بدخواه کسان هیچ به مقصد نرسد 
یک بد نکند که با خودش صد نرسد

من نیک تو خواهم و تو خواهی بد من 
تو نیک نبینی و به من بد نرسد

حکیم عمر خیام: شاعر، ریاضیدان، فیلسوف و منجم برجسته ایرانی

حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری، که در 28 اردیبهشت سال 427 هجری شمسی در نیشابور دیده به جهان گشود، یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های تاریخ ایران و جهان به شمار می‌رود.

نبوغ و دستاوردهای فراوان او در زمینه‌های مختلف علمی و ادبی، او را به چهره‌ای ماندگار در فرهنگ ایرانی تبدیل کرده است.

خیام در درجه اول به عنوان شاعری پرکار شناخته می‌شود که رباعیاتش به افکار ژرف و ابیات زیبا در مورد زندگی، مرگ، عشق، هستی و ... شهرت دارد.

اما نبوغ او فراتر از شعر بود. خیام دستاوردهای مهمی در زمینه‌های ریاضیات، نجوم، فلسفه و طب نیز داشته است.

• در ریاضیات: خیام دستاوردهای مهمی در هندسه و نظریه اعداد انجام داد. او راه‌حل معادله درجه سوم را کشف کرد و دستاوردهای ارزشمندی به نظریه خطوط موازی ارائه داد.
• در نجوم: خیام محاسبات دقیقی از حرکت ماه و خورشید گرفتگی‌ها انجام داد. او گاه‌شمار جلالی را که دقیق‌ترین گاه‌شمار در زمان خود بود، ابداع کرد.
• در فلسفه: افکار فلسفی خیام در مورد ماهیت واقعیت، اراده آزاد و معنای زندگی مشهور است. او شکاک بود و سوالات بسیاری در مورد باورهای مذهبی و اصول مطرح می‌کرد.
• در طب: خیام طبیبی مشهور و نویسنده کتاب‌های پزشکی بود. او دستاوردهای مهمی به درک آناتومی و فیزیولوژی انسان داشت.

28 اردیبهشت هر ساله در ایران به عنوان زادروز و روز بزرگداشت عمر خیام گرامی داشته می‌شود.

در این روز:

• یاد و خاطره این دانشمند و شاعر نامی گرامی داشته می‌شود.
• بر نبوغ و دستاوردهای او در زمینه‌های مختلف علمی و ادبی تاکید می‌شود.
• آثار و اندیشه‌های والای خیام ترویج و مورد بحث و گفتگو قرار می‌گیرد.
• مراسم و برنامه‌های مختلفی در بزرگداشت خیام برگزار می‌شود.

بزرگداشت روز خیام فرصتی ارزشمند برای:

• آشنایی با دانش گسترده و بینش عمیق این ذهن درخشان در زمینه‌های مختلف علمی و ادبی.
• تأمل بر افکار ژرف و ابیات زیبای او در مورد زندگی، مرگ، عشق، هستی و ...
• ترویج فرهنگ علم و قدردانی از دستاوردهای فکری در جامعه.
• حفظ و نشر میراث غنی فرهنگی ایران برای نسل‌های آینده.

خیام بی‌شک یکی از گنجینه‌های ارزشمند فرهنگ ایرانی است. با بزرگداشت زادروز او و یادگیری بیشتر در مورد زندگی و آثارش، می‌توانیم از حکمت و دستاوردهای او برای بشریت بهره‌مند شویم.