنین، سیفلیس و تب زایمان در میان زنان تهران قدیم شایع بود. آمارهای مربوط به بستری و درمان بیماران و همچنین میزان مرگ و میر نشان‌دهنده چالش‌های بهداشتی آن دوران است.