موضوع : پژوهش | مقاله

عاقبت نگاه عامیانه به مهدویت

همه باید به قدر وسع خود در زمینه تمهید قیام موعود(عج) بکوشند و به مهدویت بها بدهند و از آن شانه خالی نکنند. افراد برخی نشانه‌ها را بر مصادیقی تطبیق می‌دهند، اما پس از مدتی این مصادیق تغییر می‌کند یا اینکه معلوم می‌شود آن‌طور نیست که گفته بودند. اینها باعث دلزدگی مردم از مهدویت می‌شود و این آسیب است.
متأسفانه نگاه ما به مهدویت متناسب با جایگاه حقیقی آن نیست. عده‌ای آن را وضعیتی در آینده‌ای دور می‌دانند. عده‌ای نیز فقط آن را مایه‌ رسیدن به نعمات بیشتر می‌دانند. عده‌ای هم نگاهشان به امام زمان(عج) نگاه به کسی است که با توسل به او در وقت مشکلات، می‌توان از سختی‌ها و شداید رهایی یافت. یقیناً ایشان دادرس مردم است و دادرسی امام علیه‌السلام از مستضعفان و محرومان، امری مسلم است، ولی ما هم وظیفه داریم که امام را یک راهنما و یک رهبر بدانیم و این را باور داشته باشیم، نه اینکه هر وقت مشکلی داشتیم به ایشان مراجعه کنیم. ما باید همیشه به یاد او باشیم و بیندیشیم که شیوه و روش مطلوب ایشان چیست تا بر اساس آن رفتار کنیم.
گروهی دیگر مهدویت را فقط با عدالت می‌شناسند. یقیناً وقتی حضرت ظهور کنند، عدالت را برپا می‌کنند. عدالت با نام امام مهدی(عج) گره خورده است، اما باید توجه داشت که غایت ظهور حضرت برای عدالت نیست، بلکه برای انسان‌سازی و سعادت است. امام‌ خمینی (ره) بارها این مطلب را گوشزد کرده‌اند که غایت اسلام عدالت نیست، بلکه عدالت ابزار سعادت است. رهبر معظم انقلاب نیز در سخنانشان تأکید داشته‌اند که موضوع مهدویت را باید درست بشناسیم. عدم شناخت صحیح در این باره باعث آسیب است و باید در باره‌ آن هوشیار بود.

وظیفه ما انتظار است:
تأکید رهبر معظم انقلاب، لزوم داشتن نگاهی عالمانه، نقادانه و علمی به موضوع مهدویت است؛ نگاهی که در برابر دیدگاه‌های جاهلانه و عامیانه قرار دارد. دیدگاه جاهلانه یک تبیین احساسی و خیالی از مهدویت ارائه می‌دهد. خرافاتی را بیان می‌کنند و از این طریق عده‌ای را دور خود گرد می‌آورند و گمان می‌کنند که بیانشان و شیوه‌شان حق است. خودشان دچار توهم شده‌اند و دیگران را هم متوهم می‌کنند. این اتفاقی است که متأسفانه گاهی در جامعه‌ ما رخ داده است و ما باید سازوکار مناسب برای حل و فصل آن را تدارک ببینیم تا جامعه را برای معرفی درست مهدویت آماده کنیم. البته نگاه عامیانه و جاهلانه گاهی مصادیق سیاسی هم پیدا می‌کند. افرادی حول محور یک آموزه‌ خرافی گرد هم می‌آیند و جریانی سیاسی ایجاد می‌کنند و به سوء استفاده از آن می‌پردازند.
از دیگر خلأهای جدی در عرصه‌ تبیین نگاه عالمانه به مهدویت، نبود برنامه ‌ریزی دقیق و علمی برای آموزش این موضوع در دانشگاه‌ها و برای جوانان است. این سئوال را باید از مسئولین وزارت علوم و مدیران دانشگاه‌ها پرسید که کدام واحد درسی در این مراکز عهده‌ دار آشنا کردن دانشجویان ما با مهدویت به شیوه‌ای علمی و تخصصی است؟ برای اینکه مردم ما از دست شیادان مکار و حیله‌ گر و همچنین افراد متوهم و منحرف در امان باشند، باید راه درست مهدویت را به شیوه‌های عالمانه مطرح و ارائه کنیم تا جامعه را از این‌گونه آسیب‌ها برهانیم.
یکی دیگر از مطالبی که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید دارند، تلقی جامعه در باره زمان ظهور است. بیانات ایشان ناظر بر این مطلب است که نمی‌شود برای ظهور وقت تعیین کرد. البته که ما نباید ظهور را نادیده بگیریم، بلکه باید هر لحظه آماده باشیم. اما این احتمال هم وجود دارد که ظهور در آینده اتفاق بیفتد. ما باید وظیفه‌ خود را انجام دهیم که همان انتظار است. در روایات آمده است: «لا یضرّه تَقَدُّمَ هذا الأمر أو تَأخَّرَهُ»؛ کسی که اعتقادش درست است، فرقی ندارد که ظهور زود باشد یا دیر. تعبیر دیگری در روایات ما آمده است: «کَذِب الوَقّاتُونَ»؛ اینکه کسانی بیایند و ادعا کنند ظهور بسیار نزدیک است و بزودی اتفاق خواهد افتاد، اینها کذاب هستند. اینها آسیب‌هایی است که رهبر معظم انقلاب نسبت به آن نهی می کنند.

متوهم و منحرف:
نکته‌ کلیدی و بسیار مهم دیگری که رهبری به آن اشاره دارند، بحث تطبیق است. روایاتی نقل شده که از اشخاص و ویژگی‌هایی به عنوان نشانه‌های ظهور نام برده‌اند. نخست اینکه همین روایات نیازمند مطالعه و بررسی عالمانه است و باید روایات قوی و ضعیف را از هم تفکیک کرد. دوم اینکه تطبیق دادن این نشانه‌ها بر مصادیق، یکی از خطاهای فاحش و بزرگ است که اخیراً در جامعه‌ ما اتفاق افتاد. افراد این نشانه‌ها را بر مصادیقی تطبیق می‌دهند، اما پس از مدتی این مصادیق تغییر می‌کند یا اینکه معلوم می‌شود آن‌ طور نیست که گفته بودند. اینها باعث دل‌زدگی مردم از مهدویت می‌شود و این آسیب است.
موضوع ادعای ارتباط با حضرت مهدی(عج) در دوره‌ غیبت، نکته‌ دیگرِ مورد گوشزد رهبر معظم انقلاب است. ایشان فرموده اند بعضی‌ها دروغگو و شیاد هستند، فریبکارند، خودشان منحرفند و می‌خواهند دیگران را هم به انحراف بکشانند. در برخی موارد هم ممکن است دروغگو نباشند، اما توهم دارند. برای اینکه مردم ما از دست شیادان مکار و حیله ‌گر و همچنین افراد متوهم و منحرف در امان باشند، باید راه درست مهدویت را به شیوه‌های عالمانه مطرح و ارائه کنیم تا جامعه را از این‌گونه آسیب‌ها برهانیم.

 

منبع: روزنامه رسالت ۱۳۹۰/۹/۱۲
نویسنده : غلامرضا بهروزی لک

نظر شما