خانه شیخ فضل‌الله‌ نوری، رهبر جریان مشروعه‌خواهی در جنبش مشروطه، در خیابان بهشت و کنار مسجدی به نام وی قرار دارد. این خانه تاریخی که در گذشته محل برگزاری جلسات آزادیخواهانه شیخ فضل‌الله بود، اکنون به خرابه‌ای تبدیل شده است و با خطر ویرانی و نابودی روبروست. سقف فرو ریخته، پنجره‌های چوبی از جا کنده شده و دیوارها نشان از اوضاع وخیم این خانه دارند. با وجود وعده‌های متعدد برای مرمت و حفظ این بنا، تا به امروز اقدام موثری صورت نگرفته و ساکنان محدوده اطراف خانه از وضعیت ناراحت‌کننده آن گلایه دارند.

پیشینه شیخ فضل‌الله نوری و نقش او در مشروطه

شیخ فضل‌الله نوری که در نهضت تنباکو و جنبش مشروطه نقش برجسته‌ای داشت، ابتدا حامی مشروطه بود و موفق شد حمایت علمای نجف را نیز جلب کند. اما پس از صدور فرمان مشروطه و مشاهده استفاده قوانین غربی، از مشروطه‌خواهان فاصله گرفت و به جریان مشروعه‌خواهی پیوست. این خانه نه‌تنها محل زندگی شیخ فضل‌الله بود، بلکه پس از فتح تهران نیز توسط نیروهای یپرم خان محاصره شد. روایت‌ها حاکی از آن است که جسد شیخ پس از اعدام به این خانه آورده شد و خانواده‌اش مراسم غسل و کفن او را در همین مکان انجام دادند.
 

ضرورت حفظ و مرمت خانه تاریخی

خانه شیخ فضل‌الله نوری یکی از آثار مهم تاریخ مشروطیت ایران است و یادآور دوران مبارزات آزادیخواهانه شیخ است. با وجود ثبت ملی این بنا و وعده‌های مسئولان برای مرمت و تبدیل آن به خانه‌موزه، هنوز تلاشی موثر برای نجات آن صورت نگرفته است. محمد مویدی، مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران، در سال ۱۴۰۱ اعلام کرد که در تلاشند این بنا را تملک و مرمت کنند، اما تا به امروز این وعده به اجرا درنیامده است.

نتیجه‌گیری: نیاز به اقدام فوری

تعلل‌ها و کاغذبازی‌های اداری باعث شده تا مرمت این خانه تاریخی در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد. اگرچه مالک آماده همکاری است و شهرداری نیز در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای حفظ بناهای تاریخی داشته، اما گذشت زمان تنها به تخریب بیشتر این میراث فرهنگی می‌انجامد. خانه شیخ فضل‌الله نوری نیازمند اقدامی فوری است تا از فراموشی و نابودی کامل نجات یابد، در غیر این صورت، غربت و جفا به این شخصیت تاریخی همچنان ادامه خواهد داشت.