نويسنده : طیبه پورابراهیم

استاد راهنما : رضایی صدیقه

استاد مشاور : تقوی مندی مریم

دانشگاه : حوزه علمیه خراسان

واحد : مدرسه علمیه نرجس(س) - فریمان

کلمه ی زکات از کلمات مقدسی است که در قرآن کریم، گاهی همراه با نماز و گاهی به تنهایی آمده و دارای معانی متفاوتی است، از جمله زکات به معنای رشد و نمو، طهارت و پاکی، حقّ مالی واجب و صدقه مستحبّی آمده است. هدف از انتخاب این موضوع، فاصله طبقاتی زیادی که متأسفانه در جامعه اسلامی پدید آمده است و بعض از ثروتمندان توجهی به زیردستان خود ندارند و به این واجب الهی قدری کم توجهی شده است . اگر چه در ره هستی هزار دشواری است چو پر که پریدن ز جا سبک ساری است. رساله ی حاضر دارای پنج بخش است، در بخش اول معانی زکات و زکات در ادیان آمده است. .محتوای بخش اول: زکات از امور فطری است و در تمام ادیان الهی وجود داشته و تأکید زیادی بر این مهم شده است، در قرآن کریم اشاره شده به زکات در زمان حضرت اسماعیل. حضرت موسی و حضرت عیسی علیهم السلام. بخش دوم این رساله دارای سیزده فصل است که اینک به برخی از مطالب فصول می پردازم: خداوند تبارک و تعالی زکات را یکی از مبانی اسلام قرار داده و همراه نماز که عالیترین اعلام است آوده، اقیمو الصلوه و التوالزکاه خداوند تعالی زکات را عامل پاکی فرد و جامعه قرار داده است. پرداخت زکات باعث می شود، اموال از نابودی محفوظ بماند. در قرآن کریم که کتاب انسان سازی است خداوند تبار ک و تعالی تکیه ی زیادی روی مسئله نماز و زکات نموده است، زیرا نماز پیوند با خداست و زکات پیوند با خلق خدا، در نتیجه پیوند محکم با خدا و بندگان خدا، موجب خودسازی اجتماع می شود. بخش سوم دارای دو فصل است با زیرمجموعه های مختلف، در فصل اول پیامدهای فردی ترک زکات از دیدگاه قران و سنت مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از مطالب این بخش چنین است، زکات ثروت همه ی مسلمانان جهان است و سبب آبادانی و رشد تمدن می گردد. لذا آیین مقدس اسلام در آیات و روایات فراوانی به کسانی که زکات نپردازند گوش زد نموده، که چه عذابهایی در دنیا و آخرت گریبان گیر آنان خواهد شد. کسانی که زکات نمی پردازند در دنیا دچار گرفتاری و مشکلات زیادی می شوند و زمین برکت را از زراعات و میوه ها و معادن بر می دارد و اموال انسانها دچار آفت می شود. نماز آنها مورد قبول خداوند تبارک و تعالی واقع نمی شود: در هنگام جان دادن تقاضای بازگشت به دنیا را می کنند تا اعمال گذشته ی خود را جبران کنند ولی به آنها جواب رد داده می شود. کمک به مردم بخش مهمی از ایمان است و کسی که انفاق نمی کند ضعیف الایمان است. شخصی که زکات نپردازند آرامش درونی خود را از دست می دهد، و این گوشه هایی است از عذاب دنیوی شخصی که زکات ندهد. و اما در آخرت، به عذاب دردناکی مبتلا خواهد شد، پولها و طلاهایی که زکاتش را نداده، در جهنم داغ می کنند و بر پیشانی و پشت و پهلوهای او می زنند، و به او می گویند این همان پولهایی است که جمع آوری نمودی و زکاتش را ندادی. در فصل دوم به پیامدهای فردی انجام زکات از دیدگاه قران و سنت پردخته شده است، کسانی که فرمایشات خداوند تبارک و تعالی و پیامبران الهی علیهم السلام را لبیک گویند، مورد عفو رحمت خدای متعال واقع می شوند، خدا برکات را در اموال آنها قرار می دهد و همچنین دارای آرامش روحی هستند. بخش چهارم دارای دو فصل در فصل اول به پیامدهای اجتماعی ترک زکات از دیدگاه قرآن و سنت بحث شد و در فصل دوم به پیامدهای اجتماعی انجام زکات از دیدگاه قرآن وسنت پرداخته شده است و اکنون به برخی از موضوعات اشاره می نمایم ترک انفاق موجب بلای عمومی در جامعه می شود، امول ثروتمندان جامعه در معرض خطر قرار می گیرد، فقر فرهنگی جامعه را فرا می گیرد، فاصله ی بین فقیر و غنی زیاد می شود. انفاق یکی از راههای حل مشکل فاصله ی طبقاتی است، زکات مو.جب ی شود روزی انسانها زیاد شود و همچنین نظم و آرامش و امنیت در اجتماع حاکم گردد. بخش اخر این رساله شامل دو فصل است در فصل اول احسان و نیکی و در فصل دوم چند راهکار برای ریشه کن شدن فقر آمده است، و اینک به برخی از مطالب آن می پردازم، در دین مبین اسلام همانطور که در مورد زکات واجب، سفارشی شده، در مورد اتفاقهای مستحبی نیز سفارهای موکدی شده است. انفاقهای مستحبی در آیات و روایات به معانی متعددی آمده، به معنای، هدیه دادن، مهمانی دادن، برآوردن حاجات دیگران، حفظ زبان از لغزش ها، نیکو سخن گفتن، سلام را جواب دادن، آب دادن به تشنگان، تبسم کردن بر روی مؤمنان و ... بنابراین با تمام ثواب ها و عذابهایی که برای پرداخت کننده ی انفاق های واجب و مستحق و شخصی که انفاق نمی کند، در می یابیم که باید از دنیا به عنوان وسیله استفاده نمود، برای رسیدن به هدفی بالاتر و والاتر. لذا باید برای تقرب به سوی خداوند متعال و رهایی جسم و جان از عذاب دنیوی و اخروی و همچنین برای پیشرفت جامعه ی مسلمانان از مال و جان گذشت. در پایان چند راهکار برای پایین آمدن سطح فقر در جامعه بیان شده است و اما در این رساله بیشتر از تفاسیر و روایات ائمه عصومین علیهم السلام استفاده شده است.