روزنامه شرق، سه شنبه ۲۵ آذر ۱۳۸۲ - ۲۱ شوال ۱۴۲۴ - ۱۶ دسامبر ۲۰۰۳

علی ملائکه :در هفته اخیر بیشتر کتاب های پرفروش فلسفی و فکری در آمریکا به تفاسیر جدید از بودیسم، ذن و تائو اختصاص داشتند.

از جمله کتاب های شاخص این دسته می توان به کتاب «هنر شادمانی: کتاب راهنمای زندگی» اشاره کرد که نوشته مشترک  دالایی لاما، رهبر معنوی بوداییان و هاوارد کوتلر، روانپزشک است. در این کتاب ترکیبی از روانشناسی غربی با تأملات حکایت های دالایی لاما ارائه شده است، تا از تلاقی این دو سنت راه حلی برای مشکلات زندگی انسان معاصر مانند تنهایی، سوگ، فقدان محبت و … به دست آید.

کتاب مهم دیگر «کتاب تبتی مرگ و زندگی» نوشته سوگیال رینپوچ مدرس پرطرفدار بودیسم تبتی است. در ۱۹۲۷ «والتر اوانس ونتز» از یک متن تبتی باستانی مهجور ترجمه ای انجام داد و آن را «کتاب تبتی مردگان» نامید. اکنون سوگیال رینپوچ نسخه نوینی از این متن باستانی ارائه می دهد و در آن به معرفی بنیادهای بودیسم تبتی می پردازد. او تدریجاً خواننده را با ارائه مفاهیمی مانند تناسخ، کارما، مراقبه و غیره برای مواجهه سازنده با مرگ آماده می کند. این کتاب تفسیر مدرنی از متن کلاسیک «کتاب تبتی مردگان» است.

کتاب مورد توجه دیگر کتاب اکنون کلاسیک «ذن وهنر نگهداری موتورسیکلت» نوشته رابرت پریسیگ که پس از ۲۵ سال که از چاپ اول آن می گذرد هنوز در رده پرفروش هاست. ترجمه فارسی از این کتاب هم در دست است.

در این اولین رمان خودزندگینامه ای پریسیگ، راوی داستان «فدروس، به سفری با موتورسیکلت در سراسر آمریکا به همراه پسرش دست می زند که در آن نگهداری موتورسیکلت به تصویری از چگونگی یکی شدن حوزه سرد و عقلانی تکنولوژی به حوزه گرم و خیال انگیز هنر بدل می شود. مانند ذن مسئله یکی شدن با فعالیت، تعهد کامل به آن، و دیدن و توجه به همه جزئیات است، بدیع بودن کتاب به تلاش نویسنده به عمومی کردن سازگاری ذهنیت و غیرعقل گرایی شرقی با دوگانگی ذهن / عین غربی است.

دو کتاب از سری انتشارات «فلسفه و فرهنگ عامه» انتشارات «اوپن کورت» در رده پرفروش ها هستند: یکی «ماتریکس و فلسفه به برهوت واقعیت خوش آمدید» که مجموعه ای از مقالات فلسفی در رابطه با فیلم سینمایی ماتریکس است به ویراستاری ویلیام ایروین. کتاب دیگر «سیمپسون و فلسفه: اوهِ هومر» باز هم به ویراستاری ویلیام ایروین که مجموعه ای از تأملات فلسفی در مورد مجموعه کارتونی محبوب «خانواده سیمپسون» است.

یک کتاب محبوب دیگر، کتاب «گودل، اشر، باخ: یراق طلایی جاودانی» است که ۲۰ سال پس از اولین چاپ هنوز علاقه ها را جلب می کند. کتاب علاوه بر تأملی که در مورد تفکر و خلاقیت انسانی می کند، به نقاط ارتباط شگفتی آفرین بین موسیقی باخ، آثار نقاشی اشر و ریاضیات گودل می پردازد و نیز دورنماهای توسعه کامپیوترها و هوش مصنوعی برای تقلید کردن از فکر انسانی را بررسی می کند.

بالاخره مجموعه مقالات عمومی آلبرت اینشتین با نام «عقاید و نظرات» که در زمان حیات او تحت نظر خودش جمع آوری شده است و شامل موضوعاتی گسترده از انرژی، نسبیت، مذهب تا حقوق بشر و اقتصاد است، هنوز پس از نیم قرن در رده پرفروش ها باقی مانده است.

*بر مبنای اطلاعات سایت آمازون