خصیصه های تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات را به قرار زیر می توان بررسی کرد:
1) حضور در همه جا؛ این خصیصه از آنجاست که امروزه به واسطه تنوع و گسترش تکنولوژی های ارتباطی در تمامی نقاط دنیا حتی در دور افتاده ترین نقاط، آثاری از تکنولوژی های فوق دیده می شود. دراین صورت به فرهنگ های محلی و منزوی توانایی جریان یابی در ورای محدودیت های زمانی و مکانی را داده و همچنین به همه نیروها در هر گوشه از جهان توانایی خودنمایی داده و انها می توانند به طور مستقیم با کل جهان ارتباط برقرار کنند. در نتیجه تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطاتی توانسته است در فضای لایتناهی و خارج ازمحدودیت زمان و مکان، در کل سیاره زمین گسترده گردد.
2) تنوع بخشی و انبوه زدایی؛ این دو ابتدا و انتهای یک طیف هستند. به این معنی که هرچقدر اولی متنوع گردد، به همان میزان از انباشت یا انبوهگی آن کاسته می شود. تکنولوژی اطلاعاتی با گسترش و همه جا گیر شدن، موجب دسترسی افراد، گروهها و نهادهای مختلف و متنوع به آن می گردد و طبیعی است که در آن صورت هر نوعی دنبال هدف، آمال و ایده های خاص خویش باشد و به جهت تبلیغ و اشاعه فرهنگ ها، عقاید و آراء متنوع، انبوه زدایی پیش می آید. ظهور رسانه های جمعی یا توده ای یا رسانه هایی که پیام و اطلاعات را یکجا و متمرکز به توده مردم و انبوهی از جامعه انتقال می دهد، مبنای شکل گیری ایدئولوژی های بسیج کننده همچون فاشیسم و نازیسم شد. اما با انقلاب اطلاعاتی و جهانی شدن اطلاعات، شاهد ظهور رسانه هایی هستیم که ماهیت تخصصی و غیر توده ای دارند و این فرآیند بنا به گفته تافلر، شاهدیم که از اواسط1950 مجله توده ای رو به تعطیلی می گذارند. خوانندگان مجلات و روزنامه های توده ای کاهش می یابد و در عوض به واسطه تخصصی شدن امور و در نتیجه متنوع شدن مشاغل، روحیات و اذهان، مجلات کوچک با خوانندگان محدود و با علایق خاص مانند زنان، ورزشکاران و... هر کدام به مجلات خاص رو می آورند. دولت ها در کنار بازیگران غیر دولتی به فعالیت می پردازند. این خصیصه دارای اثری خاص بر حاکمیت ملی است. مفهوم پیوند اجتماعی، “پیوند فکری” دچار دگرگونی می گردد. در سیستم دولت ملی این مفاهیم در قالب جامعه ملی بود و پیوندها در این چارچوب مطرح می گردید. اما در نتیجه شرایط فوق، گروهها و نهادهای محلی با پیدا کردن همسانان فکری و شکلی خویش در فرآیند جذب و یکپارچگی با آنها قرار گرفته و فاصله خویش را با بقیه بیشتر می کنند و محدوده فعالیت اینها ممکن است از محل تا جهان باشد.
3) بدون مکان بودن؛ با توجه به همه جایی بودن تکنولوژی اطلاعاتی و ارتباطی، اطلاعات در فضای سایبرنتیکی عمل می کند. در این صورت اطلاعات در جایی وجود دارد که این فضا جریان داشته و امروزه به سبب تسلط این فضا در کل سیاره، اطلاعات نیز در آن جریان دارد. به طوریکه در شرایط کنونی با یک دگمه می توان اطلاعات را از نقطه ای به نقطه ای دوردست جهان ارسال داشت.
4) تمرکز زدایی؛ اطلاعات به سبب ماهیت چند بعدی اش، موجب دسترسی افراد، نهادها و گروههای مختلف به اطلاعات می گردد. به عبارتی کثرت منابع و محتوای پیام ها، مجاری ارتباطی، فرستنده های متنوع و گیرنده های اطلاعاتی، موجب تمرکز زدایی در زمینه تهیه و توزیع تکنولوژی اطلاعات می گردد. و در نتیجه تمرکز زدایی اطلاعات در سطح پیچیده و گسترده به جریان می افتد و سیستم کثرت گرایی ایجاد می گردد که در آن مسئله مرکزیت، مفهوم خودی را از دست می دهد.
5) انعطاف پذیری؛ این خصیصه به اطلاعات پتانسیل کافی را برای حضور در تمامی نقاط جهان می بخشد و قابلیت دسترسی به آن را برای همه با داشتن تنوع و تکثر اهداء می کند و با تکیه بر دانش و دانایی به سرعت انتقال یافته و با توجه به متحرک بودن، فعال تر بودن، سازگارپذیر بودن می تواند در برابر دگرگونی ها و تفاوت ها از خویشتن انعطاف نشان بدهد
6) سرعت؛ تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطاتی با رشد روز افزون خود، از یک طرف سرعت پردازش و محاسبه را در شبکه های ارتباطاتی نظیر کامپیوتر و.. را بالا می برد و از طرفی سرعت انتقال داده ها به صورت فوق العاده بالا می برد.
7) علنیت و شفافیت؛ این خصیصه که در ارتباط تاثیری تنوع بخش و حضور همه جایی آن است. به معنی واقعی کلمه توانسته است زیر و روی یک پدیده را در معرض چشم و قضاوت همگان قرار دهد و در درون مایه ها و آنچه را که تا به حال از دید شهروندان مخفی می ماند، بنمایانند.

منبع: / روزنامه / رسالت ۱۳۸۸/۱۲/۲۵
نویسنده : مصطفی حسین زاده