تولید بیش از 25 درصد گازهای گلخانه ای جهان، بکارگیری تسلیحات هسته ای درعملیات متعدد و وسیع نظامی، اولین تولید کننده وصادر کننده زباله های اتمی و الکترونیکی، تنها بخشی از مستنداتی است که سبب شده آمریکا به عنوان نخستین تخریب کننده زیست محیط جهان شناخته شود.
ایده نامگذاری و پاسداشت روز جهانی' زمین پاک ' که هر ساله بیست و دوم آوریل مصادف با دوم اردیبهشت ماه در تمام دنیا برگزار می‌شود، از سوی ' جان مک کانل' آمریکایی در اوایل اکتبر1969 مطرح شد. روزنامه نگاری که درحوزه های فعالیت خود به عرصه های دین،علم و صلح توجه نشان می داد.
این پیشنهاد پس از طرح و تصویب در سازمان ملل در تقویم مناسبت های بین المللی جای گرفت.
کانل نخستین بار پیشنهاد خود را برای تعدادی از اعضای انجمن شهر سانفرانسیسکو مطرح کرد. او معتقد بود چون اعتدال بهاری و تساوی روز و شب در 21 مارس(اول فروردین) روی می دهد پس نشانه ای برای تازه شدن زندگی است و با این دید باید همه‌ بشریت را به شناخت زمین و احترام به توازن زیبای آن فرا خواند. توازنی که در بین همه جانوران در زمین، ماهیان در دریا، پرندگان در هوا و نوع بشر درهمه جای دنیا برقرار است.
او تلاش کرد تا توجه انسانها را به این نکته مهم جلب نماید تا پیوسته هوشیار باشند که این توازن از بین نرود.
به همین دلیل در ابتدا اوتانت دبیرکل وقت سازمان ملل در بیانیه ای، 21 مارس را روز زمین خواند و از آن زمان به بعد، در آن روز خاص 'زنگ صلح' در مقرهای سازمان ملل در نیویورک و ژنو به صدا در می ‌آید، اما کمی بعد این روز به 22 آوریل تغییر یافت.
در اهمیت این روز هم آورده شد که با توجه به اینکه انسانها عضوی از خانواده‌ بشری هستند و منابع سیاره زمین، میراثی برای همگان محسوب می شود، همه انسانها حق یکسانی نسبت به این منابع دارند و هیچکس حق از بین بردن فرصت‌های حقوقی آیندگان را ندارد.هماهنگی با طبیعت و هم‌دلی با همنوعان، آرمان کسانی است که در اندیشه‌ زمین پاک و محیط زیست سالم به سر می برند.
به این ترتیب نخستین اعلامیه روز زمین در سال 1970 توسط، 'جوزف آلیوتو'، شهردار سانفرانسیسکو در بزرگداشت ' صلح، عدالت ومراقبت از زمین 'خوانده شد.
توجه به این روز به عنوان یک موضوع جهانی و فراملی می تواند فارغ از تمایزهای فرهنگی، مذهبی، ملیتی و نژادی، اندیشه بشری را به موضوع 'حفاظت از زمین و دوستی با این سیاره 'معطوف سازد.

** آمریکا و تخریب محیط زیست
با وجودیکه یک روزنامه نگار آمریکایی تمام تلاش خود را برای نامگذاری روز پاک به کار گرفت اما دولت این کشور با اقدامات متعدد تخریبی در رده نخستین کشورهای نابود کننده محیط زیست جهان قرار دارد.
نکته قابل تامل این است که آمریکا همه دنیا را درقالب مطامع اقتصادی می بیند.
به همین دلیل این کشور در بیشتر پیمان های حفاظت از محیط زیست شرکت نکرده و آنها را به ضرر منافع اقتصادی خود می داند.
اغلب فعالیتهای آمریکا در داخل این کشور و دیگر کشورها، عاملی خطرناک برای سلامت محیط زیست محسوب می شود . در زیر به برخی از موارد یادشده در این زمینه اشاره می شود:

- نخستین تولید کننده گازهای گلخانه ای درجهان
طبق آخرین گزارش های هیات بین المللی بررسی تغییرات آب و هوایی ( IPCC ) دمای کره زمین در طول 100 سال گذشته حدود 7 دهم درجه سانتیگراد افزایش یافته است و این روند هر روز سرعت بیشتری به خود می گیرد، به طوریکه دمای زمین طی سالهای 1997 تا 2007 با رشد 2 دهم درجه سانتیگراد مواجه بوده و پیش بینی می شود دمای زمین تا پایان قرن حاضر افزایش 1.4 تا 5.8 درجه ای داشته باشد.
دانشمندان و محققان مهمترین عامل گرم شدن کره زمین را افزایش انتشار گازهای گلخانه ای می دانند که با تاثیر بر روند انعکاس مقداری از انرژی گرمایی تایید شده از سوی خورشید، باعث محبوس شدن گرمای زمین در درون خود می شود.
این در حالی است که آمریکا با تولید 25 درصد گازهای گلخانه ای در رتبه اول کشورهای مخرب زیست محیط جهان قرار دارد. مقدار زیادی از این گازها از مصرف انواع سوخت های فسیلی در خودروها، کارخانه ها و نیروگاههای تولید برق تولید می شود که هریک به نوبه خود تاثیرات نابود کننده زیست محیطی بسزایی دارند.
آمار نشان می دهد که افزایش طوفان ها و گردبادهای شدید در شهرهای ساحلی آمریکا و آتش سوزی جنگلها در نواحی غرب آمریکا، مهمترین پیامدهای گرم شدن زمین است. وقوع طوفان سهمگین کاترینا در سال 2005، آتش سوزی بزرگ کالیفرنیا در سال 2007 و وقوع سیل آیوا نمونه کوچکی از تاثیرات گرم شدن زمین بر تغییرات آب و هوایی در آمریکا است.
در کنار وقوع این حوادث، باید ذوب شدن تدریجی بسیاری از یخچال های طبیعی جهان از جمله یخچال های کوههای راکی در آمریکا، کاهش ذخایر آب آشامیدنی و به تبع آن افزایش بیماریهایی همچون مالاریا، وبا و سالک را نیز افزود.
دانشمندان پیش بینی کردند ، درصورتی که این روند ادامه داشته باشد، با ذوب شدن یخهای قطب شمال و جنوب و بالا رفتن سطح آب دریاها، در پایان قرن 21 بسیاری از مناطق جهان از جمله شهر نیویورک به زیر آب فرو می روند.
از طرفی دیگر با افزایش غلظت دی اکسید کربن، محصولات کشاورزی با کاهش 10 تا 30 درصدی مواجه خواهد بود به طوریکه مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری مرکز و غرب آمریکا شاهد خشکسالی های طولانی و به تبع آن کاهش 50 درصدی تولیدات دیم خود خواهند بود.
با وجود تمامی این رویدادها و در پی هشدارهای مکرر کارشناسان محیط زیست مبنی بر تاثیر گازهای گلخانه ای در گرم شدن زمین، نمایندگان بیش از 160 کشور جهان در دسامبر 1997 'پیمان کیوتو' را با هدف موظف ساختن کشورها در کاهش تولید این گازها به منظور متوقف کردن روند گرم شدن زمین، به تصویب رساندند.
بر اساس این پیمان، 36 کشور صنعتی جهان موظف شدند که تا سال 2012 میزان تولید گازهای گلخانه ای خود را به طور میانگین به 5 درصد پایین تر از میزان تولید شده سال 1990 برسانند.
اجرای این پیمان در فوریه 2005 و پس از پیوستن روسیه به آن شروع شد. اما آمریکا در این پیمان نیز حضور نیافت چرا که مفاد این پیمان را به زیان منافع اقتصادی خود اعلام کرد. استدلال دولتمردان وقت آمریکا از خودداری حضور در این پیمان این بود که تبعیت از پیمان کیوتو منجر به خسارت 400 میلیارد دلاری به اقتصاد این کشور و از طرفی بیکاری حدود 5 میلیون نفر خواهد شد.
عدم امضای این پیمان از سوی آمریکا، سرزنش و انتقاد بسیاری از سازمانهای بین المللی و انزوای این کشور را در مذاکرات زیست محیطی اجلاس سران گروه هشت به همراه داشت.
طبق آخرین گزارشات هیات بین المللی بررسی تغییرات آب و هوایی، میزان تولید این گازها در کشور آمریکا نسبت به سال 1990 دو درصد افزایش یافته است.
این در حالیست که بسیاری از دانشمندان، کاهش 5 درصدی تولید گازهای گلخانه ای که هدف پیمان کیوتو است را کافی ندانسته و برای داشتن حداقل شرایط قابل قبول زیست محیطی کاهش 60 درصدی گازهای گلخانه ای را خواستار شده اند.

- زباله های الکترونیکی
از دیگر موارد تخریب محیط زیست توسط آمریکا می توان به زباله های الکترونیکی و تخریبی اشاره کرد.
آمار نشان می دهد سال 2007، شرکت های آمریکایی تولید کننده وسایل الکترونیکی، بیش از سیصد و هفتاد میلیون دستگاه های الکترونیکی از کار افتاده (زباله های الکترونیکی)را به مناطق فقیر کشورهای در حال توسعه آسیایی و آفریقایی همچون چین، هند و غنا صادر کرده‌اند که تنها کمتر از بیست درصد آنها بازیافت شده اند. محققان هشدار دادند که زباله های الکترونیکی، افراد را در معرض مواد سمی قرار داده و بر سلامتی و تولید مثل آنها اثرات سوء بسیاری می گذارد.
به دنبال این اقدامات سازمان های حفاظت محیط زیست، همچون شبکه عمل باسل
، شرکت های بازیافت آمریکایی را با هدف ممنوع کردن صادرات زباله های هسته‌ای تحت فشار قرار داد. پیام آنها این بود که اگر اقداماتی که تهدیدی جدی برای محیط زیست به شمار می آیند، متوقف نشوند سرانجام بهای آن را با سلامتی خویش خواهیم پرداخت.

- آلودگی حاصل از بکارگیری تسلیحات هسته ای
ازجمله صدمات عملی که توسط فعالیتهای غیر منطقی آمریکا در مناطق مختلف اعمال می شود حضور نظامی این کشور درمناطق مختلف بوِیژه خاورمیانه است.
آلودگی‌های ناشی از تردد ناوگان‌های نظامی در آبهای منطقه و ایجاد پایگاه های نظامی با تاکید بر سلاح هسته ای در این مناطق از جمله موارد مهم در تخریب و تهدید محیط زیست محسوب می شود که جبران آن حتی بعد از دهها سال امکان پذیر نیست.
پس از گذشت بیش ازچندین ماه ازنشت نفت از یک حلقه چاه آسیب دیده در خلیج مکزیک و ناتوانی تکنولوژی غربی به خصوص آمریکایی در مهار آن، اکنون این آلودگی به آبهای آزاد رسیده و سلامت جانداران و زیست محیط کل جهان را تهدید می کند.

- لکه نفتی خلیج مکزیک فاجعه ای برای بشریت
فاجعه خلیج مکزیک بر اثر نشت نفت از یک حلقه چاه در اعماق آب های این خلیج به وجود آمد. این حادثه پس از انفجار سکوی 'دیپ‌واتر هورایزون' تحت مسوولیت شرکت نفت بریتیش پترولیوم - که قریب به 38 درصد سهام آن به آمریکا تعلق دارد، در تاریخ 20 آوریل 2010 /31فروردین 89 ایجاد شد.
مهار این چاه چند ماه طول کشید و طی این مدت روزانه بیش از پنج هزار بشکه نفت وارد آبهای این خلیج شد. براساس یک گزارش دراین حادثه حدود 4.5 میلیون تن نفت خام برابر با 350 میلیون لیتر نفت خام به این آبها و همچنین آبهای آزاد مجاور خلیج مکزیک نشت یافت که منجر به ازبین رفتن بخش زیادی از زیست محیط جانوری - گیاهی ، هوازی و آبزی منطقه شد.
براساس گزارشهای منتشره، حلقه چاه متعلق به شرکت بریتیش پترولیوم هفته ها پیش از وقوع انفجار، نشت داشته و پس از مهار آن منطقه دیگری از این چاه دچار خرابی شده بود که مسوولان شرکت بدان توجهی نداشتند. این فاجعه به بزرگترین 'نشت نفت تاریخ آمریکا' شهرت یافت.

** نکته: اگرچه چهار دهه قبل یک روزنامه نگار آمریکایی پیشنهاد نامگذاری روز پاک را ارائه داد اما دولت این کشور با اقدامات مخرب بسیار خود نه تنها تمام آمال وی بلکه آرزوی بشریت را برای داشتن زمینی پاک مورد تهدید جدی قرار داده است. این دولت برای نیل به منافع خود، هیچ خط قرمزی را قبول نداشته و از هر اقدامی حتی نابودی زمین و فضای ماورای آن دریغ ندارد.

منبع: خبرگزاری ایرنا ۱۳۹۰/۲/۲