شرح حال آسف، شاعر نجف آبادی
موضوع : شهرشناسی | نجف آباد شناسی

شرح حال آسف، شاعر نجف آبادی

آقای محمد رحیم بن آقا مسلم بن هادی بن نامدار، متخلص به آسف، در سنه ۱۱۸۵ هجری قمری در قریه نجف‌آباد آن روز و شهرستان نجف‌آباد فعلی تولد یافته، یعنی قریب ۲۰۵ سال قبل، و به سال ۱۲۷۰ هجری قمری در ۸۵ سالگی در قریه مزبور چشم از جهان فرو بسته است.

در قصیده‌ای که دارای ۹۸ بیت است می‌گوید:
رفته بود از عمر این شوریده سرهفتاد و هفت
گشته بود افزون دویست و شصت و دو سال از هزار.

و در قصیده‌ای که در تاریخ وفات محمد شاه قاجار گفته است چنین آمده:
رخت بست از جهان محمد شاه
در هزار و دویست و شصت و چهار.

این دو بیت کاشف از آن است که وی در سال وفات محمد شاه و جلوس ناصرالدین‌شاه به اریکه سلطنت، ۷۹ سال داشته و تاریخ تولدش در سنه ۱۱۸۵ هجری قمری اتفاق افتاده است.

وی مردی زاهد و عارف بوده و چنانکه از غزلیات او مشهود می‌گردد، اگر عارف هم نبوده است ذوق شدید عارفانه داشته و دلش به صفای باطن آراسته بوده است.

او در سال ۱۲۳۳ هجری قمری، یعنی در سن چهل و هشت سالگی، پدر خود و نیز در سال ۱۲۴۹ قمری، یعنی در سن ۶۴ سالگی، یکی از پسرانش را به نام محمد از دست داد. این دو ضایعه، بخصوص مرگ فرزندش، خاطر او را افسرده نمود. قصایدی در رثای آن‌ها سروده که در دیوان وی مضبوط است.

اشعاری که از او باقی مانده بیشتر غزل و ترجیع‌بند و ترکیب‌بند و ملمعات و رباعیات، دوبیتی‌ها، مثنویات و غیره می‌باشد. ظاهراً اشعار زیادی سروده که قسمت اعظم آن‌ها از بین رفته و آنچه در اوراق مسوده در حال حاضر باقی مانده، ۵۸۵۰ بیت شعر و به خط خود اوست و تاکنون به چاپ نرسیده است.

در غزل بیشتر حافظ را اقتفا نموده و به شیوه او شعر سروده است.

شرح حال مرحوم آسف توسط آقای عبدالحسین آسفی از نوادگان او گرفته شده و با مختصر دخالتی در جملات نوشته شده است.

(مرجع: شرح حال وی، نسخ خطی باقیمانده او است)

در زمانی که ناصرالدین‌شاه سفر اصفهان کرده و یا قرار بوده که به اصفهان بیاید، قصیده‌ای در مدح او سروده است که بدین مطلع آغاز می‌گردد:
ای روان تا ترا روان باشد
در بدن حکم تو روان باشد
معدن جود ناصرالدین شاه
آنکه شاهنشه جهان باشد.

از قدومش در این خجسته اوان
خسروا قریه نجف‌آباد
رشگ فردوس اصفهان باشد
کز علی میر مؤمنان باشد
با رعایاش مهربان باشد.

شه که مهرش به جان خریده یقین
خاصه آسف که از حوادث دهر
پیر و رنجور و ناتوان باشد.

تذکره شعرای نجف آباد، حاوی حال پنجاه و یک تن از شعرای معاصر شهرستان نجف آباد
گردآورنده و مصحح: محمدعلی سلطانی نجف آباد

نظر شما