آمارهاى منتشر شده از سوى سازمان ملل حاکى است که در دنیا از هر ۵ نفر یک تن از تلفن همراه استفاده مى کند.
با کمى دقت در این اخبار مى توان به این نتیجه رسید که با فراگیر شدن این وسیله ارتباطى در سراسر جهان و بخصوص طى سال هاى اخیر در کشور ما، زمان آن رسیده است تا با دقت بیشترى به نحوه استفاده از این وسیله نگریسته و فرهنگ استفاده از آن را بیشتر از گذشته رواج داد. در دنیاى امروز، تلفن همراه به عنوان یک وسیله سریع و آسان ارتباطى مورد نیاز همگان است، به شرطى که یاد بگیریم از این ابزار ارتباطى به درستى- و نه تفننى- استفاده کنیم.

استفاده تجملاتى
به اعتقاد بسیارى از شهروندان تهرانى، با این که چند سالى از ورود تلفن همراه به کشور مى گذرد اما هنوز هم بعضى افراد هستند که از این وسیله استفاده تجملاتى مى کنند. البته این شکل از استفاده صرفاً به معناى مرفه جلوه دادن خود نیست زیرا استفاده تفننى از این وسیله نیز باز آن را به کالایى تجملاتى و یا غیر ضرورى تبدیل مى کند. امروزه تلفن همراه دیگر تلفنى همراه نیست بلکه دوربین عکاسى، ضبط صوت، دوربین فیلمبردارى، آرشیو عکس و تلویزیون هم هست.
محمدعلى مصباح، کارمند و ساکن یکى از مناطق جنوبى تهران با اشاره به این که هنوز هم در مناطق محروم، داشتن موبایل به عنوان یک وسیله تجملاتى، نشانى از ثروت نزد برخى افراد محسوب مى شود مى گوید: «البته چند سال قبل که تازه تلفن همراه وارد کشور شده بود و یا قیمت سرسام آورى خرید و فروش مى شد، فقط کسانى که واقعاً نیاز به این وسیله ارتباطى داشتند از آن استفاده مى کردند. کمى بعد افراد مرفه نیز با خرید این وسیله به فخرفروشى پرداختند و در مجالس و میهمانى هاى خانوادگى یا معابر عمومى و. ‎.‎. ضمن صحبت هاى بى مورد با تلفن همراه سعى مى کردند تا داشتن آن را به رخ دیگران بکشند. کم کم عادت بدى بین مردم رواج پیدا کرد تا با یک وسیله خوب ارتباطى، سعى در فخرفروشى و تجمل پرستى کنند. اما خوشبختانه طى سال هاى اخیر با توجه به این که تعداد افراد موبایل دار افزایش یافته این موج فروکش کرده و مردم کم کم با فرهنگ تلفن همراه مأنوس شده اند.»
وى مى افزاید: «هر چند هنوز هم افرادى هستند که تنها ضرورت تلفن همراه براى آن ها فخرفروشى و به اصطلاح پز دادن است! به عقیده من دیگر این وظیفه مردم است که هر کس رفتار خود را اصلاح کند و داشتن این وسیله ارتباطى را ابزار فخرفروشى قرار ندهد.»
رحمانى، کارشناس شرکت مخابرات نیز با اشاره به کاربردهاى تلفن همراه و ثابت در زندگى افراد مى گوید: «اصولاً تلفن وسیله اى است که از آن در جهت ارتباط با سایرین در هنگام احتیاج استفاده مى شود. اما به مرور زمان نحوه استفاده از این وسیله تغییر کرده و هم اکنون هم استفاده و هم سوءاستفاده هاى زیادى از آن مى شود. به طور مثال زمانى که پیش شماره هاى ۹۱۳ به بازار عرضه شد، هدف از آن معین کردن افرادى که زودتر از سایرین تلفن داشته اند نبود، بلکه این کار صرفاً به خاطر تجهیزات و امکانات شرکت مخابرات و امور فنى مربوطه و جلوگیرى از تداخل بود. اما برخى دلالان با سوءاستفاده از این جریان، برداشت منفى از تغییر پیش شماره ها کرده و از آن به نحو نامطلوبى استفاده کردند.»
وى مى افزاید: «یکى از مشکلات این است که عده اى استفاده بهینه از تلفن همراه را تبدیل به کالاى فانتزى کرده اند. به این معنى که دیگر تلفن همراه به عنوان یک وسیله ارتباطى ضرورى برایشان چندان مطرح نیست. شاید باور نکنید که تعداد تماس هایى که از طریق تلفن همراه براى فرستادن پیام کوتاه به خصوص پیام هاى غیرضرورى مانند شوخى ها و یا ارسال لطیفه گرفته مى شود بسیار بیشتر از تماس هاى تلفنى لازم است.»
دکتر عزیزالله مقدم، کارشناس امور اجتماعى نیزدر این باره مى گوید: «قبل از ورود هر ابزار جدیدى باید در خصوص استفاده از آن فرهنگ سازى کرده و با برنامه ریزى دقیقى، فرهنگ کاربردى آن ابزار را در جامعه گسترش داد. مشابه همین مسئله را مى توان در فرهنگ استفاده از اتومبیل هم دید، اتومبیل وارد کشور ما شد و به سرعت افزایش پیدا کرد اما هنوز هم مورد استفاده نادرست قرار مى گیرد.»
وى مى افزاید: «تلفن همراه در جامعه ما براى عده اى به یک ابزار تفاخر و تشریفات تبدیل شده و دارندگان این وسیله در هر مکان عمومى مثل کلاس درس، سینما، بیمارستان، مسجد و. ‎.‎. با به کاربردن آن سعى در نشان دادن شأن اجتماعى خود دارند.
البته یک دلیل مهم دیگر هم این است که نیمى از موبایل ها در کشور ما در اختیار کسانى است که واقعاً ضرورت شغلى ندارند و از آنها تنها استفاده غیرضرورى مى کنند، آن هم مکالمه هایى طولانى که فقط به ایجاد ترافیک در خطوط انتقال مخابراتى منجر مى شود. باید فرهنگ استفاده از این وسیله به قدرى رشد کند که یک شهروند از بلند بلند حرف زدن در مترو یا هر مکان عمومى دیگرى شرمنده شود.»

تلفن هاى روشن در سینماها
احتمالاً براى شما نیز پیش آمده است که در سالن تاریک سینما و در حین تماشاى فیلم و یا در سالن اجراى کنسرت موسیقى و تئاتر و یا. ‎.‎. با صداى آهنگین گوشى تلفن همراه یکى از حاضران کاملاً از حس خارج و تمام توجه تان به سوى وى معطوف مى گردد.
با این که در بسیارى از مراکز فرهنگى و اماکن عمومى و. ‎.‎. پلاکاردهایى با مضمون خاموش کردن تلفن هاى همراه، هنگام ورود به آن مراکز وجود دارد اما کمتر کسى نسبت به این قضیه توجه مى کند.
محمدى، نگهبان یکى از شعب بانک سپه در این باره مى گوید: «تقریباً همه مردم مى دانند که صحبت با تلفن همراه در بانک به خاطر حفظ امنیت جان و مال مردم ممنوع است اما کمتر کسى است که در بانک تلفن خود را خاموش و یا در صورت زنگ زدن به آن پاسخ ندهد.»

رانندگى با موبایل!
در اکثر کشورهاى پیشرفته جهان، به دلیل تصادفات بسیار شدید و زیان بار و پرخسارت ناشى از بى توجهى رانندگان به دلیل صحبت با تلفن در هنگام رانندگى، استفاده از این وسیله در زمان رانندگى ممنوع شده است. در کشور ما نیز چندى است که صحبت و استفاده از تلفن همراه در هنگام رانندگى ممنوع و با متخلفین برخورد قانونى مى شود.
اما با این وجود به کرات در سطح خیابان هاى شهر شاهد این وضعیت بوده ایم. ستوان دوم زمانى، از مأموران سازمان ترافیک اداره راهنمایى و رانندگى در این باره مى گوید: «طبق قوانین جدید راهنمایى و رانندگى، صحبت کردن با تلفن همراه در هنگام رانندگى ممنوع است و جرم محسوب مى شود، اما هنوز این قانون در میان مردم جا نیفتاده است. خود مردم باید قبل از این که به آن ها تذکر دهند، از انجام این کار خوددارى کنند، زیرا هر ساله تصادفات بسیارى ناشى از بى توجهى به این مسئله در کشور صورت مى گیرد.
از طرف دیگر سازمان حمل و نقل و ترافیک به همراه نیروى انتظامى جمهورى اسلامى ایران نیز با تهیه پلاکارد، بیلبورد و حتى آگهى هاى تلویزیونى در قالب انیمیشن خطر انجام این کار را به رانندگان گوشزد مى کند تا فرهنگ صحیح استفاده از تلفن همراه، نه با زور و اجبار بلکه با کار صحیح و درست فرهنگى به مردم آموزش داده شود.»

لطیفه هاى اس. ام. اسى
SMS یا سیستم پیام کوتاه، یکى از خدماتى است که توسط شرکت مخابرات ایران جهت ارسال پیام هاى کوتاه به وسیله تلفن همراه به مشترکان ارائه مى شود. به گفته کارشناسان شرکت مخابرات، مقصود اصلى از راه اندازى این سیستم در جهان جلوگیرى از شلوغ شدن ترافیک خطوط مخابرات و صرفه جویى در وقت و هزینه مشترکان است. اما در کشور ما چندى پس از راه اندازى این سیستم استفاده هاى ناصحیح از آن نیز رواج یافت. به طورى که به گفته کارشناسان تنها ۱۰درصد پیام هاى کوتاهى که در کشور ارسال مى شوند جنبه کارى داشته و اکثر SMSها به جوک و لطیفه یا «شوخى هاى دوستانه»ختم مى شود.
دکتر على فتوت احمدى، عضو هیأت مدیره یکى از صنایع الکترونیک کشور SMS را سیستمى مناسب در بهبود و بهینه سازى و مدیریت بسیارى از بخش ها دانسته و معتقد است: «موارد کاربرد این سیستم در سیستم هاى حمل و نقل شهرى و جاده اى مانند تاکسیرانى، اتوبوسرانى، آژانس ها، اورژانس، راهنمایى و رانندگى، پست و ‎.‎.‎. است».
وى با اشاره به استفاده از Gps براى تعیین موقعیت زمان و سرعت حرکت شىء متحرک مى گوید: «پس از آن با استفاده از شبکه Gps و سرویس پیام کوتاه تلفن همراه مى توان این اطلاعات را منتقل کرد و به این ترتیب امکان مسیریابى خودروهایى که مجهز به سیستم مدیریت ناوگان هستند از طریق شبکه اینترنت فراهم مى شود. همچنین با استفاده از این سیستم مى توان از تشکیل صف در بانک ها، مراکز ادارى و هر سازمانى که به دلیل مراجعه مشتریان با ازدحام مواجه است، جلوگیرى کرد و ضمن ایجاد محیطى آرام براى کارکنان، بدون اتلاف وقت به سرویس دهى بهتر پرداخت. از مزیت هاى دیگر چنین سیستمى ثبت ساعات و زمان سرویس هاى داده شده به مشتریان و امکان تهیه انواع گزارش هاى آمارى از سیستم توزیع مناسب مشتریان به باجه هاى سرویس دهنده و جلوگیرى از خسته شدن کارکنان است».
به اعتقاد کارشناسان امور اجتماعى، آموزش فرهنگى اولین کارى است که براى حل این مشکل باید از طریق رسانه هاى جمعى مانند تلویزیون، رادیو و مطبوعات انجام شود.

منبع: / روزنامه / ایران ۱۳۸۷/۱۱/۱۳
نویسنده : محمدحسین فروزان