مجله اسلام و غرب شهریور 1378، شماره 25

نویسنده : RICHARD HRAIR DEKMEJIAN - مهدی شوشتری (1)

ریچارد هرایر دکمجیان یک مسیحی ارمنی است که به گفته خود، در یکی از کشورهای اسلامی منطقه متولد شده و پرورش یافته است. (2) وی استاد علوم سیاسی دانشگاه دولتی نیویورک و دانشگاه کالیفرنیای جنوبی است. دکمجیان فارغ التحصیل دانشگاه کلمبیا بوده که به زبانهای انگلیسی، عربی، فرانسه و فارسی نیز احاطه دارد. وی نظریه پرداز امور خاور میانه در مؤسسه خدمات خارجی Foreign Service Institute وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا می باشد. دکمجیان پیش از این، در سمتهای مشاور آژانس توسعه بین المللی وزارت امور خارجه و مشاور آژانس . Agency for International Development اطلاعات ایالات متحده خدمت نموده است. (3)

آثار

از دکمجیان کتب و مقالات زیادی در زمینه مسائل خاورمیانه و اسلام سیاسی معاصر به چاپ رسیده است که می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. اسلام در انقلاب، بنیادگرایی در جهان عرب (1985)، [Islam in Revolution, Fundamentalism in theArab World] این کتاب توسط آقای دکتر حمید احمدی به فارسی ترجمه شده و انتشارات کیهان آن را به چاپ رسانده است. (4)

2. الگوهای رهبری سیاسی: مصر، اسرائیل و لبنان (1975)، [Patterns of Political Leadership: Egypt, Israeland Lebonon]

3. مصر در دوره ناصر (1971)، [Egypt under Nasir]

4. «خیزش اسلامگرایی سیاسی در عربستان سعودی »، میدل ایست جورنال، پاییز 1994.، [The Rise of Political Islamism in Saudi Arabia]

5. «احیای اسلامی: سازمان دهنده، طبقات و نتایج » در کتاب سیاست بازخیزی اسلامی، به ویراستاری شیرین هانتر (1988) ["Islamic Revival: Catalyst, Categories, andConsequences," In the Politics ofIslamicRevivalism, edited by Shireen Hunter

[Resurgent , (1989) فطیv Cکëo êoDOvCpëق éF ,xOëقoکç .یv.یV oDiO¾C éF یNسDأ× EDOئ ok ,[p¥× Pخقk ق qoDG× ضشvC .6
Islam and the Egyptian State", InEssays in Honor of J.c. Hurewitz edited byReeva
Simon

,4 وoD@ط@z ,17 حD@@v, (Middle East Review) ,کëکëo PwëC حlی× ,[MشëDطN ق یvDـzéغکت ,MCp²غ :CpتkDیـF ضشvC] .7
[Fundamentalist Islam: Theories, Typologies andTrends] ,.1985 عDOwFDN

(,حDغoکV PwëC حlی× ,[ی×شvC êDèـërثëDV êCpF کV ق PwV ق êkCtغ koکhpF ,Pیµقp،× عCpeF :ی×شvC êDی@dC f@ëp@،@N] .8
[The Anatomy of Islamic Revival: 1980 عD@@O@@w@@×q ,1 وoD@@ط@@z ,34 حD@@@v,
LegitimacyCrisis, Ethnic Conflict and the Search forIslamic Alternatives

[The ,1980 ,1 وoDطz ,حقC حD@v, Internat ,[ی×شvC êDیdC بیOاخDëk] .9
Dialectis of Islamic Revival]

,.1980 ذ@ëoقA ,456 وoD@ط@z ,78 حD@v, (C ,p¤D·× jëoDN ,Dأëp¾A حDطz ق éغDی×oقDh ok ی×شvC êDیdC] .10
[The Islamic Revival in the Middle East andNorth Africa]

[Islamic Revival and ,.1980 pG×Cکغ, (Ne ,کغ qClغCظ،Z ,[ذیٌCpvC ق ECpµC koکhpF ق ی×شvC êDیdC] .11
the Arab - Israeli Conflict]

,2 وoD@ط@z ,ظ@çk حD@v, (Comperative Politics) ,êCéwëDأ× PvDیv ,"عDـGخ éغکطغ :عCpeF ok یOئoD،× یvCpئک×k] .12
[Consociational Democracy in Crisis: The Caseof Lebanon] ,.1978 éëکغCs

(Studies in Society and ,jëoDN ق é·×DV ok یأیG®N MD·خD®× ,یغCkکv êlè× :ضشvC ok بیND@×r@ëoD@ئ êp@G@ço] .13
[Charismatic Leadership in Islam: The ,.1972 uoD@× ,2 وoD@ط@@z ,14 حD@@v,
Mahdi ofthe Sudan]

MCp²غ

,éغDvDـz é·×DV وDتlëk بë uDvC pF ,ہدOi× یiëoDN êDèغCoقk ok یvDیv ق êpا¾ rیhDOvo ق oکè± ذدµ یvopF êCpF عDیWط@ئk
ذ×Cکµ éئ یغD×q یـ·ë ,£Dh ضDأ× ok ی×شvC éخDv 1400 jëoDN حک ok éئ lغCkی× êoقk P@ئp@d ب@ë Co ی@×ش@vC r@ی@hD@O@vo
PvC lأO·× عDیWطئk .lغlغکیJی× ´کآکF ,é·×DV ok pیتCp¾ عCpeF ذFDأO× jvDJ عCکـµéF ,lـçkی× ظç Pvk éFPvk qDvعCp@e@F
lëکتی× ,p Dh فیطç éF .kکzی× pWـ× وlëlJ فëC ؤیآk PhDـz éF ,ی×شvC rیhDOvo qC یOwیwئoD× ق یFp؛ ذیدeN êDèzقo é@ئ
ی©·F ½شh pF قC (5) .PhCkpJ éخDw× فëC یvopF éF ,ی×شvC êDèçقpت p²غ koک× ی×شvC وDتlëk qC lëDF ,عA ی·آCق PhDـz êCpF éئ
وkD؟OvC ی×شvC ¢GـV DF é®FCo ok ی؟ـ× cش®¤C بë عCکـµéF ی×شvC یëCpتkDیـF وsCق qC éئ یFp؛ عCoDثغé×Dغqقo ق عDأ@أ@e@× qC
éF klW× P،تqDF یـ·× éF ,ذ¤C ok ,ی×شvC یëCpتkDیـF éئ PvC lأO·× ,lـغCkی× ی×rV ق H¥·O× kCp¾C Co عDëCpتkD@ی@ـ@F ,وkp@ئ
éF یvDیv ضD²غ فOhDv êCpF éئ PvC یwئ CpتkDیـF kp¾ ق PvC ضشvC pG×DیJ Pـv ôکیz éF ی×شvC ôlیأµ ق ضDیJ ید¤C êDçé،ëo
,éOznت عقpآ عکaطç ,p¤D·× rیhDOvo ید¤C ½lç ,êق kDأ@O@µC é@F. (6) lëکVی× ذvکN pG×DیJ Pـv ق عApآ ok kکVک× éیخقC حک¤C
¢GـV ,PvC lأO·× عD@ی@W@ط@ئk (7) .lzDFی× (£)lطe× (Mp©d) Pـv ؤG pF ی×شvC MClأO·× حک¤C ق Dçé،ëo éFP،تqDF
یتlغpیتCp¾ (1 :qC lـNoDGµ éئ koCk یدئ یتtëق év ,¢خD·¾ pی؛ ذاz ok éZ ق éغDëCpتoDایJ ذاz ok éZ ,p¤D·× ی×شvC یëCpتkDیـF
éF éVکN عقlF ,ی×شvC ¸×CکV ضDطN ok ¸آCق ok ,CpتضشvC êDè،GـV ق Dèçقpت éئ Cpëq ;PvC وlغpیتCp¾ .P×قCl× (3 êrئp× lـZ (2
ق یµDطOVC MDأG éF rیغ ی×شvC MDیd lëlWN P©èغ .lغCوkoقApFpv ,DèغA یثـçp¾ ق êkD¥OآC ,یvDیv یتtëق Dë قp@ط@د@آ وqCl@غC
kکVق DF .lـOwç ¯vکO× MDأG ق ¯vکO× فیëDJ ,فیëDJ MDأG pO،یF ¢GـV فëC عDی×Dd éZ pت ;Pwیغ kقle× ی¤Dh êkD¥OآC
.kکzی× وlçD،× é·×DV é¾p× ق سDF ُأG ق سDF ¯vکO× MDأG ok ی×شvC یتlغq ôکیz ypOwت qC êCوlـëCr¾ êDçé@غD@،@غ ,ف@ëC
êDçé،ëo éFP،تqDFP©èغ .koClغ êldCق êrئp× عD×qDv Dë یFشأغC êpGço عکZ ;Pwç rیغ êrئp× lـZ ضشvC یëCqکغ ¢@G@ـ@V
وkCk عکتDغکت ق ید× êDè®یe× ok kکVک× عCpeF ¯ëCpz éF éئ PvC یivDJ Cpëq ;koCk یدe× یتtëق یط@è@× عCr@ی@× é@F ی@×ش@vC
.kکzی×

lغCکNی× PëDèغ ok rیغ ی×شvC ¢GـV ,lغCéیGz pثëlاë éF ہدOi× ¸×CکV ok یغCpeF êDèOی·آک× ق ´D¨قC éئ DWغA qC ,فëC kک@Vق D@F
PvC وkCk عD،غ ,ؤFDv êDèغCoقk ok ق éOznت عpآ ی ok ی×شvC یëCpتkDیـF ¢GـV ,ضDWغCpv ق lzDF éOzCk یخDأOغC یتt@ëق ب@ë
یvDیv - یµDطOVC lـëAp¾ ok ,êoقk ذاz بë ok ,kکh ذ×DاN وCo ok ق وkکF oCkoکhpF êkDµpی؛ ضقClN ق P×قCl× عCrی× ب@ë qC é@ئ
.PvC وlz pçD±

¯یe× ق ضشvC عDی× ضقCl× یایOاخDëk ُ®FCo بë pثغD،غ ,jëoDN حک ok ی×شvC یëCpتkDیـF l× ق onV ,عDیWطئk pëCpç kDأOµC é@F
pRC ok ,éOznت jëoDN ok عA êDçéغکطغ lـغDطç p¤D·× ی×شvC ¢GـV وDثëDV ,HیNpN فëlF .PvC عA یvDیv ق êkD¥OآC ,یµDط@O@VC
یایOاخDëk é®FCo éF ,éـی×q فëC ok .kکzی× فی·× ,kkpتی× lël،N عCpeF ¸آCک× ok éئ یایOاخDëk éGغDV lـ@Z ¯@FCقo kp@ا@د@ط@µ
.kpئ وoDzC عCکNی×

یèخC P×کاd pFCpF ok (ظwëoسکاv) PیغDطدµ (1

ی×شvC êoDئé²¾De× pFCpF ok ی×شvC یëCpتکغ (2

CpتkDیـF ضشvC pFCpF ok êkDèغ ضشvC (3

ی×شvC êDèخDاëkCo pFCpF ok ظئDd عDثGiغ (4

éغDëCpتkDیـF یëکV oDایJ pFCpF ok éغDی¾ک¤ ضشvC (5

CpتkDیـF ضشvC pFCpF ok یOـv ضشvC (6

(8) .EpeخCoCk pFCpF ok ضشvسCoCk (7

ذFDآ lzo éئ PzCk oD²OغC عCکNی× شS× .kpیتی× ذاz یVoDh ذ×Cکµ pRC ok ,êkDëq ld DN ,ی×شvC یëCpتkDیـF ذ×DاN ,êق p²غ éF
یFشأغC ُFpWN éئ lvoی× p²غéF .lzDF éOzCk عDèV pvCpv ok یطè× êDèFDNqDF ق uDا·غC ,p¥× ok ی×شvC یëکVoDایJ ُ@²@dش@×
ذFDأ× ok یFpµ ی×D²غ ہ·¨ .PvC ذیٌCpvC - ECpµC ¢اط،ئ ,pثëk یVoDh ôrیثغC .PvC êقpیJ êCp@F ی@أ@¾ک@× êک@ث@خC ,عCp@ëC
Dاëp×A" «DGNoC ,éـی×q فëC ok .PvC وkCk oCpآ Epµ عCpGço ی×DطN éF éدطd êCpF عDëCpت ضشvC oDیOhC ok êlـ×قpیغ cشv ,ذیٌCp@vC
ق عkoC ,p¥× DF Dاëp×A ی×D²غ ُ®FCo .PvC وlz Epµ عDثGiغ oDGOµC ق Pیµقp،× ہی·©N TµDF ,یFpµ ظè× êDçoک،ئ ق "ذیٌCpvC DF
یثـçp¾ ق êkD¥OآC mک؟غ ق PvC ذیٌCpvC ذFDأ× ok ECpµC یطٌCk ی×D²غ MoDأd ذیطeN ,عDëCpتضشvC p²غ qC êkک·v عD@O@w@Fp@µ
- ECpµC oDیµ ضDطN جـV بë ´قpz éF عCکNی× ,pثëk یVoDh یخDطOdC êDçوrیثغC éدطV qC .koقAی× وCpطçéF rی@غ Co D@ا@ëp@×A ضک@z
Pی؟یئ éF ی×شvC ُغDëCpتkDیـF ¢GـV ذ×DاN PvC lأO·× عDیWطئk (9) .kpئ وoDzC (ؤFDv) êقoکzPëDطdPeN ضDیآ بë Dë ذیٌCpvC
ق یvDیv ,بësکخکٌlëC kکطـço lëlz عClأ¾ oDZk ,ید·¾ éدdp× ok ¢GـV .PzCk lçCکh یثOwF rیغ عA êpا¾ ق یvDیv êp@G@ço
یvک× ,یGیOµ عDطیèV ,ی؟®¥× êpاz ,éëpv fخD¤ pی²غ ,عکتDغکت qoDG× êCpتضشvC êDèçقpت qDO،یJ عسD·¾ .PvC یای@O@ئD@N
PvC فاط× .lغpFی× pvéF عClغq ok pثëk یçقpت ق lغCوlz éO،ئ ,lëld عCقp× ق ol¤ pآDF lطe@× ,Up@¾ ضش@w@خسCl@G@µ ,ol@¤
pv éFPvk lëDFPëDèغ ok CpتضشvC êDèçقpت ,êق kDأO@µC é@F (10) .lـvpF oکè± ُ¥ـ× éF êlëlV عCpGço DN l،اF حک حDv فëlـZ
:lـغrF وlطµ ضClآC

.lـzDF éOzCk Pی·طV وlطµ oD،آC êCpF Co éFnV فëpO،یF éئ ½D®·غC ذFDآ ق ¸یvق ی×شvC بësکخکٌlëC ُ×DغpF بë éٌCoC (1

.Epµ عDèV UoDh ok éZ ق ذhCk ok éZ ,ی×شvC êDèçقpت عDی× ید× ءک¾ êکآ MD DGNoC êoCpآpF (2

(11) êpGço êCpF DغCکN êDçokDئ PیFpN (3

DF Co yCیFp؛ عCleO× ق Dاëp×A ,ید× ءک¾ pیتCp¾ ôlëlJ بë عCکـµ éF ی×شvC یëCpتkDیـF oکè± PvC lأO·× عD@ی@W@ط@ئk p@ëCp@ç
lëDأµ qC fیe¤ إok بë qC یzDغ ,یFpµ ¯یe× ok وtëکF ,یëCpتkDیـF éF Dاëp×A êDèivDJ .kqDvی× éVCک× êlV êDèیGد éµqD@ـ@×
êDèیتtëق ,Dاëp×A یVoDhPvDیv ,éغDëCpتkDیـF وDتlëk qC .PvC وkکGغ PvDیv kpFoDئ ق یëD©آ oDOhDv ´کغ بë عCکـµ é@F ی@×ش@vC
:qC lـNoDGµ Dاëp×A یVoDhPvDیv êDèیتtëق فëC .lçkی× oCpآ CpتضشvC ¢GـV êقoDëقo Co Dاëp×A ,عA uDvC pF éئ koCk ی¤Dh

.DèغA یëDاëp×A êpیتPèV p DhéF یGçn× pی؛ ی،ëCpت êCoCk êDèطëso qC PëDطd (1

oک©d ,فëC pF وقشµ .ی×D²غ p²غ qC ECpµC فOzCk وDثغ Pvk pëq ,HیNpN فëC éF ق ذیٌCpvC qC «pz ق lیآی@F ی@·@آCق P@ëD@ط@d (2
.lـئی× PëکأN Co ہ·¨ فëC ,یFpµ oک،ئ lـZ ok Dاëp×A ی×D²غ

.kکzی× یFpµ êDçoک،ئ ok l×Aok ¸ëqکN ِکv ypOwت TµDF éئ £Dh êkD¥OآC PvDیv فO¾pت ¢یJ ok (3

.ضشvC DF éغDثیF ,یFp؛ یëDاëp×A یثـçp¾ یتlغq êDçوکیz ق DèzqoC ypOwت (4

:PvC oCkoکhpF êkpئoDئ یتtëق oDèZ qC ذآCld ,p¤D·× ی×شvC rیhDOvo ,êق kDأOµC éF

یثغDثیF qC rëpت êکـ·× éدیvق بë (1

یvDیv - یµDطOVC یOخClµیF éیدµ §CpOµC êsکخکٌlëC بë (2

یFشأغC XیwF êsکخکٌlëC بë (3

(12) ی×شvC ضD²غ بë ق یvDیv ُ·×DV بë بësکخکٌlëC uDvC (4

:DèOzکغیJ

ی×شvC MDأیأeN pO¾k uDـzoDئ (1

lیطd éطVpN ,(ی×شvC یëCpتkDیـF وlëlJ یvopF) Ep؛ عDèV ok ی×شvC êDè،GـV ,EشأغC ok ضش@vC ,عD@ی@W@ط@ئk p@ëCp@ç (2
.11 £,1377 ,ضکv IDZ ,عDèیئ MCoD،OغC :عCpèN ,êlطdC

3) United State Information Agency. . Ahmad Bin Yousef and Ahmad Ab
Thepolitics of Islamic Resurgence: Through Western Eyes,ABiblographic Survey
Springfield: The United Associationfor Studies and Research, 1992,. 197,

.lیـئ ´کVo 3 وoDطz یآoقDJ éF (4

.وl؟ç - وkrغDz £ £ ,فی،یJ ¸Gـ× ,عDیWطئk pëCpç (5

.وl؟ç £ ,عDطç (6

.3 £ ,عDطç (7

.36-39 £ £ ,عDطç (8

249-250 £ £ ,عDطç (9

250-251 £ £ ,عDطç (10

251-253 £ £ ,عDطç (11

.264 £ ,عDطç (12