روزنامه شرق، سه شنبه ۹ دی ۱۳۸۲ - ۶ ذیقعده ۱۴۲۴ - ۳۰ دسامبر ۲۰۰۳

جان هیسکاک - ترجمه مازیار فکری ارشاد:همه دنیااکنون داستان را می دانند. هفت سال پیش به یک فیلمساز گمنام نیوزیلندی سیصد میلیون دلار بودجه داده شد تا سه گانه ارباب حلقه ها نوشته جی آر آر تالکین را بسازد. او فیلم ها را با گروهی از بازیگران ناشناس و تازه کار در مدت پانزده ماه ساخت. دو قسمت اول یعنی «یاران حلقه» و «دو برج»  هر کدام نزدیک به یک میلیارد دلار فروختند و انتظار می رود قسمت پایانی این سه گانه با عنوان «بازگشت پادشاه» علاوه بر فروش بیشتر نسبت به دو فیلم قبلی، نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم هم بشود. برای جکسن چهل و دو ساله، این آخرین پرده از تجربه ای است که زندگی اش را متحول ساخت، و او را به مشهور ترین، گران قیمت ترین و مورد تقاضا ترین فیلمساز روز بدل کرد. او هم اکنون مشغول آماده سازی مقدمات پروژه بعدی اش، یعنی «کینگ کنگ» است. که برای او، همسر و شریکش، فران ولش و همکار این دو فیلیپا بوینس، بیست میلیون دلار دستمزد و براساس شایعات بیست درصد کل درآمدهای فیلم را به ارمغان خواهد آورد. اما تنها چیزی که جکسن در این لحظه به آن فکر می کند بازگشت به خانه است. «من به خواب نیاز دارم. به شدت خسته ام و باید استراحت کنم.» ما در زیر یک چادر عظیم در منطقه وست وود لس آنجلس به ملاقات او می رویم. چند ساعت پیش در این جا مهمانی پایان فیلمبرداری «بازگشت پادشاه» برپا بود و اکنون تنها چند تکنسین و یکی دو روزنامه نگار در چادر باقی مانده اند.«برای ساختن ارباب حلقه ها، این بهترین زمان ممکن بود. چرا که به اندازه کافی جوان و دیوانه بودم. اما در این موقعیت باید مراقب باشم تا در دام خود بزرگ بینی نیفتم و خیال نکنم بهترین فیلمساز جهانم، چرا که احتمالاً نخواهم بود. این واقعیت ماجراست و حالا به دنبال ساختن فیلم دیگری هستم.»

جکسن با یک تی شرت راه راه راگبی و یک شلوارک جلویم نشسته و مثل همیشه پابرهنه است. او با ریش و سبیل و موهای انبوهش شبیه یک هابیت میانسال (از موجودات محوری فیلم های ارباب حلقه ها) به نظر می آید . خود جکسن درباره این شباهت می گوید: «من از هابیت ها خوشم می آید. بنا به دلایلی هم هیچ وقت دوست ندارم کفش رو بسته بپوشم.» این علاقه به هابیت های داستان تالکین جکسن را واداشت تا در سال ۱۹۹۵ از وکیلش بخواهد موضوع خرید کپی رایت قصه های تالکین را بررسی کند. موضوع بسیار پیچیده از آب درآمد.اما میراماکس موفق شد حقوق ساخت سه گانه ارباب حلقه ها را به دست آورد و پس از یک دوره معاملات هالیوودی، در ازای درصدی از سود، این حقوق را به نیولاین سینما (که جسارت انتخاب جکسن و کمپانی گرین لایت برای ساخت فیلم در نیوزیلند را داشت) واگذار نماید. بعضی از بازیگران نمی دانستند که دقیقاً چه کار باید بکنند. تازه کارها مثل اورلاندو بلوم (در نقش لگولاس) و شان آستین (قسم) به ناگهان با یک پروژه سنگین روبه رو شدند. لیوتایلر در نقش پرنسس آرون، شخصیتی که در کتاب وجود نداشت اما به طور اختصاصی برای تایلر و توسط پیتر جکسن نوشته و به فیلمنامه اضافه شد، می گوید: «به من گفتند کارم نه ماه طول خواهد کشید، اما در عمل سه سال و نیم در نیوزیلند این طرف و آن طرف می رفتم.» ویگومورینسن در نقش آراگورن و ایان مک کلن در نقش گندالف، همراه با الایجاوود و آستین بار اصلی فیلم را بر دوش دارند. این فیلم بیست و یک شخصیت اصلی دارد.

«ما ترکیب جالبی از آدم های با تجربه، و تازه کارانی مثل اورلاندو داشتیم که اولین فیلمش را بازی می کرد. بازیگران با سابقه مراقب تازه کارها بودند. به خصوص ویگو، که خیلی پخته و متمرکز عمل می کرد و نسبت به فیلم احساس تعهد و مسئولیت داشت. بعد از مدت کوتاهی بازیگران جوان مثل دامینیک موناهان، بیلی بوید و اورلاندو به ویگو نگاه می کردند و او با آنها تمرین می کرد. همین طور ایان مک کلن که ثبات و استحکام بیشتری برای پروژه به ارمغان آورد.» علاوه بر کار روی سه فیلمنامه، جکسن بخش هایی خارج از فیلمنامه را هم فیلمبرداری کرد. ابتدا فیلمبرداری هر سه قسمت به پایان رسید و سپس جکسن تدوین «یاران حلقه» را آغاز و به ساختن الگویی که برای دو قسمت بعدی از آن پیروی می کرد، اقدام کرد. او روند تدوین را در ژانویه آغاز کرد و در تابستان تعدادی از بازیگران را دوباره به نیوزیلند فرا خواند تا صحنه های الحاقی و اضافی را به مدت چهار یا پنج هفته فیلمبرداری کند و بعد کار تدوین و افزودن جلوه های ویژه را به موقع و پیش از موعد اکران فیلم در دسامبر به پایان رساند.

وقتی دو فیلم اول به موفقیت اقتصادی عظیمی دست یافتند، بعضی از بازیگران که ابتدا با مبالغ پایینی استخدام شده بودند اعتراضاتی علنی و جمع و جور برای به دست آوردن حقوق بیشتر به راه انداختند. نیولاین سینما هم پذیرفت تا پاداش ها و جوایزی نقدی به آنان بپردازد. اما نارضایتی بعضی ها به خاطر پول نبود. کریستفرلی که در نقش جادوگر سارومن بازی داشت، به خاطر حذف بسیاری از صحنه های بازیش از نسخه تدوین نهایی «بازگشت پادشاه» به شدت خشمگین شد. جکسن در مقابل انتقادات لی شانه بالا می اندازد و می گوید: «واقعیت این است که بازگشت پادشاه بیش از چهار ساعت زمان داشت و ما برای اکران، نزدیک به یک ساعت و پنج دقیقه از آن را حذف کردیم. پس از نقش همه بازیگران در فیلم کاسته شده. کریستفر در یک پلان هفت دقیقه ای که از بازگشت پادشاه حذف شد حضور داشت. آن صحنه برای دو برج گرفته شده بود و اساساً کاراکتر سارومن در بازگشت پادشاه نقش چندانی نداشت. پلان فوق العاده ای شده بود ولی وقتی آن را در ابتدای بازگشت پادشاه قرار دادم، متوجه شدم ما داستان فیلم قبلی را همان جا به پایان رساندیم و من برای شروع قصه جدید به هفت _ هشت دقیقه اول فیلم نیاز داشتم، اما آن پلان حتماً در نسخه دی وی دی خواهد بود.» جکسن این فرضیه که اورک ها (موجوداتی غریب در داستان تالکین) را استعاره ای از نازی ها و نبرد مرکز زمین را جایگزین جنگ جهانی دوم می داند، رد می کند و می گوید: «تم های تالکین بدون زمان هستند. او درباره وقایع جاری نمی نوشت. حتی وقتی جنگ آغاز شد او نوشتن کتاب هایش را به پایان رسانده بود. مولفه های او به وقایع تاریخی ارتباطی نداشتند. این مولفه ها اساسی تر از این حرف ها هستند دوستی با طبیعت، نابودی زمین به وسیله کارخانه  ها، اسارت انسان، نابودی جنگل ها با هدف ساختن شهر و پر کردن کارخانه ها از کارگران شهرنشین. حلقه ها استعاره ای است از ماشین ها. چون تالکین از تسخیر انسان به وسیله ماشین در انگلستان به تنگ آمده بود. او روند اسارت جامعه در دست تکنولوژی را تحقیر می کرد . تالکین طبیعت گرایی فرا تر از زمان خود بود.»

جکسن از هفت سالگی وقتی با دوربین والدینش از باغ منزلشان فیلم گرفت با جادوی فیلم سازی آشنا شد. اولین فیلم داستانی اش که داستانی تخیلی و پر از خون و استفراغ بود را در مدت سه سال ساخت. که عاقبت در سال ۱۹۸۸ به نمایش درآمد. سپس با یک کمدی دلهره آور به نام (به ضعفا کمک کن) به کار ادامه داد. دو سال بعد اولین نمایش جهانی را با Dead Alive در سال ۱۹۹۳ تجربه کرد. سال آینده برای اولین بار در چهار سال گذشته جکسن، والش و متخصصین و طراحان کامپیوتر روی ارباب حلقه ها کار نخواهند کرد. اما در پروژه کینگ کنگ مشغول می شوند که فیلمبرداری اش در ماه آگوست آغاز می شود تا در کریسمس ۲۰۰۵ به نمایش درآید. این نسخه ای بازسازی شده از فیلم کلاسیک کینگ کنگ (ساخته شده به سال ۱۹۳۳) خواهد بود. پیتر در این باره می گوید: «ما از ارباب حلقه ها درس های فراوانی آموختیم که در کینگ کنگ به کارمان خواهد آمد. از ابتدا گفتیم سه گانه ارباب حلقه ها فانتزی صرف نیست، بلکه تاریخی است و ما آن را به سبک فیلم های تاریخی ساختیم. همین کار را در کینگ کنگ نیز خواهیم کرد. واقعیت در کنار جسارت.جکسن پروژه کینگ کنگ با بودجه یکصد و پنجاه میلیون دلاری را با یک تجارت پر منفعت برای کمپانی یونیور سال می داند.»در حال حاضر شش یا هفت پروژه سینمایی با بودجه دویست میلیون دلاری در حال فیلمبرداری  اند. پس یونیور سال پنجاه میلیون دلار صرفه جویی کرده است.یک بار دیگر جکسن در نیوزیلند فیلم خواهد ساخت. جایی که به عنوان یک قهرمان ملی و به ثبت رساننده نام کشورش در عرصه سینمای جهان شناخته می شود. مردم به او افتخار می کنند و در عین حال خلوتش را بر هم می زنند. او هم اکنون در حومه شهر ولینگتن با والش و دو فرزندشان روزگار می گذراند. «من واقعاً با این هجوم مردم نمی توانم به راحتی در خیابان راه بروم. زندگی خصوصی ام تغییر کرده و دیگر آزادی گذشته را ندارم. خودخواهانه است که بگویم راحت نیستم، چرا که نیوزیلند کشوری است که به قهرمان نیاز دارد. و من به عنوان یک هنرمند، افتخار می کنم که به جز ورزشکاران، قهرمان دیگری هم برای هموطنان وجود دارد.اما کمی ناراحت می شوم وقتی می بینم کاری انجام داده ام که کارکردی فراتر از کارکرد حتی نخست وزیر دارد. چرا که هرگز با سیاست مرتبط نبوده ام.»

حتی پس از کینگ کنگ، یک پروژه نامعلوم در انتظار اوست تا مجموعه ارباب حلقه ها را تکمیل کند. «اگر نیولاین سینما بخواهد پروژه هابیت را بسازد، و تا آنجا که من می دانم چنین قصدی ندارد، خب بسیار متعجب خواهم شد اگر کس دیگری به جز من این کار را بکند. بسیار عالی خواهد شد اگر خودم آن را بسازم و افسانه را تکمیل کنم.»