بهشت شیطان؛ نگاهی به وضعیت ابرشرکت‌های صنعت سیگارسازی
ارائه لایحه‌ای از سوی نمایندگان دموکرات کنگره آمریکا در جهت محدود نمودن دامنه فعالیت‌های شرکت‌های صنعت سیگارسازی، بار دیگر باعث گردیده که مسایل مربوط به این صنعت مخوف در میان رسانه‌ها و مردم مطرح گردد. چرا که افزایش مقدار نیکوتین موجود در سیگارهای تولیدی سال‌های اخیر، تغییر جامعه، هدف گیری تبلیغات از بزرگسالان به نوجوانان، افزایش تعداد طعم‌های موجود و بالاخره لابی‌های گسترده مدیران این شرکت‌ها با مقامات دولتی، نگرانی‌های زیادی را در میان کارشناسان و مردم به وجود آورده است. نویسنده این مقاله با یادآوری این مطلب که شرکت‌های صنایع سیگار همواره جزو شرکت‌های سودآور بازار سهام بوده اند، معتقد است که امروزه شیطان در بهشت اقامت گزیده است!
شیطان در بهشت اقامت گزیده است. شرکت سیگارسازی فیلیپ موریس چنان سودآور است که می‌توان گفت، قدرتی در حد یک دولت دارد. به خاطر آورید که آرزوی کندی در بستر مرگ تا چه حد ناکام مانده و مخالفان صنعت دخانیات تا چه اندازه در اقلیت قرار گرفته‌اند.
در سال‌های اخیر بسیاری از هنرپیشگان نامدار‌هالیوود در اثر ابتلا به سرطان ریه جان خود را از دست داده‌اند و مرگ وینسنت پرایس، بازیگر مشهور فیلمهای مخوف، مطمئناً آخرین مرگ چهره‌های‌هالیوودی بر اثر استعمال سیگار نخواهد بود.
آقای کندی، مدیر کمیته سلامت سنا، تلاش می‌کند که از نظرات مردم جهت حمایت از لایحه‌ای که بر اساس آن، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اجازه دارد که فعالیت‌های مختلف صنعت سیگار سازی، از موادشیمیایی به کار رفته تا تبلیغات آنها را کنترل نماید، استفاده کند. البته تعدادی از نمایندگان جمهوری‌خواه نیز که تعداد آنها به 30 نفر بالغ می‌شود، به این گروه پیوسته‌اند.
در روزهای اخیر، ما شاهد پیوستن ده‌ها مؤسسه غیردولتی به جمع حامیان این طرح بوده‌ایم. اخیراً نیز یکی از پژوهشگران دانشگاه پزشکی‌هاروارد در پژوهشی اعلام نمود که شرکت‌های سیگار سازی در سال‌های اخیر، سطح نیکوتین اعتیادزای محصولات خود را افزایش داده‌اند و این وضعیت را باید فاجعه‌ای برای دولت فدرال و مردم دانست.
از سوی دیگر، نتایج پژوهشی دیگری نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، شرکت‌های سیگارسازی جامعه، هدف و سمت و سوی تبلیغات خود را از بزرگسالان به جوانان تغییر داده‌اند. البته این وضعیت درمورد سیگارهای نعنایی بیش از سایر محصولات صدق می‌کند؛ چرا که از گذشته، استفاده‌کنندگان از این سیگارها را شهروندان سیاه‌پوست تشکیل می‌دادند.
از سوی دیگر، نتایج پژوهشی کونولی نشان می‌دهد که درصد جوانان 18 تا 25 ساله سیاه پوستی که در سال 2003 میلادی از سیگارهای نعنایی استفاده می‌کردند، از 8/19 به 8/25 % در سال 2005 میلادی افزایش یافته است. البته شرکت فیلیپ موریس اعلام نموده که چاپ تبلیغات خود را در نشریات پرمخاطب متوقف کرده است. اما به هرحال، ما در تبلیغات سیگارهای این شرکت‌ها همچنان با عناوین و شعارهای رنگارنگ و فریبنده‌ای نظیر «میراث طبیعت» و «طعمی بی‌همتا و منحصر به فرد» روبه‌رو هستیم.
از سوی دیگر، آقای کونولی معتقد است که استراتژی تبلیغات نوین صنعت دخانیات، گروه‌های پرخطر و آسیب‌پذیر را نشانه گرفته است و تصویب قوانین متعدد سنا نیز نتوانسته این وضعیت را بهبود دهد.
نکته دیگر حائز اهمیت این است که شرکت فیلیپ موریس در بسیاری از جنبه‌ها، از حمایت FDA برخوردار است. میشل ژیمانژیک مدیرعامل فیلیپ موریس آمریکا، چندی پیش در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام نمود که «قوانین اخیر تصویب شده دولت فدرال، منافع زیادی را برای مصرف‌کنندگان تنباکو، از طریق ایجاد یک الگوی نوین در جهت تمرکز تولیدکنندگان بر کاهش مضرات محصولاتشان به وجود آورده است.»
درک این سیطره کروکودیل‌وار، بسیار ساده است، چرا که مدیران فیلیپ موریس می‌دانند، هیچ کس قادر به متوقف نمودن عرضه محصولات آنها نیست و رقابت آنان برای سودآوری بیشتر، همچنان تداوم خواهد داشت. تعدادی از شرکت‌های سیگارسازی هم با این مقررات مخالفند و معتقدند که رقابت‌پذیری آنان دچار مشکل گردیده است.
شرکت فیلیپ مورس آن چنان بزرگ است که سیطره رو به گسترش آن بر بقیه مناطق دنیا، این شرکت را در شمار ده شرکت پرسود ایالات متحده قرار داده و فروشی برابر با 4/10 میلیارد دلار را براساس تخمین‌های مجله معتبر «فوربس» در سال 2005 میلادی به دست آورده است. به هرحال، روابط دولت و این صنعت با چالش‌هایی روبه‌رو بوده و شرکت‌های سیگارسازی نیز تاکنون با انعطاف‌پذیری، با این تغییرات مواجه بوده‌اند.
در پایان سال 2006 میلادی، راهنمای سرمایه‌گذاری نشریه فوربس اعلام نموده که رقبای تازه شکل گرفته این صنعت نظیر شرکت «آلتریا» توانسته‌اند به سودآوری بالایی دست یابند و این شرکت هم اینک جزو یکی از 10 شرکت پربازده بازار سهام در سال 2006 میلادی به شمار می‌رود.
دراین راهنما اعلام گردیده که شرکت مارلبورو، 41 % بازار سیگار ایالات متحده را در اختیار دارد و 60 % فروش بازار سیگار مکزیک، 40 % بازار اروپایی غربی و 25 % بازار فروش این محصول در ژاپن را به دست آورده است. البته ما در سال‌های اخیر شاهد دعاوی قضایی متعددی هم علیه این شرکت بوده‌ایم که در پاره‌ای موارد، ده‌ها میلیون دلار جریمه به افرادی که به دلیل مصرف محصولات این شرکت‌ها دچار بیماری شده‌اند، با حکم دادگاه‌های ایالات متحده پرداخت گردیده است.
راهنمای سرمایه‌گذاری «فورچون» در مورد این شرکت چنین نوشته است: «ما سرمایه‌گذاران خواهان سود بیشتر را در چند سال اخیر به خرید سهام چند شرکت برتر این صنعت تشویق نموده‌ایم... چه با این پیشنهاد موافق باشید و یا اینکه از آن متنفر باشید!»
و اینک رقصی با شیطان آغاز گردیده است. آقای کندی و همکارانش به دنبال انجام کاری هستند تا تبلیغات گمراه کننده و فریبنده سیگارهای تولیدی صنعت دخانیات را محدود نمایند. اما هنوز هم سود مالی ابر شرکت‌هایی نظیر فیلیپ موریس سر به آسمان می‌ساید و شاید تنها قهقهه خنده وینسنت پرایس هنرپیشه محبوب فقید‌هالیوود را بتوان بهترین توصیف این وضعیت تلقی نمود.
منبع: / ماهنامه / سیاحت غرب / 1386 / شماره 54، دی ۱۳۸۶/۱۰/۰۰به نقل از: www.Boston.com
نویسنده : دریک زد. جکسون
نظر شما