توپ مروارید، یادگاری از دوران قاجار، نه به‌خاطر شرکت در جنگ، بلکه به‌دلیل اعتقادات و باورهای مردم تهران قدیم، معروف شده است. این توپ که امروزه در ساختمان وزارت امور خارجه قرار دارد، قصه‌ای پر رمز و راز را در خود نهفته دارد.

توپ مقدس زنان تهرانی:

در دوران قاجار، زنان تهرانی توپ مروارید را مقدس می‌دانستند و برای برآورده شدن آرزوهایشان به آن متوسل می‌شدند. دختران دم بخت و زنان نازا از زیر توپ رد می‌شدند و با بستن پارچه و قفل به آن، آرزوی خود را از توپ می‌خواستند. اگر آرزویشان برآورده می‌شد، در کنار توپ شمع روشن می‌کردند.

بست‌نشینی مردان در پناه توپ:

مردان نیز از توپ مروارید به‌عنوان پناهگاهی برای گریز از قانون استفاده می‌کردند. بست نشستن در کنار توپ، آنها را از دست ماموران دولتی در امان نگه می‌داشت. این رسم تا میانه دوران قاجار ادامه داشت و حتی تلاش‌های امیرکبیر برای مقابله با آن بی‌نتیجه ماند.

حقیقت توپ مروارید:

برخلاف داستان‌های مردم تهران قدیم، توپ مروارید نه از شیراز آمده و نه غنیمت جنگی است. نام فتحعلی شاه و دستور ساخت آن توسط عباس میرزا، بر روی توپ حک شده است. سازنده آن نیز “اسماعیل ریخته‌گر” بوده و شعری از فتحعلی‌خان صبا نیز بر روی آن دیده می‌شود. دلیل نامگذاری آن به “توپ مروارید” هنوز به‌طور قطعی مشخص نیست، اما گفته می‌شود که در ابتدا رشته‌هایی از مروارید به دهانه توپ آویزان بوده است.