خبر می‌دهند که کاهش بارندگی امسال نسبت به 40 سال گذشته بی‌سابقه بوده و تا مرز 50 درصد کاهش نیز پیشروی کرده است.
بر این خبر نگران‌کننده هشدار سازمان هواشناسی حاشیه زده است که «تا اطلاع ثانوی جبهه باران‌زایی در ایران نخواهیم داشت.» در شرح این دو اطلاعیه برخی از مسئولین با اظهار نگرانی پیش‌بینی جیره‌بندی آب در بسیاری از شهرها طی تابستان آینده را کرده‌اند در حالیکه همچنان در بررسی‌ها هدر رفتن آب در کشور در مقایسه با بسیاری از کشورها، میزان و رتبه‌ بالاتری دارد و دقت در مصرف صحیح و با قناعت از آب هنوز بصورت فرهنگ عمومی در جامعه در نیامده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در مصاحبه گفته است: «در صورتی که مدیریت مصرف در دستور کار قرار نگیرد، سال آبی سختی در انتظار کشور خواهد بود. در سال آبی جدید بارش مناسبی را در کشور نداشته‌ایم و در حالی که بارندگی مجموع 6 حوزه اصلی کشور در سال قبل معادل 24 میلیمتر بوده، این مقدار امسال با 53 درصد کاهش نسبت به سال گذشته به 11 میلیمتر رسیده است.» در ادامه این مصاحبه از قول مدیریت منابع آب ایران آمده است: «با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی، مبنی بر این‌که جبهه باران‌زایی را فعلاً در ایران نخواهیم داشت، تا پایان آبان که 2 ماه از سال آبی جدید می‌گذرد، شاهد کمترین بارش در 40 سال اخیر بوده‌ایم. تا شهریور سال آینده مخازن را از لحاظ تأمین آب شرب به نحوی مدیریت می‌کنیم که در اوج مصرف آب در فصل تابستان مردم مشکل خاصی نداشته باشند ولی انتظار می‌رود در برخی شهرها که با کاهش قابل توجه آب‌های سطحی مواجه شده‌اند، مشکلاتی داشته باشیم که برای حل این مشکلات باید به سمت مدیریت مصرف حرکت کنیم به نحوی که بتوانیم مخازن بیشتری را برای توزیع آب در طول سال آبی داشته باشیم. با این حال پیش‌بینی می‌شود در صورتی‌که آذر امسال هم کمبود بارندگی 2 ماه گذشته جبران نشود، تابستان سختی پیش‌روی باشد.
در ماه پایانی پاییز (آذر) قرار داریم و مدیریت منابع آب کشور مانند مردم در انتظارند تا مگر در این ماه و در زمستان جبران کمبود و کاهش بارندگی گردد. اما چه این انتظار برآورده شود و یا کمبود افزونتر گردد، دو کار را از همین امروز باید انجام داد. اول اینکه براساس آمار و ارقام و بررسی‌های علمی همچنان هدر رفتن آب در کشور شاخص بسیار بالایی دارد و هنوز برنامه و مدیریت جدی برای فرهنگ‌سازی عمومی و یا ارائه روش‌هایی جهت بازدارندگی از هدر رفتن آب انجام نگرفته است.
دوم، از امروز اطلاع دادند که تابستان سختی با کمبود آب در پیش است، همه وظیفه مسئولین نیست. اگر بررسی‌ها نشان می‌دهد که می‌دهد امسال موضوع کمبود بارش باران و آب جدی‌تر از گذشته و سال‌های قبل خواهد بود. از امروز وزارت نیرو با استفاده از روش‌های گوناگون حساسیت مردم را نسبت به مصرف آب جلب کند تا از امروز فرهنگ‌سازی مناسب با همکاری همه رسانه‌ها بخصوص رسانه ملی انجام پذیرد.
همچنین برای مصرف آب در دو فصل بهار و تابستان بخصوص برای مناطقی که کمبود منابع آبی در آن جدی و وسیع خواهد بود، برنامه‌ریزی و مدیریت پیش‌بینی داشته باشد.
واقعیت بررسی‌ها، ایران را با ذخایر آبی مشخص و محدود شناخته‌اند اما هدر رفتن آب در کشور ما نیز همواره مورد تعجب برای کسانی بوده است که بررسی منابع و مصرف آب در کشور را به طور علمی انجام داده‌اند. در سال‌های اخیر به خصوص از دوران دولت سازندگی بعد از پایان جنگ تحمیلی احداث سد و آبخیزداری و کانال‌کشی‌ها و بهره‌گیری صنعتی و علمی از ذخایر آبی تا امروز پیشرفت خوبی داشته است، اما هنوز کشور همچنان در خطر «بحران آب» به سر می‌برد اگر چه این بحران به صورت فصلی و یا در زمان محدودی باشد.
دو اصل مدیریت کلان منابع آب کشور و دیگر فرهنگ‌سازی برای ارتقاء بهینه مصرف آب از سوی مردم، هنوز نیازمند اجرای برنامه‌ها و ضرورت استمرار مدیریت قوی و صحیح است.
به هر حال امروز در پایان فصل پاییز، «آب را هدر ندهیم»، هشداریست برای بهار و تابستان آینده تا دچار کمبود و مشکلات کم‌آبی و یا بی‌آبی نشویم.

منبع: / روزنامه / اطلاعات ۱۳۸۹/۹/۲
نویسنده : ابوالقاسم قاسم زاده